ایقاعات / نذر و عهد / شرایط

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در معاملات

پرسش	پاسخ
آیا نذر کردن در خواب صحیح است؟	نذر کردن در خواب چیزی را بر عهده انسان نمی گذارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
شرایط کفّاره قَسم چیست؟	قَسمی که مخالفت آن کفّاره دارد، دارای شرایطی است. از جمله اینکه باید سوگند به نام خدا باشد و قسم به قرآن و امامان مخالفت آن کفّاره ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
در چه صورت تخلّف نذر و قسم و عهد و موجب کفّاره است؟	تخلّف سوگند و نذر و عهد در صورتی کفّاره دارد که صیغه شرعی آن خوانده شده و شرایط آن هم موجود باشد؛ مثلاً در نذر باید یا به عربی «للَّه علی؛ برای خداست بر من» یا ترجمه آن را بگوید و در سوگند هم باید به نام خدا باشد. بنابراین، به جان پدر و یا به جان خود سوگند خوردن قسم شرعی نیست و تخلّف آن کفّاره ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا سوگند خوردن مکروه است؟	یکی از چیزهایی که مکروه شمرده شده است، سوگند خوردن در معامله است؛ و این در صورتی است که سوگند راست باشد؛ لیکن اگر دروغ باشد، سوگند حرام خواهد بود. « بخش پاسخ به سؤالات »
قسم خوردن در معامله چه حکمی دارد؟	در رساله های مراجع تقلید چنین آمده است که: قسم خوردن اگر راست باشد، مکروه است و اگر دروغ باشد، حرام و گناه است. « بخش پاسخ به سؤالات »
شرایط قسم خوردن چیست؟	درباره ی قسم خوردن در رساله امام«رحمه الله» چنین آمده است: اگر قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند؛ مثلاً قسم بخورد که روزه بگیرد یا دود استعمال نکند، چنانچه عمداً مخالفت کند، باید کفّاره بدهد؛ یعنی یک بنده آزاد کند یا ده فقیر را سیر کند یا آنان را بپوشاند و اگر اینها را نتواند، باید سه روز، روزه بگیرد. البته قسم شرایطی دارد که تفصیل آن را با مراجعه به رساله مطالعه فرمایید. « بخش پاسخ به سؤالات »
قسم های خداوند چگونه است؟	خداوند یا به ذات مقدّس خودش قسم می خورد و یا به مخلوقات و آفریده هایش. سوگندهایی که به آفریده های خویش می خورد یا به خاطر اهمیّت آنها و تأکید مطلب است و یا به خاطر تناسبی است که میان آن اشیاء مورد قسم با مطلبی که برای اثبات به آن قسم خورده شده وجود دارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر کسی نذر کند که نمازی به جا آورد، باید آن را در چند رکعت و به چه صورت ادا کند؟	اگر کسی نذر کرده است نمازی بخواند، ولی بلند یا آهسته خواندن آن را نذر نکرده است، می تواند آن را آهسته یا بلند بخواند؛ اگر نذر کرده است نمازی بخواند ولی مقدار و خصوصیّات آن را معیّن نکرده است، خواندن یک نماز دو رکعتی برای ادای نذر کافی است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا پولی را که در مسجد جمع آوری می شود می توان به مصرف کتابخانه رساند؟	اگر منظور از پول و هدایای نذری - که برای مسجد جمع آوری می شود - مخارج خاصّ مسجد نباشد، بلکه منظور مصرف آن در امور خیریّه باشد، می توان از آن در مصارف مربوط به کتابخانه مسجد استفاده کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر کسی خود، موضوع نذر باشد، می تواند از آن استفاده کند؟	اگر کسی موضوع نذر باشد، می تواند از پولی که به عنوان نذر به او می دهند استفاده کند؛ مثلاً اگر کسی نذر کرده است پولی را به سیّد بدهد. باید به سیّد بدهد و غیرسیّد نمی تواند از این پول استفاده کند. چنین پولی اگر به غیر سیّد داده شود در صورتی که نذر شرعی باشد، به نذر عمل نشده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
کسی که نذر کرده است پولی را به مصرف خاصّی برساند، آیا می تواند آن را در مورد دیگر مصرف کند؟	کسی که نذر شرعی کرده پول خاصّی را در راه خیر مصرف کند و آن را مشخّص کرده و کنار گذاشته است، نمی تواند از پول دیگری برای آن کار استفاده کند، ولی اگر فقط تصمیم گرفته کار خیری انجام دهد و پولی را برای آن کنار گذاشته است، می تواند پول دیگری را به جای آن مصرف کند پولی را که مشخّص کرده است به مصرف دیگری برساند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا می توان برای هیئت های عزاداری نذر کرد؟	اگر نذر برای هیئت باشد، در هر جا هیئت باشد(مسجد و یا غیرمسجد) می توان نذر را ادا کرد. اگر نذر برای مسجد باشد - چه هیئت در آن باشد یا نباشد - می توان نذر را در مسجد ادا کرد. اگر چنین نذر شده که در وقت معیّن با حضور هیئت در مسجد، موضوع نذر(مثلاً اطعام) انجام شود، در این صورت اگر در آن زمان هیئت در مسجد نبود، عمل به نذر لازم نیست. امّا اگر چنین نذر شده باشد که در وقت معیّن هیئت در مسجد تشکیل شود و آن گاه به نذر عمل شود، در صورت امکان باید آن را به همان صورت انجام داد. « بخش پاسخ به سؤالات »
کسی که نذر کرده نیمی از گوسفندانش را برای مجالس عزاداری امام حسین«علیه السلام» مصرف کند می تواند آنها را بفروشد؟	اگر نصف گوسفندان به طور مشخّص و به نذر شرعی، نذر مجالس عزاداری امام حسین«علیه السلام» شده باشد، نباید آنها را فروخت؛ ولی اگر نصف هر یک از آنها نذر شده باشد به گونه ای که بتوان آنها را فروخت و پولش را صرف عزاداری امام حسین«علیه السلام» کرد، می توان آنها را فروخت و پول آن را صرف مجالس عزاداری کرد. اگر در نذر صیفه(به عربی و فارسی) خوانده نشده باشد، در این صورت چون نذر شرعی تحقّق نیافته است، می توان گوسفندها را فروخت. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا می توان چنین نذر کرد: «خدایا اگر حاجت مرا دادی من نیز حجابم را مراعات می کنم؟».	اوّلاً، در نذر خواندن صیغه لازم است(به عربی یا فارسی) و بدون آن نذر صحیح نیست یک مثال از صیغه نذر چنین است؛ «ِللَّهِ عَلَیَّ اِنْ قُضِیَتْ حاجَتی اَنْ اُصَلّی ؛ برای خداست بر من که اگر حاجتم برآورده شد(مثلاً) دو رکعت نماز به جا آوردم». بنابراین اگر فقط گفته شود: «اگر حاجتم برآورده شد دو رکعت نماز خواهم خواند»، نذر صحیح نیست. ثانیاً، اگر موضوعِ نذر دارای صیغه، کارهای واجب باشد، صحیح است؛ مثلاً اگر موضوع نذر خواندن نماز ظهر یا مراعات حجاب باشد، نذر صحیح است و در این صورت اگر به نذر عمل نشود، هم گناه ترک نماز یا ترک حجاب انجام شده و هم اگر نذر تخلّف شده است و باید کفّاره نذر پرداخت شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
کفّاره «نذر» چیست؟	کفّاره نذر مانند کفّاره افطار عمدی در روزه ماه رمضان است؛ یعنی اطعام شصت مسکین یا شصت روز روزه گرفتن یا آزاد کردن یک بنده. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر متعلّق نذر فراموش شود چه باید کرد؟	اگر متعلّق نذر فراموش شود، باید به آنچه احتمال می دهیم عمل کنیم. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر کسی نذر کند عملی مانند «غیبت» را در وقت معیّن ترک کند و از روی فراموشی در وقت تعیین شده آن عمل را انجام دهد، چه باید کند؟	اگر از روی فراموشی، جهل، اضطرار و اکراه، عملی که برای ترکش نذر شده است، انجام شود، نذر شکسته نمی شود و عمل به نذر همچنین واجب است. «حنث»(شکستن نذر) زمانی موجب کفّاره و انحلال نذر است که مخالفت با نذر، عمدی باشد و در حال فراموشی، جهل، اضطرار و اکراه مخالفت و عمدی تحققّ نیافته است. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر کسی ترک گناه را نذر کند و بعد آن را انجام دهد، در صورتی که موضوع نذر، روزه باشد، نذر او چه حکمی دارد؟	