سجده ملایک بر آدم علیه السلام

پرسشپاسخ
از آنجا که سجده کردن جز برای خداوند روا نیست، چطور خداوند امر کرد ملایک بر انسان سجده کنند؟اولاً، چنانکه برخی از دانشمندان فرموده اند، ممکن است معنای سجده ملایک در برابر آدم«علیه السلام» این باشد که فرشتگان برای خدا، امّا در برابر آدم سجده کنند. بنابراین حضرت آدم«علیه السلام» مسجود فرشتگان محسوب نمی شود.
ثانیاً، چنانکه گفته شود سجده در برابر غیرخدا به دستور خداوند جایز و امکان پذیر است، در این مورد آدم بر فرشتگان فضلیّت و مزیّت دارد. از این جهت که فرشتگان به گونه ای آفریده شده اند که میل به گناه و انحراف در آنان نیست. از این رو تقدیس و تسبیح و عبادت آنان در پیشگاه خداوند، اقتضای طبیعت آنان است. ولی انسان، نظر به اینکه دارای بُعد حیوانی است و تمایل به شرّ و فساد در او هست، اگر با وجود تمایلات سرکش خویش به عبادت و اطاعت خداوند برخیزد و به گناه تن ندهد، از فرشتگان هم برتر خواهد شد. در مورد انسان نباید به بعد جسمی وی که از گِل متعفن ساخته شده نظر کرد؛ بلکه باید به تعالی روحی و استعداد اوج گرفتن در بُعد معنوی او نظر افکند، که در این قسمت انسان بر فرشتگان پیشی می گیرد.
یادآوری این نکته لازم است که شیطان، چنانکه از برخی احادیث استفاده می شود، از ملایک نبود، گرچه در زمره آنان قرار داشت؛ از این رو فرمان الهی نسبت به سجده حضرت آدم«علیه السلام» شامل وی نیز شد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا حاملان عرش از سجده حضرت آدم معاف بودند؟هیچ فرشته ای از سجده مذکور مستثنی نبود و همه فرشتگان فرمان الهی را گردن نهادند. همچنان که در قرآن کریم آمده است: «فسجد الملائکة کلهم اجمعون؛ پس همه ملایک بتمامی [بر آدم«علیه السلام»] سجده کردند»(1).

« بخش پرسش و پاسخ »
1) سوره حجر، آیه 30.
؟برتری حضرت آدم بر ابلیس، به طوری که از آیات قرآن استفاده می شود، همان مقام خلافت اللَّهی حضرت آدم بود که سبب شد فرشتگان در برابر حضرت آدم سجده نمایند و چنانچه شیطان دلیل سجده در برابر حضرت آدم را نمی دانست، چون به حکمت خدا، آگاهی داشت، باید فرمان خدا را اطاعت می نمود و سرپیچی و تخلّف نمی کرد. در حالی که او از سر تکبّر و نادانی خود را با آدم مقایسه کرد و گفت: من از جنس آتش هستم و آدم از خاک. و از امر الهی سرپیچی کرد.

« بخش پاسخ به سؤالات »

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی