سایر فرقه ها

پرسشپاسخ
وَهابیّت چه فرقه ای است؟وهابیّت فرقه ای است که در نجد و حوالی آن ظاهر گردید و مؤسس آن محمّد بن عبدالواهاب(متوفی در سال 1787 میلادی) است. آنان در احکام، حنبلی مذهب و در اصول عقاید و بعضی فروع پیرو ابن تیمیه اند. اساس اعتقادات و باورهای این فرقه بر این است که آنچه را که قرآن و سنّت پیغمبر بدان تصریح کرده اخذ کنند و آنچه را که در کتاب و سنّت نیابند بدعت شمارند.
وهابیان در توحید و یکتاپرستی راه افراط پیموده، به ادعای حمایت از توحید و مبارزه با شرک، توسّل به اموات را، هر کس که باشد، شرک به خدا می پندارند. به همین دلیل ساختن ضریح اساساً بنایی را بر روی قبور جایز نمی دانند؛ استفاده از هر چه که در عصر پیغمبر«صلی الله علیه وآله» نبوده، همچون: دخانیات، قهوه و چای را حرام می دانند.
این گروه خود را «سلفی» می خوانند و بر این اعتقادند که بر مذهب سلف صالح، یعنی اصحاب پیغمبر«صلی الله علیه وآله» هستند و نظریاتی را که بعدها در حیطه تفکّر اسلامی مطرح گردید، مانند نظریات اشاعره و معتزله را باطل و مردود می دانند.
محمّد بن سعود، بزرگ خاندان آل سعود، که از پیروان و طرفداران وهابیّت بود، با دولت عثمانی جنگید. والی مصر، محمّد علی پاشا، آنان را به تسلیم واداشت؛ لیکن آنان سپس حجاز و صحرای شبه جزیره عربستان را به سرکردگی عبدالعزیز آل سعود به چنگ آوردند و همه قبور صحابه و تابعان و ائمه مسلمانان را ویران کردند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چگونه ممکن است از 73 فرقه اسلامی تنها یکی بهشتی باشد، در حالی که همه مسلمانند؟اسلام صراط مستقیمی است که از جانب خدای بزرگ توسط رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله» برای انسانها به ارمغان آورده شده است و صراط مستقیم، راهی واحد است، چند راه نیست. صراط مستقیم، راه عبودیّت خداوند است که از طریق «اطیعواللَّه و اطیعوا الرسول و اولی الامرمنکم»(1)، ظهور فعلی پیدا می کند. نمی توان گفت که 73 فرقه که گاه روشهایی و افکار متضاد در زمینه اصول و فروع دارند، همه در طریق حق هستند؛ زیرا در میان این فرقه ها تنها یک فرقه مصداق آیه شریف «اطیعوا اللَّه» و... هستند؛ البته پیروان فرقه های دیگر اگر حجت بر آنها تمام نشده باشد[قاصدین ] به فضل الهی نجات خواهند یافت؛ امّا مقصّران در آتش قهر خداوندی خواهند سوخت.

« بخش پاسخ به سؤالات »
شعوبیّه چه فرقه ای است؟شعوبیّه فرقه ای است که در عهد امویان و اوایل عبّاسیان در مقابل غرور مفرط و تعصّب نژادی اعراب ظهور کرد. آنان منکر تفوّق نژادی عرب بر سایر اقوام و شعوب بودند.
بنی امیّه، به استخفاف و تحقیر نسبت مسلمانان غیرعرب پرداختند. و بر خلاف گفته پیامبر«صلی الله علیه وآله» که فرموده بود: «لافضل لعربیّ علی عجمیّ الّا بالتقوی ؛(2) هیچ عربی بر عجمی برتری ندارد مگر در پرهیزگاری.» مسلمین غیر عرب را موالی و بندگان خویش می خواندند. نهضت شعوبیه در واقع عکس العملی در مقابل این تفکّر بود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا در اسلام مکتب ها و فرقه هایی؛ چون: شافعی، مالکی، حنبلی محترمند؟انسان نباید با پیروان دیگر فرقه ها برخورد خشونت آمیز نماید؛ بلکه باید عقاید آنها را با استدلال رد کرد.
روشن است که این امر بر این معنا نیست که مکتب ها و فرقه های مذکور بر حق می باشند؛ زیرا تنها مکتبی که در اسلام بر حق است و در واقع جز اسلام نیست، مذهب شیعه است. به هر حال اسلام اصیل همان تشیع است. بر اساس حدیث ثلقین(3)، که تمام فرقه های اسلامی درستی آن را قبول دارند، پیامبر فرمود: «من بعد از خود دو چیز نفیس و گرانقدر در میان شما می گذارم: یکی قرآن و دیگری عترت و اهل بیتم. مادامی که به آنها تمسک کنید هرگز گمراه نخواهید شد. این دو از یکدیگر جدا نمی شوند تا کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.» لیکن هیچیک از مذاهب و فرقه ها، جز تشیع، به این حدیث شریف عمل نکردند و تنها شیعه بود که در معارف دین به عترت و اهل بیت پیغمبر«صلی الله علیه وآله» تمسک کردند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
مذهب شیعه به چند دسته تقسیم می شود؟شیعه به کسی گفته می شود که عقیده دارد جانشین پیامبر، از طرف خداوند، علی بن ابی طالب«علیه السلام» است. شیعه از گروههای مختلفی تشکیل شده است؛ از جمله: کیسائیه، که محمّد بن حنفیه را بعد از امام حسین«علیه السلام» امام می دانند؛ زیدیه، که زید بن علی بن الحسین«علیهم السلام» را بعد از امام زین العابدین«علیه السلام» امام می دانند؛ اسماعیلیه، که اسماعیل فرزند امام صادق«علیه السلام» را بعد از آن حضرت امام می دانند؛ واقفیه، که در امام موسی بن جعفر«علیه السلام» توقف کردند و امامان بعدی را انکار نمودند؛ ولی شیعه دوازده امامی کسانی هستند که به امامت امامان دوازده گانه«علیه السلام» که از طرف خداوند و به وسیله رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله» معیّن شده اند عقیده دارند، که این مذهب، همان مذهب بر حق و راستین است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
شیخیه چگونه فرقه ای است؟شیخیه گروهی هستند که رهبر آنان شیخ احمد احسایی است و عقاید آنان، که از برخی کتابهای آنها آمده، با عقاید اسلامی ناسازگار است؛ مثلاً در زمینه توحید، ذات خدا را غیر صفات او دانسته، صفات را عارض بر ذات و قابل زوال می دانند. در حالی که صفات ذات، مانند علم و قدرت و حیات خدا عین ذات اوست؛ زیرا لازمه عرضی و قابل زوال بودن صفات این است که ذات خداوند فاقد علم و قدرت و حیات باشد. همچنین زمینه معاد اعتقاد دارند که روح در قیامت به قالب لطیف هور قلیایی تعلّق می گیرد؛ در صورتی که بر اساس آیات قرآن و احادیث پیامبر و امامان معصوم«علیهم السلام» اعتقاد به جسمانی بودن معاد مانند اعتقاد به اصل معاد امری ضروری لازم است. همچنین شیخیه، اعتقاد به رکن رابع را امری لازم می دانند. بر این اساس آنان برای دین چهار رکن قائل هستند، که رکن چهارم، از نظر آنان، شیخ احمد احسانی و حاج کریم خان و فرزندان وی هستند. روشن است که این مطالب با اصول اعتقادی شیعه سازگار نیست.

« بخش پاسخ به سؤالات »
زیدیه چه کسانی اند؟زیدیه فرقه ای منشعب از شیعه هستند که بعد از امام زین العابدین«علیه السلام»، فرزندش را به امامت قبول دارند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
وهابیّت چه گروهی است؟وهابیّت مسلکی است که محمّد بن عبدالوهاب آن را بنیان نهاد. وی بر اساس یک سلسله مطالب بی اساس و موهوم به بسیاری از معتقدات و اعمال مسلمانان از قبیل توسّل و زیارت و شفاعت حمله آورد و آنها را شرک قلمداد کرد. تا آنجا که قتل کسانی را که این قبیل عقاید و اعمال را داشته باشند جایز شمرد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
نواصب چه گروهی هستند؟نواصب گروهی هستند که با علی«علیه السلام» و خاندان پیامبر دشمنی کرده به آن بزرگواران دشنام می دهند. اینان مانند کافران نجس می باشند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا اسلام به فرقه های مختلف تقسیم شد؟نخست باید توجّه داشت که اسلام یک آیین هماهنگ و کامل است که مصداق واقعی آن همان تشیع است. لیکن فرقه های اسلامی هر یک، قسمتی از تعلیمات اسلام را پذیرفته و قسمتی را قبول نکرده اند. تنها مذهبی که تعالیم اسلام را به طور کامل در خود حفظ کرده، تشیع راستین است.
با توجّه به این مطلب یادآور می شویم که عامل اختلافاتی که در میان مسلمانان پیش آمده و منجر به پیدایش فرقه های مختلف شده امور مختلفی، مانند حب ریاست، جاه طلبی، تعصّب، تقلید کورکورانه، ترس و... بوده است اگر انسانها خواسته ها و تمایلات نفسانی خویش و تعصّبات بیجا را کنار بگذارند و تنها برای یافتن حقیقت به تحقیق و پی جویی برخیزند این اختلافات از میان خواهد رفت.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چطور می توان برای مسیحیان ثابت کرد که اسلام کامل ترین دین است؟از طریق ادلّه قطعی اثبات نبوّت و معجزات متواتر حضرت رسول اکرم«صلی الله علیه وآله»، که دلیل بر نبوّت آن حضرت است. همچنین بشارتی که در انجیل درباره پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» وجود دارد، برای کسانی که طالب حقیقت هستند، دلیل محکم و قانع کننده ای است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
عدلیه چه کسانی هستند؟عدلیه همان شیعه است. از آنجا که شیعه معتقد به حسن و قبح عقلی است و اعتقاد به این مساله، اساس اعتقاد به عدل خداوند است به شیعه، عدلیه نیز گفته می شود. در برابر دیدگاه شیعه درباره عدل خداوند دیدگاه اشاعره(از اهل سنّت) است که با انکار حسن و قبح عقلی، لزوم عدالت خدا را انکار کرده اند. آنان می گویند که عقل، قطع نظر از حکم شارع، حسن و قبح چیزی را درک نمی کند و حسن و قبح اشیا تابع دستورات شرع است. بر طبق این نظریه مانعی ندارد خداوند فرد ستمگری را به بهشت و یا انسان مؤمنی را به جهنّم ببرد؛ چون او فعّال مایشاء است. بدیهی است که نتیجه این عقیده، انکار عدل خداوند و جایز بودن ظلم و کار قبیح از سوی خداوند است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
واقفیه چه فرقه ای است و چرا به این نام مشهور شده اند؟واقفیه فرقه ای منشعب از شیعه است که امام موسی بن جعفر«علیه السلام» را آخرین امام می دانند و اعتقاد دارند آن حضرت زنده و هم او مهدی منتظر است.
بنیان گذار این مذهب، نمایندگان مالی امام کاظم«علیه السلام» در کوفه، مصر، خراسان و مناطق دیگر بودند؛ کسانی چون: علی بن ابی حمزه بطائنی، زیاد فندی، عثمان بن عیسی رواسی و احمد بن ابی بشر سرّاج.
در دورانی که امام در زندان هارون بود، اموال فراوانی از طریق وجوه شرعی نزد آنها جمع بود. هنگامی که امام وفات یافت اگر به امامت علی بن موسی الرضا«علیه السلام» اعتراف می کردند، باید همه اموال را به آن حضرت تسلیم می کردند؛ از این رو، طمع مال دنیا آنها را بر این داشت که، با آنکه به حقیقت عارف بودند، منکر امامت امام رضا«علیه السلام» شده، دست از باورها و دین خود بکشند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
خانقاه چیست و چه سابقه تاریخی ای دارد؟خانقاه خانه ای است که درویشان و صوفیان در آن گرد می آیند و مراسم خاصّی در آن برگزار می کنند. «خانقاه» کلمه ای معرّب است که در اصل مرکب از «خانه» و «گاه» است؛ نظیر «منزلگاه.»
بنای خانقاه و اختصاص آن به محل تجمع صوفیان، امری مستحدث است و معلوم نیست آغاز آن کی و در کجا بوده است؛ صوفیان خود، آن را به صفّه(سکوی) کنار مسجد الرسول«صلی الله علیه وآله»، که در آغاز هجرت مسلمانان تازه وارد و بی مأوا موقتی در آنجا اقامت می کردند منسوب می دانند. در صورتی که صفه بیش از منزلگاهی موقّت نبود و خانقاه محل برگزاری مراسم ویژه صوفیان و مرکز تجمع آنها، تحت عنوان بنای مذهبی، می باشد.
بنابر گفته ای اوّلین خانقاه در یرمله شام و به قولی در قرن دوّم هجری، مقارن با زمان سفیان ثوری، بنا شده است.
باید توجّه داشت که حضور در خانقاه نباید باعث غفلت از مسجد و اقامه نماز جمعه و جماعت گردد؛ زیرا رهبران راستین ما، یعنی: معصومان«علیهم السلام»، حضور در مسجد و جماعت مسلمانان را همواره مورد تأکید و توجّه قرار داده اند. به گونه ای که حضرت امیرالمؤمنین علی«علیه السلام» در محراب مسجد به شهادت رسیدند!

« بخش پاسخ به سؤالات »
E
اهل رده در صدر اسلام به چه گروه گفته می شد؟اهل رده در اصطلاح اهل سنّت به کسانی گفته می شود که از پذیرش خلافت ابی بکر پس از درگذشت رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» سرباز زدند در میان اینان کسانی بودند که به خاطر اعتقاداتشان به غاصبیّت خلافت مذکور از دادن زکوة امتناع ورزیدند مانند مالک بن نویره که ابوبکر برای کوبیدن آنان لشکری به سرکردگی خالد فرستاد و آنان به مالک و قبیله ی وی تاختند و مالک را کشته و با همسر وی در همان شب همبستر شدند.
و در کتابهای حدیثی شیعه هم احادیثی نقل شده که مردم پس از درگذشت پیامبر«صلی الله علیه وآله» «مرتد» شدند یعنی از پذیرفتن خلافت جانشین واقعی پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» یعنی علی«علیه السلام» امتناع ورزیدند جز گروهی که مانند سلمان و ابوذر و مقداد و برخی دیگر که وفادار ماندند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
بکریه چه کسانی هستند؟این فرقه پیروان بکر خواهرزاده عبدالواحد بن زید هستند که می گفت، آدمی همان روان است نه کالبدی که در آن روان باشد. دیگر اینکه می گفت که: خدای تعالی در روز رستاخیز پیکری برای خود می آفریند که دیده شود و با بندگان خود سخن گوید دیگر دیگر اینکه مرتکبان کبیره را منافق و از پرستندگان شیطان می خواند: گناهان علی«علیه السلام» (نعوذباللَّه از چنین سخنی) و طلحه و زبیر، کفر و شرک بود ولی با وجود اینها، ایشان آمرزیده اند. زیرا ایشان اهل بدراند و اهل بدر بنا به حدیثی که از رسول خدا روایت شده است، آمرزیده اند.
او می گفت: کودکان گهواره ای احساس درد نمی کنند، حتّی اگر پاره ای از تن آنان ببرند و یا اینکه آنان را به آتش بسوزانند. گریه و شیون ایشان نشانه لذّت و خشنودیشان است... عبدالواحد دایی بکر مردی صوفی و از اصحاب حسن بصری به شمار می رفت.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا فرقه فاطمی همان فرقه اسمعیلیه است در صورت منفی بودن جواب روشن، آئین آنها چیست؟فاطمی از نظر لغت به کسی گفته می شود که منسوب به فاطمه باشد و از این رو آنان که از فرزندان حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» محسوب می شدند فاطمیین گفته می شد و زمانی که خلفای بنی عبّاس به خلافت رسیدند به کسانی که نسبشان از طریق امام هفتم موسی بن جعفر«علیه السلام» به حضرت فاطمه«علیها السلام» منتهی می گردید نام علویین اطلاق می نمودند و کلمه فاطمیین به کسانی که از اولاد اسمعیل فرزند امام ششم جعفر بن محمّد«علیه السلام» بودند اختصاص یافت.
بنابراین فاطمیین از نظر تاریخ رویاین اصل به کسانی گفته می شود که از نسل اسمعیل به دنیا آمده باشند.
و فرقه اسمعیلیه کسانی هستند که پس از امام ششم حضرت امام جعفر صادق«علیه السلام» به امامت اسمعیل فرزند ایشان معتقد باشند و از نظر ما عقیده آنها باطل است چون ما به ادلّه فراوان و محکم امام را حضرت موسی بن جعفر«علیه السلام» می دانیم.

« بخش پاسخ به سؤالات »
فرقه اهل حق یا علی اللهی چه فرقه ای است؟آنها فرقه ای مذهبی اند که معمولاً در بلاد غربی ایران مخصوصاً در سرپل ذهاب و کرند و همدان و در بین ترکمانان و کردهای کرکوک و سلیمانیه عراق وجود دارند و دارای عقاید و آداب خاصّی هستند. دیانت آنها ترکیبی از عقاید غلاة و آداب صوفیه با بقایایی از مذاهب یهود و مجوس و مانوی است و اعتقاد به حلول و تناسخ جزء اصول عقاید آنها است. از جمله عقاید آنان اعتقاد به الوهیت امام علی«علیه السلام» است و به طوری که در برخی کتب نقل شده نماز و روزه نیز دارند نه به گونه ای که ما انجام می دهیم.
به نظر حضرت امام خمینی«رحمه الله» کسانی که منکر یکی از ضروریات دین باشند به گونه ای که این انکار آنان به انکار اصل رسالت پیامبر باز گردد یا به گونه ای درباره پیامبر و امام غلو کنند که غلو آنها مستلزم انکار الوهیت یا توحید یا رسالت باشد کافر و نجس خواهد بود و اگر فرقه مذکور از گروه اول یا دوم شمرده شوند کافر و نجس محسوب خواهند شد.
از سخنان حضرت امیرالمؤمنین علی«علیه السلام» است که فرمودند: دو گروه درباره من هلاک شدند یکی دوستان افراطی و دیگری دشمنان سرسخت(4).

« بخش پاسخ به سؤالات »
اخباریین چه کسانی اند؟دانشمندانی را که در استنباط و به دست آوردن احکام از قرآن و حدیث به اجتهاد و نظر تکیه می کنند و با اعمال رای و نظر احکام را از ادله ی آنها به دست می آورند اصولین می گویند متقابلاً اخباریین آنانی اند که به نظر خود در احکام دین به ظاهر اخبار و روایاتی، که از امامان«علیهم السلام» رسیده بدون هرگونه اجتهاد عمل می کنند و با اجتهاد مخالفند. بدون تردید اخباریین در این مسئله در اشتباهند زیرا اصولیین که راه اجتهاد را پیش گرفته اند چنین نیست که احادیث و روایات را نادیده انگارند تفاوتی که هست اینکه آنان قواعد علم اصول را که بسیاری از آنها مضمون احادیث و بسیاری دیگر متخذ از اصول عقلایی و قواعد محاوری مورد امضای معصومین«علیهم السلام» می باشد مورد نظر قرار می دهند و دقت بیشتری در معانی آیات و روایات می کنند و قرائن عقلی و نقلی را در نظر می گیرند.

« بخش پاسخ به سؤالات »

چاپ

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی