محمد صلی الله علیه و آله / پس از بعثت / پیامبر و شورا

پرسشپاسخ
شورا در چه مواردی صورت می گیرد؟به طور کلّی شوری در مسایلی است که از نظر خدا و رسول حکم آن روشن نباشد و در مواردی که حکم آن از ناحیه خدا و رسول بیان شده باشد شوری مورد ندارد و مسئله ی خلافت و جانشینی علی«علیه السلام» از این قبیل است زیرا این موضوع از ناحیه خداوند بر پیامبرش نازل شده بود و علی«علیه السلام» به عنوان جانشین پیامبر تعیین گردیده بود از این رو شوری درباره وی مورد نداشت.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اگر پیامبر با مسلمانان مشورت کند ولی به گفتار آنان ترتیب اثر ندهند اهانت نیست؟اینکه پیامبر آنان را به مشورت می خواند نوعی احترام نسبت به آنها بود. ایشان نظرات را می شنیدند ممکن بود دو نظر مخالف یا چند نظر مخالف در میان نظرات وجود داشته باشد، لیکن پیامبر تصمیم نهایی را اعلام می کردند. این موضوع هم هیچ گاه باعث احساس اهانت نمی شد، زیرا مسلمانان برای رسول الله«صلی الله علیه وآله» مقام و شأنی والا قائل بودند، البته در تاریخ نمونه ای نیامده که پیامبر در باره امری عادّی یعنی امری که به تشریع و امور دینی مربوط نیست با اصحاب خود مشورت کند و اکثریّت قریب به اتّفاق نظر واحدی داشته باشند و پیامبر با آن مخالفت کرده باشد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
حضرت محمد«صلی الله علیه وآله» به نظر اکثریت خیلی اهمیت می دادند آیا اگر نظر آنها اشتباه بود و باعث ضرر و زیان می شد باز هم اجرا می کردند؟پیامبر اسلام«صلی الله علیه وآله» که از دیدی وسیع و علمی گسترده از جانب خدا برخوردار بود و از خطا و اشتباه مصونیت داشت از عواقب مسائل آگاه بود ولی به خاطر مسایلی مانند به حساب آوردن شخصیّت مسلمانان و جلوگیری از توطئه گری برخی از منافقین داخلی با مسلمانان مشورت می کرد و حتّی در تاریخ آمده که آن حضرت در برخی موارد نظرش مخالف نظر آنان بود ولی نظر آنان عمل کرد و سرانجام روشن شد که نظر پیامبر درست بوده است در این گونه موارد چنانکه واقعیت داشته باشد مصلحت در همین بوده که پیامبر به نظر آنان عمل کند و چنانچه با آنان مخالفت می کرد و نظر خودش را مقدم می داشت ممکن بود مفاسدی بزرگتر پدید آید.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اگر پیامبر تسلیم رأی اکثریت نمی شد چگونه در اُحُد و در برخی جنگهای دیگر نظر اکثریت را پذیرفته و از نظر خویش که برخلاف اکثریت بوده است دست برداشته است؟معمولاً مشورت برای این است که انسان از نظر افرادی که با آنان مشورت می کند استفاده کند و در اتّخاذ رأی و تصمیم از فکر آنان بهره گیرد و پیامبر که از جانب خداوند دارای مصونیّت از خطا و اشتباه و معصوم بود برای این منظور مشورت نمی کرد و مشورتهای وی برای شخصیّت دادن به مسلمانان و برخی جهات دیگر بود با این وصف فرضاً اگر در تاریخ معتبری آمده باشد که پیامبر با مسلمانان مشورت کرده و نظر وی مخالف با نظر آنان بوده و سرانجام نظر اکثریت را گرفته و بدان عمل کرده است این دلیل نیست که نظر اکثریت درست بوده و پیامبر تغییر رای داده است بلکه ممکن است در چنین مواردی تخلف از نظر مسلمانان مفسده مهم تری داشته که با وجود آن برای پیامبر شایسته نبوده که نظر خویش را تحکیم کند و براساس آن عمل نماید.

« بخش پاسخ به سؤالات »

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی