صراط

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در قیامت

پرسش	پاسخ
صراط چیست و چگونه می توان از آن گذشت؟	در قیامت، بر دوزخ پلی است به نام «صراط» از مو باریک تر و از شمشیر تیزتر(1) که همه مردم باید از آن بگذرند و به فرموده قرآن «وَاِن مِنکم اِلّا وارادهُا کان عَلی رَبّک حَتْماً مَتْضّیاً ثُمَّ نُنَجّیِ الذیَّن اتَّقَوا وَنَذرُالظالمین فیها جثّیاً(2)؛ هیچ یک از شما نیست مگر آن که وارد دوزخ می شود. این امری است حتمی، ولی افراد باتقوا را می رهانیم و ستمگران را در حالی که از سستی و خواری به زانو درآمده اند، رها می کنیم.» بنابر روایات، عبور از صراط برای برخی مؤمنان همچون برق و برای برخی دیگر همچون باد و برای برخی شتاب اسب است و خلاصه، هر کس دارای ایمان و عمل صالحی بیشتر باشد با شتابی بیشتر می گذرد(3). آری؛ خداوندی که آتش دنیا را برای ابراهیم«علیه السلام» سرد کرد، در قیامت نیز آتش دوزخ را برای عبور مردان خدا سرد می کند. پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» در ذیل حدیثی می فرماید: «هنگام عبور مؤمنان، آتش دوزخ سرد می شود، همچنان که برای ابراهیم«علیه السلام» شد»(4). البته، دیدن آن صحنه ها حتّی برای مؤمنان سبب می شود که نتیجه کار خویش را باز ببینند. در حدیث است که خداوند هیچ کس را به بهشت نمی برد، مگر آن که آتش دوزخ را بدو می نمایاند تا قدر نعمتهای خدا را بداند و نشاط و شادی اش بیشتر شود. و همچنین هیچ کس را به دوزخ نمی برد، مگر آن که نعمتهای بهشت را به او می نمایاند تا بیشتر بسوزد و حسرت بخورد(5). در صراط چه می گذرد؟ بنابر روایات، هر کس - جز اولیای خدا که بی درنگ از پل می گذرند - برای گذر کردن، در چند جا باید باز ایستد و از اعمال خویش حساب پس دهد. از این رو، پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» می فرماید: تنها من و خاندانم، بی مشقّت می گذریم.(6)» و در تفسیر آیه «اِنّ رَبَّکَ لَبِالمِرصاد(7)؛ به درستی که پروردگار تو در کمینگاه ستمکاران است.» امام صادق«علیه السلام» می فرماید: مراد جوابگویی در آن گذرگاه است(8). در آن گذرگاه از نماز و از بستگان و ارحام و حقوق مردم و امانت می پرسند. در آن جا کسانی استوارند که در دنیا از هر رهبری پیروی نکرده اند و تنها از رهبرانی پیروی کرده اند که منتخب خدا و رسول اویند(9)؛ در روایات می خوانیم که پیامبر«صلی الله علیه وآله وسلم» فرمود: «لِکل شَی ءٍ جَوأز وَجَواز الصِّراطِ حُبُّ عَلیِ بن ابیطالب(10)؛ هر چیزی را اجوازی است و جواز عبور از صراط حبّ علی بن ابی طالب است.» و نیز در حدیث می خوانیم که حضرت علی«علیه السلام» فرمود: «اَنَاالصِرّاطُ المَمدودُ بین الَجَنَّة وَالنَّار؛من هستم آن راه میان بهشت و دوزخ.» مراد امام«علیه السلام» در این حدیث، بیان علّت عبور یا سقوط است که همانا پیروی و دوستی آن حضرت یا انکار و دشمنی اوست. 1) نورالثقلین، ج 5، ص 572، از روضه کافی. 2) سوره مریم، آیه 72. 3) نورالثقلین، ج 3، ص 353؛ بحارالانوار، ج 8، صص 64 و 67. 4) و 5 - همان، ص 354. 5) 6) بحارالانوار، ج 8، ص 67. 7) سوره فجر، آیه 14. 8) همان، ص 65. 9) همان، ص 69. 10) همان، ص 202. « بخش پاسخ به سؤالات »
صراط چگونه است؟	علامه و محدث عالیقدرِ شیعه مرحوم مجلسی در کتاب حق الیقین در فصل سیزدهم در بیان صراط می فرماید: «صراط از جمله ضروریات دین است که باید به او ایمان آورد و آن پلی است که بر روی جهنّم می کشند و تا کسی از آن عبور نکند داخل بهشت نمی شود». در روایات معتبر شیعه و سنّی آمده است که صراط از مو باریک تر و از شمشیر برنده تر و از آتش گرم تر است و مؤمنان خالص در نهایت آسانی مانند برق جهنده از آن می گذرند و بعضی به سختی عبور می کنند، امّا نجات می یابند و بعضی از آن سقوط می کنند و به جهنّم می غلتند. آری کسی که در این دنیا بر راه و صراط مستقیم باشد عقاید و ایمان او ثابت و استوار باشد و دستورات و احکام دینی خویش را عمل کند، از صراط به راحتی می گذرد و داخل بهشت می شود و اگر کسی در این دنیا از جهت اعتقادی یا قولی و عملی منحرف باشد، در آخرت نیز بر صراط می لغزد و به جهنم وارد خواهد شد. « بخش پاسخ به سؤالات »
صراط چیست؟	قیامت تجسم باطن دنیاست «یوم تبلی السرائر» به همین جهت، صراط در قیامت، همان صراط مستقیم عبادت در دنیاست که هیچ گونه انحراف و غفلتی در آن نیست و ناچیزترین لغزش کافی است که از آن منحرف شد؛ بنابراین توصیف صراط به باریک تر بودن از مو و تیزتر بودن از شمشیر کنایه از حساسیت آن است. « بخش پاسخ به سؤالات »
صراط چیست؟	از جمله حقایقی که در قیامت آشکار می شود«صراطی» است که از روی جهنم می گذرد. برای تبین حقیقت صراط در قیامت، به توضیح مفهوم صراط و چند مطلب مربوط به آن می پردازیم. مفهوم صراط: صراط در لغت به معنای راه است؛ راهی که به مقصدی خاص منتهی می شود. صراط مستقیم (راه راست) راهی است که به قرب خدا ختم می شود. دین، صراط مستقیم است. در قرآن همچنان که صراط مقید به «مستقیم» شده مقید به «جحیم» هم شده است: «فاهدوهم الی صراط الجحیم؛ ستم کاران را به راه دوزخ بکشانید».(11) امیرالمؤمنین«علیه السلام» را هم صراط مستقیم نامیده اند؛ بدان جهت که ایشان دین کامل مجسم است.(12) چنانکه می توانیم ابولهب، معاویه، فرعون و... را صراط جحیم بنامیم. زیرا مجسمه کامل شرک، گمراهی انحراف هستند. به عبارت دیگر دین صراط هستی و غیر آن صراط نیستی است. صراط مستقیم منتهی به قرب هستی مطلق می شود، ولی صراط جحیم دوری از رحمت هستی مطلق است. صراط مستقیم، راه هماهنگی با نظام ملکوت و تکوین است؛ ولی صراط جحیم راه ناهماهنگی بین اراده موجود(نفس) و نظام تشریع و تکوین است. طریق عبودیت که وابستگی محض ارادی به خداست، هماهنگ با اصل ملک و ملکوت است و به همین جهت«صراط مستقیم» نامیده شده است:« ان اعبدونی هذا صراط مستقیم؛(13) و مرا پرستش کنید، که این راه مستقیم است». محیط بر راههایی است که به قرب خداوند متعال می رسد و صراط بر طریق معرفت خدای عزّوجل نیز اطلاق می شود. و این طریق پیروی از امامی است که طاعت و پیروی از او به اذن خدا واجب است. از حضرت امام جعفر صادق«علیه السلام» در مورد صراط سؤال شد؟ ایشان فرمودند: صراط، راه رسیدن به معرفت خدای بزرگ است. و آن، دو صراط است؛ صراطی در دنیا و صراطی در آخرت. اما صراط در دنیا امامی است که اطاعت ایشان لازم است، هر که او را در دنیا شناخت و به هدایتش اقتدا نمود از صراطی که به صورت پلی بر جهنم نصب شده می گذرد و هر که امام را در دنیا نشناخت قدمش در صراط می لغزد و در آتش جهنم سقوط خواهد کرد. در قرآن صراط مستقیم به صورت جمع(صراط) نیامده است اما«سبیل الی الله» به صورت جمع «سبل» ذکر شده است. علت اینکه صراط مستقیم یکی است ولی سبل هدایت و وصول به قرب الهی بسیار است، شاید این است که «صراط» شاخص ترین و کامل ترین راهی است که به رحمت خاص و فیض اقدس و عالی ترین مرحله از قرب او ختم می شود و در این راه هیچ گونه انحرافی وجود ندارد و عصمت محض و خالص است؛ اما سبل از مراتب نازل صراط مستقیم یا به عبارتی جلوه هایی از آن راههایی برای سلامت و در امان ماندن از عذاب است. 11) سوره صافات، آیه 23. 12) بحارالانوار، جلد8، ص 70. 13) سوره یس، آیه 61. « بخش پاسخ به سؤالات »