در این صورت اگر مرتکب آن گناه گردید در آن روز مشخّص عمداً روزه نگرفت و یا روزه اش را باطل کرد، کفّاره نذر بر او واجب می شود. کفّاره نذر، مانند کفّاره روزه ماه رمضان است؛ یعنی اطعام شصت مسکین، یا شصت روز روزه گرفتن و یا آزاد کردن یک بنده. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا می توان برای انجامِ عملِ خلاف شرع، نذر کرد؟	چنین نذری منعقد نمی شود و نباید آن را ادا کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر کسی نذر کرد که اگر فلان گناه(مثلاً دروغ) از او سرزد، سه روز بعد روزه بگیرد، ولی بر اثر اشتباهی در برداشت از یک مسئله نذر خود را باطل پنداشت و رزوه نگرفت، آیا روزه و کفّاره بر او واجب است؟	می تواند روزه ها را به قصد مافی الذمّه بگیرد نه به قصد ادا یا قضا. کفّاره نیز بر او واجب نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر نذر را فراموش کردیم باید چه کنیم؟	اگر نذر به طور صحیح صورت گیرد و انجام آن فراموش شود، پس از به خاطر آوردن اگر وقت نذر نگذشته باشد، باید آن را ادا کرد، و اگر وقت گذشته باشد چیزی به عهده نذر کننده نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
نذر فرزند چه حکمی دارد؟	نذر فرزند اگر با توجّه به دستور شرع و خواندن صیغه به(فارسی یا عربی) منعقد شده باشد، باید عمل شود. اگر پدر و مادر فرزند از نذر نهی کند، احتیاط این است که موافقت آنان جلب شود و با نهی آنان موضوع نذر انجام نشود. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا می توان ادای نذر را به تأخیر انداخت یا موضوع آن را تغییر داد؟	اگر نذر با احراز شرایط صحّت منعقد شده باشد، نمی توان موضوع یا تاریخ آن را تغییر داد؛ مثلاً اگر نذر کرده ایم در روز اوّل ماه شعبان به 20 نفر لباس بدهیم، لازم است همان روز به نذر عمل کرد و نمی توان به جای لباس، غذا یا به جای ماه شعبان در ماه رمضان نذر ادا کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
نذر سفره حضرت ابوالفضل«علیه السلام» چه حکمی دارد؟	چیدن سفره و اطعام مردم؛ مانند نذر مربوط به سفره ابوالفضل - که در برخی خانواده ها مرسوم است - کاری شایسته است. ذکر مصایب خاندان پیامبر از جمله حضرت ابوالفضل«علیه السلام» دارای فضیلت و ثواب است. امّا دور هم جمع شدن خانواده های ثروتمند و چیدن سفره یا تشریفاتی با ده ها نوع غذا، کار پسندیده ای نیست. بهتر است چنین نذر کنیم که اگر حاجتمان برآورده شد از تهیدستان پذیرایی کنیم یا هزینه آن را به آنها بدهیم تا برای رفع نیازهای زندگی خویش صرف کنند. « بخش پاسخ به سؤالات »
روشن کردن شمع چه فایده ای دارد؟	توجّه به دو نکته ضروری است: یکی اصل نذر کردن و دیگر چیزهایی که نذر به آنها تعلّق می گیرد. اصل نذر کردن از عباداتی است که برای برآورده شدن حاجتی و یا به قصد الزام نفس به کاری شایسته، بر عهده خویش می گذاریم. نذر در فقه اسلامی دارای لفظ مخصوصی است . بر این اساس، نذر کردن، نوعی عبادت و توسّل است که در برآورده شدن حاجت مؤثّر خواهد بود. چیزهایی که موضوع نذر است دارای احکامی است که در رساله ی عملیّه به تفضیل بیان شده است. موضوع نذر دارای اثر عقلایی باشد؛ مثلاً چنین نذر شود که از تهی دست و درمانده ای دستگیری شود، گرسنه ای سیر و برهنه ای را پوشانده شود. روشن کردن شمع آن هم در این زمان که همه جا به وسیله برق روشن است، کار سودمندی نیست. شاید روشن کردن شمع سنّتی قدیمی است. در قدیم چون وسیله دیگری برای روشنایی نبوده از شمع استفاده می شده و این سنت به همان صورت باقی مانده است. « بخش پاسخ به سؤالات »