عقل و روح
پرسش | پاسخ |
آیا روح، عارض بر عقل است یا عقل عارض بر روح؟ و اصولاً چه ارتباطی بین عقل و روح وجود دارد؟ | هیچ کدام از روح و عقل، عارض بر یکدیگر نیستند؛ بلکه روح حقیقتی مجرّد است که شخصیّت انسان را تشکیل می دهد و عقل یکی از قوای روح انسانی است که از یک بُعد، کلیّات را درک می نماید؛ بر واقعیّات معنوی برهان اقامه می کند؛ و تعیین کننده حق و باطل است. این قِسم را بُعد نظری عقل گویند و امّا عقل دارای بُعد عملی نیز هست و در روایت از آن چنین تعبیر شده است: «العقل ماعبد به الرحمن واکتسب به الجنان» و عقل عملی نامیده می شود. « بخش پاسخ به سؤالات » |
آیا در وجود انسان، روح است که حقایق را درمی یابد یا جسم؟ | روح است که از گذر حواس و ابزار ادراکی، حقایق را درمی یابد، ولی انسان به مرتبه ای از کمال می تواند رسد که برای درک حقایق نیازی به ابزار و آلات ادراکی نداشته باشد. « بخش پاسخ به سؤالات » |
آیا در جهان امروز، که با ارواح، ارتباط می یابند، می توان به تدریج ماهیّت روح را شناخت؟ | روح، حقیقتی مجرّد و برهنه از مادّه و جسم است و قرآن درباره اش می فرماید: «یسألونک عن الرّوح قل الرّوح من أمر ربّی؛(1) از تو درباره روح می پرسند، بگو: آن امر پروردگارم است.» از این رو، برای شناخت آن نیز باید مجرّد شد که این اساس شناخت است. در معرفت باید میان شناسنده و شناخته شده سنخیّت باشد؛ یعنی برای شناخت یک امر مجرّد باید مجرّد شد.(رو مجرّد شو مجرّد را ببین.) و معرفت روح، با علم حصولی و استدلالی میسّر نیست و باید از گذر تزکیه نفس و طهارت باطن با علم حضوری به حقیقت روح دست یافت. « بخش پاسخ به سؤالات » 1) سوره اسراء، آیه 85. |