عقل و روح

پرسشپاسخ
آیا روح، عارض بر عقل است یا عقل عارض بر روح؟ و اصولاً چه ارتباطی بین عقل و روح وجود دارد؟هیچ کدام از روح و عقل، عارض بر یکدیگر نیستند؛ بلکه روح حقیقتی مجرّد است که شخصیّت انسان را تشکیل می دهد و عقل یکی از قوای روح انسانی است که از یک بُعد، کلیّات را درک می نماید؛ بر واقعیّات معنوی برهان اقامه می کند؛ و تعیین کننده حق و باطل است.
این قِسم را بُعد نظری عقل گویند و امّا عقل دارای بُعد عملی نیز هست و در روایت از آن چنین تعبیر شده است: «العقل ماعبد به الرحمن واکتسب به الجنان» و عقل عملی نامیده می شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا در وجود انسان، روح است که حقایق را درمی یابد یا جسم؟روح است که از گذر حواس و ابزار ادراکی، حقایق را درمی یابد، ولی انسان به مرتبه ای از کمال می تواند رسد که برای درک حقایق نیازی به ابزار و آلات ادراکی نداشته باشد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا در جهان امروز، که با ارواح، ارتباط می یابند، می توان به تدریج ماهیّت روح را شناخت؟روح، حقیقتی مجرّد و برهنه از مادّه و جسم است و قرآن درباره اش می فرماید: «یسألونک عن الرّوح قل الرّوح من أمر ربّی؛(1) از تو درباره روح می پرسند، بگو: آن امر پروردگارم است.» از این رو، برای شناخت آن نیز باید مجرّد شد که این اساس شناخت است. در معرفت باید میان شناسنده و شناخته شده سنخیّت باشد؛ یعنی برای شناخت یک امر مجرّد باید مجرّد شد.(رو مجرّد شو مجرّد را ببین.) و معرفت روح، با علم حصولی و استدلالی میسّر نیست و باید از گذر تزکیه نفس و طهارت باطن با علم حضوری به حقیقت روح دست یافت.

« بخش پاسخ به سؤالات »

1) سوره اسراء، آیه 85.

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی