مباحث کلی امامت / شئون امامت / عدل قرآن

پرسشپاسخ
گفته امام بالاتر است یا گفته قرآن؟گفته ائمه اطهار«علیهم السلام» عین بیانات قرآن است، آنها چیزی غیر از قرآن نمی گویند. در واقع ائمه«علیهم السلام» شارحان و مفسران وحی هستند. هم چنان که علی«علیه السلام» فرموده: «من قرآن ناطق هستم».
و چون همه ائمه، نور واحدی هستند، تمام آنها قرآن ناطق هستند.
امّا طبق آنچه که از حدیث ثقلین استفاده می شود، مقام قرآن بالاتر از مقام امام است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
حقایقی را که ائمّه«علیهم السلام» می فرمایند از کجا بدانیم همان حقایقی است که رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» فرموده اند؟بهترین دلیل بر این که ائمّه اطهار«علیهم السلام» همان حقایقی را بیان داشته اند که مورد نظر رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» بوده است، ارجاع آن مردم و مردم زمان های بعد از خودشان به اهل بیت«علیهم السلام» بوده است.
و بارزترین حدیث مورد اتّفاق اهل بیت و شیعه و زمینه ارجاع، همان حدیث ثقلین است که با تمسّک به قرآن و عترت رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» هرگز گمراهی وجود ندارد. پس از نفی گمراهی و لزوم تمسک به کتاب و عترت اهل بیت«علیهم السلام» می فهمیم که آنچه ائمّه«علیهم السلام» بیان داشته اند همان سنت و سیره رسول خدا«صلی الله علیه وآله» و حقایق بیان شده می باشد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
در راهبری و حل اختلاف های جوامع اسلامی، آیا نمی توان تنها به آل عترت و رسالت بسنده کرد؟بسنده کردن به اهل بیت عصمت و طهارت«علیهم السلام» و کناره گیری از قرآن، عملاً غیر ممکن است. زیرا حجت بودن قول معصومین و لزوم گرویدن به آنها و اطاعت از آنها را از قرآن کریم می گیریم، قرآن، عصمت آنها را تصریح کرده و اطاعت آنها را لازم و واجب شمرده است.
و از ناحیه دیگر، معصومین اجرا کننده قوانین قرآن هستند و ضامن اجرای آن می باشند و بین آن دو، پیوندی ناگسستنی وجود دارد، معصومین آنچه می گویند همه از قرآن است. ایشان قرآن های ناطق هستند و پیروی صحیح از آنها، پیروی از قرآن و تمسک به قرآن نیز هست. زیرا آنان در سرلوحه گفتار و دستوراتشان به پیروی از قرآن و به کار بستن دستورات آن امر می کنند و تاریکی قرآن را شدیداً مذمّت و هشدار می دهند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
توجّه ما به خاندان محمّد«صلی الله علیه وآله» برای چیست؟ و مسأله ولایت حضرت علی«علیه السلام» و لزوم ایمان به آن چیست؟توجّه شیعه به خاندان پیامبر«صلی الله علیه وآله» به جهت جنبه زعامت و رهبری آنان است؛ زیرا براساس مدارک قطعی و مسلّمی که اهل سنّت نیز به صحت آنها اعتراف دارند، همان گونه که پیامبر در زمان حیات و زندگی، عدلِ قرآن و همتای وی بوده(به این معنی که عالِم به تمام محتوای قرآن و از نظر عملی هم پیرو کامل آن بوده است، پس از وی، اهل بیت او نیز همان نقش را دارا بوده اند و این مطلب را می توانیم از حدیث ثقلین که حدیثی است متواتر و قطعی از پیامبر بزرگوار اسلام«صلی الله علیه وآله» دریابیم. پیامبر گرامی به الفاظ گوناگون که همه آنها یک حقیقت را بازگو می کرد، فرمود: من دو چیز نفیس و گرانبها را پس از خود برای ارشاد شما به جا می گذارم؛ یکی قرآن و دیگری عترتم که اهل بیت من می باشند. تا زمانی که به آن دو تمسّک جویید، از گمراهی و ضلالت، مصون خواهید بود این دو از یکدیگر جدا نمی شوند تا روز قیامت بر من وارد شوند.
