نفخ روح

پرسشپاسخ
انتساب روح به خدا در تعابیری چون «من روحینا»(1) «من روحی»(2) یعنی چه؟ این اضافه چگونه اضافه ای است؟از روایات برمی آید که در صدر اسلام و در زمان امامان«علیهم السلام» این گمان برای برخی کسان پیش آمده بود که ناگزیر چیزی از خدا در انسان هست. گویی در ذهنشان می گذشته است که جزئی از خدا جدا شده و به درون انسان آمده است. در برخی مکاتب فلسفی نیز کم و بیش چنین گرایشهایی به چشم می خورد. در روایات با این افکار به شدّت مبارزه شده و در پاسخ آمده است که این پندارها کفر است و آن که این پندارها را بر زبان آورد، از دین خارج است. روح انسان، آفریده و از «امر» خداست و خداوند، جزء ندارد. او بسیط است. چیزی از خدا کم نمی شود و بر او افزون نمی گردد.
پس، منظور از «مِن روحینا» و امثال آن، این نیست که چیزی از خدا جدا شده است. در این جا، اضافه جزء و کلّ در میان نیست، بلکه گونه ای اضافه است که ادیبان، آن را «اضافه تشریفی» می نامند.
در اضافه، کمترین مناسبت کافی است و در همه زبانها نیز رایج است. در فارسی نیز اضافه هایی مثل «خدای من»، «عالَم ما»، «آسمان ما» و... ملکیّت و جزئیّت را نمی رساند، بلکه گونه ای اختصاص که حتّی از کمترین مناسبت به هم می رسد، برای ادای آن بسنده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »

1) سوره انبیاء، آیه 91.
2) سوره حجر، آیه 29.
در چه زمانی روح به بدن جنین دمیده می شود؟منظور از این روح، روح حیوانی و سپس انسانی است. روح نباتی که از ابتداء سبب نشود و نمو نطفه است موجود است هنگامی که چهار ماه از انعقاد نطفه در رحم ما درگذشت(پس از گذراندن مراحل نطفه و علقه و مضغه و تکون استخوان) روح به بدن تعلّق می گیرد و با تعلّق آن زندگی فیزیولوژیک انسان در عالم رحم آغاز می شود. البته روح نباتی، حیوانی و انسانی از یک وجود برخوردارند که به آن نفس گفته می شود. مرتبه ای از این نفس نباتی مرتبه ای حیوانی و مرتبه دیگر انسانی است. و به فرموده قرآن کریم: «و لَقَد خَلقنا الانسان من سُلالَةٍ مِن طینٍ ثم جَعَلناه نُطْفَةً فی قَرار مَکین. ثم خَلَقنا النُطْفَةٌ فخلقنا المُضّغَة عِطْاماً فَکَسْوناَ العِظامَ لَحْماً ثُمَّ اَنْشَأناه خَلْقاً آخَر فَتَبارِکَ اللَّهُ اَحْسنَ الخالقین؛(3) و ما انسان را از عصاره ای از گِل آفریدیم. سپس او را نطفه ای در قرارگاه مطمئن(رحم) قرار دادیم. سپس نطفه را به صورت علقه(خون بسته) و علقه را به صورت مضغه(چیزی شبیه گوشت جویده شده) و مضغه را به صورت استخوان هایی درآوردیم و بر استخوان ها گوشت پوشاندیم سپس آن را آفرینش تازه ای دادیم، پس بزرگ است خدایی که بهترین آفریدگان است».

« بخش پاسخ به سؤالات »


3) سوره مؤمنون، آیات 11 تا 14.

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی