ابراهیم علیه السلام / پدر ابراهیم علیه السلام

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در پیامبران اولوالعزم

پرسش	پاسخ
آیا آزر بت تراش پدر حضرت ابراهیم«علیه السلام» بوده است؟	آزر پدر حقیقی حضرت ابراهیم«علیه السلام» نبوده است و کلمه ی «اب»[پدر]، که در قرآن کریم درباره آزر اطلاق شده «و اذ قال ابراهیم لابیه آزر» دلالت ندارد که آزر پدر حقیقی و نَسَبی حضرت ابراهیم«علیه السلام» بوده است؛ زیرا در زبان عرب با آنکه کمله «اب» به معنای پدر و جدّ است، گاه با قرینه به معنای «عمو»ست. از همین رو، در قرآن کریم آمده است: هنگامی که یعقوب در حال احتضار بود از فرزندانش پرسید: شما بعد از من چه می پرستید؟ گفتند: «نعبد الهک و اله آبائک ابراهیم و اسمعیل و اسحق؛(1) خدای تو را می پرستیم که همان خدای پدران تو ابراهیم و اسماعیل و اسحق است». در این آیه، کلمه «آباء» که جمع «اب» است، هم بر «جدّ» ایشان(حضرت ابراهیم) و هم بر عمویشان که حضرت اسماعیل بوده اطلاق شده است؛ ، زیرا یعقوب فرزند اسحق و برادرزاده اسماعیل است. برای آگاهی بیشتر در این چند آیه که درباره ی آزر آمده دقّت فرمایید. حضرت ابراهیم«علیه السلام» در اوایل بعثتش به آزر و می گوید: «بتهایی را به عنوان خدایان برای خودت انتخاب کرده ای؟ تو و پیروانت همه گمراهید»(2). آزر وعده خداپرستی به ابراهیم«علیه السلام» داد. ابراهیم«علیه السلام» گفت: «لاستغفرن لک»(3)؛ حالا که وعده دادی دست از بت پرستی برداری، من هم برای تو استغفار خواهم کرد. پس از آنکه حضرت ابراهیم«علیه السلام» دید آزر به وعده اش عمل نکرده، خداپرست نشد و به دشمنی با خدا پرداخت از او دوری جست و کناره گرفت: «فلمّا تبیّن له انّه عدوّ للّه تبرّأمنه»(4). در جای دیگر قرآن از قول حضرت ابراهیم«علیه السلام» می خوانیم: «خدایا مرا و والدین مرا و مؤمنین را بیامرز، روزی که حساب برپا می شود».(5) این آیه حالات و آخرین گفته های ابراهیم«علیه السلام» را در پایان عمرش، پس از اتمام بنای خانه کعبه، بازگو می کند. در آیه قبل دیدید که ابراهیم«علیه السلام» به طور کلّی از آزر بیزاری جست و رابطه خود با او را به کل قطع کرد. آیه اخیر پایان عمر ابراهیم«علیه السلام» را مجسم می کند. وی می گوید: «خدایا مرا و والدین مرا بیامرز.» بنابراین از در کنار هم نهادن آن دو آیه که یکی مربوط به «آزر» و در اوایل بعثت ابراهیم«علیه السلام» است و دیگری مربوط به والدین ابراهیم«علیه السلام» و در اواخر عمر اوست به خوبی روشن می شود که آزر غیر از پدر حقیقی حضرت ابراهیم«علیه السلام» است. و یکی از لطایف آیه شریف این است که تعبیر «والدین» را به کار برده «ربنا اغفرلی و لوالدی» به خلاف کلمه «ادب» واژه «والدین» بر غیر پدر و مادر حقیقی اطلاق نمی شود. پدر حضرت ابراهیم«علیه السلام» «تارخ» نام داشته است. « بخش پاسخ به سؤالات » 1) سوره بقره، آیه 133. 2) سوره انعام، آیه 74. 3) سوره ممتحنه، آیه 4. 4) سوره توبه، آیه 114. 5) سوره ابراهیم، آیه 41.

پرسش

پاسخ

آیا آزر بت تراش پدر حضرت ابراهیم«علیه السلام» بوده است؟

آزر پدر حقیقی حضرت ابراهیم«علیه السلام» نبوده است و کلمه ی «اب»[پدر]، که در قرآن کریم درباره آزر اطلاق شده «و اذ قال ابراهیم لابیه آزر» دلالت ندارد که آزر پدر حقیقی و نَسَبی حضرت ابراهیم«علیه السلام» بوده است؛ زیرا در زبان عرب با آنکه کمله «اب» به معنای پدر و جدّ است، گاه با قرینه به معنای «عمو»ست. از همین رو، در قرآن کریم آمده است: هنگامی که یعقوب در حال احتضار بود از فرزندانش پرسید: شما بعد از من چه می پرستید؟ گفتند: «نعبد الهک و اله آبائک ابراهیم و اسمعیل و اسحق؛(1) خدای تو را می پرستیم که همان خدای پدران تو ابراهیم و اسماعیل و اسحق است».
در این آیه، کلمه «آباء» که جمع «اب» است، هم بر «جدّ» ایشان(حضرت ابراهیم) و هم بر عمویشان که حضرت اسماعیل بوده اطلاق شده است؛ ، زیرا یعقوب فرزند اسحق و برادرزاده اسماعیل است.
برای آگاهی بیشتر در این چند آیه که درباره ی آزر آمده دقّت فرمایید.
حضرت ابراهیم«علیه السلام» در اوایل بعثتش به آزر و می گوید: «بتهایی را به عنوان خدایان برای خودت انتخاب کرده ای؟ تو و پیروانت همه گمراهید»(2).
آزر وعده خداپرستی به ابراهیم«علیه السلام» داد. ابراهیم«علیه السلام» گفت: «لاستغفرن لک»(3)؛ حالا که وعده دادی دست از بت پرستی برداری، من هم برای تو استغفار خواهم کرد. پس از آنکه حضرت ابراهیم«علیه السلام» دید آزر به وعده اش عمل نکرده، خداپرست نشد و به دشمنی با خدا پرداخت از او دوری جست و کناره گرفت: «فلمّا تبیّن له انّه عدوّ للّه تبرّأمنه»(4).
در جای دیگر قرآن از قول حضرت ابراهیم«علیه السلام» می خوانیم: «خدایا مرا و والدین مرا و مؤمنین را بیامرز، روزی که حساب برپا می شود».(5) این آیه حالات و آخرین گفته های ابراهیم«علیه السلام» را در پایان عمرش، پس از اتمام بنای خانه کعبه، بازگو می کند.
در آیه قبل دیدید که ابراهیم«علیه السلام» به طور کلّی از آزر بیزاری جست و رابطه خود با او را به کل قطع کرد. آیه اخیر پایان عمر ابراهیم«علیه السلام» را مجسم می کند. وی می گوید: «خدایا مرا و والدین مرا بیامرز.» بنابراین از در کنار هم نهادن آن دو آیه که یکی مربوط به «آزر» و در اوایل بعثت ابراهیم«علیه السلام» است و دیگری مربوط به والدین ابراهیم«علیه السلام» و در اواخر عمر اوست به خوبی روشن می شود که آزر غیر از پدر حقیقی حضرت ابراهیم«علیه السلام» است. و یکی از لطایف آیه شریف این است که تعبیر «والدین» را به کار برده «ربنا اغفرلی و لوالدی» به خلاف کلمه «ادب» واژه «والدین» بر غیر پدر و مادر حقیقی اطلاق نمی شود. پدر حضرت ابراهیم«علیه السلام» «تارخ» نام داشته است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
1) سوره بقره، آیه 133.
2) سوره انعام، آیه 74.
3) سوره ممتحنه، آیه 4.
4) سوره توبه، آیه 114.
5) سوره ابراهیم، آیه 41.

موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی

اشتراک نشریات