در این حدیث شریف، خاندان پیامبر همراه قرآن معرّفی شده اند. به ویژه این تعبیر که «اینان از قرآن جدا نمی شوند تا روز قیامت بر من وارد شوند». بسیار شایان توجّه و قابل اهمیّت است. از این جمله علم کامل آنان به محتوای قرآن؛ و عصمت و مصونیّت آنان را از گناه و خطا و اشتباه ادراک می کنیم. چرا که اگر آنان اشتباه کنند و یا مرتکب گناهی شوند، از قرآن جدا شده اند و به نصِّ حدیث مزبور، آنان از قرآن جدا نمی شوند و مدارک دیگری نیز برای پیوستگی و گرایش ویژه شیعه به خاندان پیامبر«صلی الله علیه وآله» وجود دارد که ما به همین اندازه بسنده می کنیم و برای آگاهی از تفصیل مطلب، شما را به مطالعه کتاب مناظره دو رهبر که ترجمه کتاب المراجعات است، توصیه می کنیم. کتاب المراجعات که عربی است نمودار مناظره یک عالِم شیعی بزرگ و یک عالم سنّی(استادالازهر) است. این کتاب فوق العاده ارزشمند است. و نیز کتاب نقش ائمه در احیای دین، تألیف علّامه عسکری نیز در تکمیل توضیحات بالا سودمند خواهد بود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چه نیازی به علی«علیه السلام» داریم؟علی«علیه السلام» یکی از دوازده امامی است که رسول گرامی در حق آنان فرمودند که دین خداوند دائماً پا برجاست مادامی که دوازده امام بعد از ایشان می آیند و همگی از قریش هستند.
«عن انس قال رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله»: لن یزال هذا الدین قائماً اب الی اثنی عشر من قریش، فاذا هلکوا ماجت الارض باهلها(1).
روی مسلم عن جابر بن لمرة انّه سمع النبی«صلی الله علیه وآله» یقول: لایزال الدین قائماً حتی تقوم الساعة او یکون علیکم اثنا عشرة خلیفة کلّهم من قریش(2).
با توجّه به احادیث فوق، پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» ثبات دین را تا روز قیامت به برکت ائمه دوازده گانه ای می داند که تمام آنها از قریش هستند و عبارت «حتی تقوم الساعة؛ تا اینکه قیامت به پا شود» مؤید این معناست که عمر آخرین آنها به قدری طولانی است که تا قیامت می رسد. گرچه اهل سنّت در اصل این حدیث هیچ شبهه ای ندارند؛ ولی برای پیدا کردن این دوازده نفر به دست و پا افتادند و چون نمی خواستند به حق گردن بگذارند و اقرار کنند که آن دوازده نقر همان دوازده امام معصومند، افراد متعددی را نام بردند که گاهی تعداد آنها به 17 نفر می رسید و گاهی به 23 نفر. امّا این معنا در احادیث دیگری از اهل سنّت مانند تذکرةالحفاظ ذهبی آورده شده: «الجوینی عن عبداللَّه بن عبّاس، قال: قال رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله» ان سیّدالنبین و علّی بن ابی طالب سیّدالوصین و انّ اوصیایی بعدی اثناعشر، اولهم علّی بن ابی طالب و آخرهم المهدی«علیه السلام»»(3).
در حدیث دیگری فرمودند: «اولهم اخی علی بن ابیطالب و آخر هم ولدی المهدی الذی یملاًها قطا و عدلاً کما ملئت جوراً و ظلماً والذی ثعبنی بالحقّ بشیراً ونذیر الولم یبق من الدنیا الاّیوم واحد لطول اللَّه ذلک الیوم حتّی یخرج فیه ولدی المهدی فینزل روح اللَّه عیسی بن مریم فیصّلی خلفه و تشرق الارض بنور ربّها و یبلغ سلطانه المشرق و المغرب».
با نگاهی گذرا به احادیثی که در کتب روایی هر دو گروه می یابیم، پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» علاوه بر احادیث غدیر خم و احادیث وصایت و سایر احادیث، حضرت علی«علیه السلام» را صریحاً به عنوان امام و خلیفه بعد از خودش نصب کرده و فرموده اند تا زمانی که این بزرگان برسند امور تکیه دارند، گمراهی و ضلالت در میان دین و متدینین به وجود نمی آید. پس حضرت علی«علیه السلام» به عنوان سکاندار رهبری جامعه اسلامی بعد از رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» و حافظ و نگهبان شریعت موسی«علیه السلام» می باشد و وجه حاجت به امام علی«علیه السلام» در بیان خود پیامبر روشن می شود که: «انی تارک نیکم الثقلین کتاب اللَّه و عترتی اهل بیتی، ان تمسکتم بهما لن تضلوا ابداً؛ من شما را ترک می کنم در حالی که دو شی ء گران قدر در میان شما گذاشته ام که اگر به هر دو تمسک کنید هرگز گمراه نمی شوید». و عدم گمراهی در دست بردن بر آستان کتاب و عترت رسول گرامی است و حضرت علی«علیه السلام» و اولادش عدل قرآن و سبب هدایت مسلمین هستند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
1) کنزالعمال، ج 13، ص 27.
2) صحیح مسلم، ج 3، ص 1453.
3) تذکرة الحفاظ ذهبی، ص 1505.

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی