سور و نحس

پرسشپاسخ
آیا عید نوروز را باید جشن گرفت؟دید و بازدید و صله رحم و دستگیری از مستمندان که مردم در عید نوروز انجام می دهند، و خانواده ها و خویشان و بستگان از حال یکدیگر با خبر می شوند، از نظر اسلام کاری بسیار شایسته است. گذشته از این، فروردین، آغاز بهار است؛ هنگامی که طبیعت دوباره زنده می گردد و درختان سبز و خرّم می شوند و رشد و بالندگی خویش را آغاز می کنند. این انگیزه ای است که انسانها نیز با طبیعت همراه شوند و برای شکوفایی و بالندگی در تمام ابعاد مادّی و معنوی خویش بکوشند. ولی تأسّف برانگیز است که گروهی از مردم کشور مانی، در این روزها، که طبیعت انسان را هشدار می دهد که نیروی خویش را تباه نسازد و عمر خویش را از میان نبرد، به بی بند و باری می پردازند و با کارهای زشت، روح خویش را می آلایند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
گذاشتن ماهی قرمز در سر سفره هفت سین چه حکمی دارد؟گذاشتن ماهی قرمز در سر سفره هفت سین، علّت عقلی و شرعی و قانونی ندارد، بلکه سنّتی است ملّی که برخی آن را می پسندند و بدان عمل می کنند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا برخی مردم بر این عقیده اند که عدد سیزده نامیمون است؟متأسّفانه ایمان برخی مردم به نامیمونی عدد سیزده ژرف تر از ایمانشان قدرت خدا است. حتّی گاه می بینیم که آنان برای این که به گمان باطل خویش از نامیمونی عدد سیزده بگریزند، کارهایی زشت انجام می دهند؛ کارهایی که با عقل و شرع ناسازگار است.
به فرض که عدد سیزده نحس باشد، راه گریختن از آن، توکّل به خدا و دعا و نیایش و صدقه و صله رحم و دستگیری از بینوایان و تهیدستان است. یکی از بهترین نشانه های نادرستی این پندار، ولادت با سعادت حضرت علی«علیه السلام» در روز سیزدهم رجب است. پس، این عقیده، خرافه ای بیش نیست.

« بخش پاسخ به سؤالات »
هنگام سعد و نحس چه هنگامی است؟در اسلام هیچ هنگامی به گونه ای نُحُوست ندارد که تغییر ناپذیر باشد. اگر برخی زمانها در برخی احادیث نحس شمرده شده است، در روایاتی دیگر نیز آمده است که با صدقه و دعا، نُحُوستی در کار نیست. باید توجّه داشت که اعمال ناشایست انسان موجب نامیمونی و اعمال شایسته موجب میمونی ایّام می شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
نوشته هایی که در برخی حرمهای معصومین«علیهم السلام» پخش می شوند و در آنها آمده است که باید تکثیر شوند، چه حکمی دارند؟صدور معجزات و کرامات در حرمهای معصومین«علیهم السلام» بسیار است و به هیچ روی انکارپذیر نیست، ولی هیچ مدرک شرعی، که گواه بر درستی نوشته های مذکور باشد، در دست نیست.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا مبارک بودن روز ساعت، ذاتی است یا برای اعمالی است که در آن انجام می گیرد؟هر ساعت و روزی که انسانها در آن کارهای نیک انجام دهند، مبارک است و هر روز و ساعتی که در آن کارهای زشت انجام دهند نحس است. مثلاً روز عاشورا، دهم محرم، برای حضرت حسین«علیه السلام» و یاران فداکارش، روزی بسیار خوب بود؛ زیرا در این روز برترین فداکاری را از خویش نشان دادند و برای همیشه نام خود را در تاریخ و دل اهل ایمان زنده کردند و به اجر و ثوابی بس عظیم و مقام قرب الهی رسیدند. ولی همین روز برای یزیدیان روزی بسیار نحس بود؛ زیرا در آن روز کاری کردند که برای همیشه از رحمت خدا دور شدند و مردم تا ابد بر آنها نفرین می فرستند.
قرآن مجید نیز از برخی روزها به نحوست یاد می کند برخی دیگر را خوش یُمن می داند. این یا به دلیل اعمالی است که در آن روزها انجام شده است و یا به دلیل وقایعی است که در آن روزها روی داده است. خدای متعال در آیه 15 و 16 سوره 41 قرآن مجید می فرماید: «فأمّا عاد فاستکبروا فی الأرض بغیر الحق... وکانوا بآیاتنا یجحدون فأرسلنا علیهم ریحاًصر صراً فی أیّام نحسات لنذیقهم عذاب الخزی؛ و امّا عادیان، به نا حق، در زمین سر برافراشتند... و در نتیجه آیات ما را انکار کردند. پس بر آنان تند بادی توفنده در روزهایی شوم فرستادیم تا در زندگی دنیا عذاب رسوایی را بدانند.»
چنان که آشکار است، خداوند از روزهایی که قوم عاد از رحمت الهی دور شدند و خود را به عذاب الهی در انداختند، با کلمه «نحسات» یاد فرموده است. ولی از شبی که قرآن در آن نازل می شود و مردم به رحمت الهی دست می یابند، چنین یاد می فرماید: «إنّاه أنزلنا فی لیلة مبارکة؛(1) ما قرآن را در شبی مبارک فرو فرستادیم.»

« بخش پاسخ به سؤالات »

1) سوره 44، آیه 3.
اعمالی مانند توسّل به درختهای کهن شبیه خوانی، پختن آش حضرت امام زین العابدین«علیه السلام» و آش سمنو و نیز آب و جارو در خانه برای تشریف فرمایی حضرت خضر«علیه السلام» چه حکمی دارند؟خرافات، عبارت از پاره ای عقاید است که بر پایه دلیلی خردمندانه متّکی نیست. متوسّل شدن به درختهای کهن دلیل شرعی و عقلانی خرافات است. شبیه خوانی، که امروز آن را تعزیه خوانی گویند، این است که معمولاً ماجرای کربلا یا ماجرایی دیگر را به نمایش درمی آورند. این را نمی توان خرافی دانست، بلکه شبیه خوانی در صورتی که کاری خلاف شرع - مانند اهانت به مقام خاندان پیامبر«صلی الله علیه وآله» و دروغ و تهمت در آن نباشد، پسندیده نیز هست.
اگر آش حضرت امام زین العابدین«علیه السلام» و آش سمنو، را به عنوان «اطعام» بپزند و ثوابش را نثار و روح امام«علیه السلام» کنند، اشکالی ندارد. البته، نباید خود آش پختن را به شرع نسبت داد که در این صورت نسبتی ناروا و بی دلیل است. درباره پسندیده بودن آب و جارو برای تشریف فرمایی حضرت خضر«علیه السلام» نیز دلیلی شرعی در دست نیست.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به دین اسلام خرافات راه نیافته است؟ آیا چنین نیست که اگر انسان بخواهد به تمام وظایفی که در رساله ی عملیه آمده است، عمل کند، باید نیمی از وقت خویش را صرف کند؟اوّلاً باید توجّه داشت که اسلام به طور کلّی از خرافات به دور است؛ زیرا از دانش بی کران الهی سرچشمه گرفته است و نادانی به ذات خدا راه ندارد. مهم این است که باید اسلام را شناخت و بر اساس دلیلهای قاطع عقلی یا نقلی تعلیمات اسلامی را از خرافات جدا کرد. البته، ممکن است هر کسی خود را اسلام شناس و صاحب نظر بداند و آنچه به نظرش نادرست آید، خرافات به حساب آورد، در حالی که چنین نیست. در این باره، معیار، نظر کارشناسان است؛ چنان که همواره چون بخواهند چیزی را ارزیابی کنند، به کارشناسان رجوع می کنند. درباره تعالیم اسلامی نیز اسلام شناسان و مراجع تقلید و فقیهان کارشناس و صاحب نظر شایسته ارزیابی اند آنچه فقیه و مرجع تقلید در رساله عملیه می نویسد، بر اساس ادلّه و براهین قرآنی و روایی است و نسبت دادن محتوای رساله ها یا بخشی از آنها را به خرافات، بدون دلیل، برخلاف شیوه عقلی و علمی است.
ثانیاً این که شما نوشته اید «انسان باید نصف وقت خویش را صرف کند.» درست نیست؛ زیرا اسلام، برنامه زندگی است و تعلیماتش در متن زندگی جای دارد و تمام کارهای انسان را در شبانه روزی فرا می گیرد. خوردن، خوابیدن، راه رفتن، سخن گفتن و... همه باید با موازین اسلامی سازگار باشند و معیار تشخیص این سازگاری برای کسانی که خود کارشناس نیستند، رساله عملیه است. بنابر این، محتوای رساله ها باید تمام اوقات انسان را فرا گیرد، نه بخشی را و البته نه به آن معنا که منظور شما بوده است؛ زیرا اعمال عبادی هر شبانه روز را می توان در زمانی اندک انجام داد به گونه ای که به هیچ روی مانع کارهای دیگر نشود. با این توضیح روشن می شود که شتابزده نباید درباره دین داوری کرد و هر چه با سلیقه انسان ناسازگار می افتد، خرافات پنداشت. البته، کسانی نیز هستند که در بخشی از اعمال دینی، وسواس نشان می دهند به گونه ای که گاه یک عمل چند دقیقه ای، ساعاتی را اشغال می کند و شکّی نیست که وسواس، حرام بیرون از دین است و در انجام اعمال باید میانه روی و خردمندی را ارج نهاد.

« بخش پاسخ به سؤالات »

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی