آینده

پرسشپاسخ
ترس از آینده چگونه سامان می یابد و به آرامش در انسان مبدل می شود؟1. شخص در اثر نداشتن نظم و انضباط صحیح در زندگی، و نبود برنامه دقیق برای حال و آینده و تلاش نکردن، تن به رنج و زحمت ندادن، راحت طلبی و تنبلی نگران آینده خود هست این نگرانی واقعی و یک امر طبیعی است. و باید هم نگران باشد و دارای حالت اضطراب، ترس و هیجان، برای نابودی و ریشه کن ساختن این ترس و اضطراب لازم است. با تفکّر به حال و آینده با وجود شرایط و امکانات موجود و مشورت با اشخاص فهمیده هدفش را تعیین کند، برنامه ای منظم شده را طرح کند و به دنبال فعّالیّت و تلاش و پشت کار داشته باشد.
2. عامل ترس از آینده ممکن است وسواس، و هم و خیالات باشد. یعنی شخص با نظم و تلاش و برنامه حرکت می کند و در عین حال ترس دارد. این ترس امری وهمی است. و به امور وهمی نباید توجّه داشته باشیم. انسان موجودی واقعیّت گراست، و از امور وهمی جدا باید پرهیز کند و خداوند متعال به پیامبرش حضرت محمد«صلی الله علیه وآله» می فرماید: «نادا عزمت فتوکل علی الله؛ آن هنگام عزم راسخ پیدا کردی پس به خدا توکّل کن(و به فعّالیّت و تلاش پی گیر بپرداز).»
3. یکی از راههای مؤثّر در راحتی خیال نسبت به آینده، تن به قضا دادن است. در قرآن این امر به عنوان یک عامل دلگرم کننده و جلوگیر از ترس مطرح است. باید به این امر دل بست که امری را که خداوند امضاء نکند موجب صدمه و آسیبی نخواهد شد «قل لن یصیبنا الا ما کتب الله لنا هو مولینا و علی الله فلیتوکل المؤمنون؛(1) بگو هرگز مصیبتی به ما نخواهد رسید مگر آنچه خداوند بر ما نوشته است او مولای ماست و مؤمنان باید به خداوند توکل کنند.»
4. ذهنیت درباره دنیا نیز باید عوض شود: حضرت علی«علیه السلام» می فرماید: «الدنیا دار ممرّ الادار مقرّ؛(2) دنیا جای عبور است نه محل استقرار.» با این احساس فقط باید تلاشی کرد و توشه ای برداشت و از این پل عبور کرد. کسانی که روی موج خانه می سازند نگران هستند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
1) سوره، توبه، آیه 51.
2) نهج البلاغه، کلمات قصار.
علت ناکامیها در اهداف چیست؟عدم موفقیت برخی در کارها و آنچه طلب می کنند، نه بدان است که بگوئیم از ابتداء تقدیرشان چنین بوده و نباید به خواسته های مشروع خود برسند. بلکه بدان جهت است که احیاناً بدون برنامه صحیح و تدبیر درست اقدام به انجام می کنند. اینها باید به جستجوی علت عدم موفقیت باشند. اگر علت خارج بودن عمل از عهده شخص است. طبیعی است که مواجه با شکست خواهد شد. ضعف فکری، بدنی و سلامت جسمانی باعث فائق نیامدن بر مشکلات است. انتظار فرد اگر بیش از توانایی او در ابعاد مختلف باشد و هرگز به سعادت نمی رسد. گاهی شخص قدرت فکری بدنی دارد. لکن مانع خارجی وجود دارد مثل این که پدر و مادر دختر موافق با ازدواجش با فلان جوان نیستند. و یا فقر مالی سبب رسیدن به آرزوها و خواسته ها هست. و یا این که که پیگیر و جدّی در رسیدن به خواسته اش نیست.
بنابراین شخصی که از رسیدن به خواسته اش محروم شده، پس از علت یابی باید ارزیابی بکند. اگر قادر است. علت و مانع را از میان بردارد، هر چند با زحمت و تلاش و زمان طولانی باشد باید اقدام کند. و اگر به هیچ وجه قادر نیست، خواسته و هدف دیگری را جانشین آن کند. و یا اگر در یک هنر موفق نمی شود هنر دیگری را جانشین آن کند. و در هنگام رفع موانع آرامش روحی و اطمینان به نفس را حفظ کند.
و صبر را که رأس ایمان است، ابزار کارش قرار دهد.
ابوبصیر می گوید: شنیدم امام صادق«علیه السلام» فرمود : آزاد مرد در همه احوال آزاد مرد است، اگر گرفتاری برایش پیش آید، صبر کند و اگر مصیبتها بر سرش ریزد، او را شکسته نکند، اگر چه اسیر شود و مغلوب گردد و سختی جایگزین آسایشش شود. چنانکه یوسف صدیق امین «صلی الله علیه وآله» را بردگی و مغلوبیت و اسارت زیان نبخشید، و تاریکی و ترس چاه و آنچه بر سرش آمد زیانش نزد تا خدا بر او منت گذارد و ستمگر سرکش را بنده او کرد، بعد از آن که مالک او بود، خدا او را به رسالت فرستاد و به سبب او به امتی رحم کرد. صبر این چنین است و خیر در پی دارد، پس شکیبا باشید و دل به شکیبائی دهید تا پاداش ببینید.
نکته لازم و آخر آنکه اساساً این جهان بینی درست نیست که ما برای کامیابی آمده ایم . قرآن می فرماید آیا انسان به هر تمنا و خواهش باید دست یابد؟ (سوره نجم آیه 23) خیر ! خداوند نا محدود و انسان محدود و نقد طلب است . خداوند قصد تربیت و رشد آدمی را دارد. بنابراین محرومیت چند فایده دارد. گاه به اشتباهات آگاهی می دهد، گاهی از بت ها و وابستگی ها جدا می کند و گاهی در آینده مصلحت های برتر را نشان می دهد.

« بخش پاسخ به سؤالات »

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی