احکام متفرقه

ارسال شده در احکام متفرقه

پرسش	پاسخ
جست و جوی اموال دیگران چه حکمی دارد؟	جست و جو و وارسی لوازم شخصی دیگران برای کسب آگاهی، جایز نیست. این حکم درباره اموال شوهر نیز جاری است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا مجسمه سازی جایز است؟	نخست، ذکر این مطلب ضروری به نظر می رسد که اسلام از ابتدای ظهور با بت پرستی به مبارزه برخاست؛ زیرا منشاء بت پرستی و ریشه ی تمام انحرافات در زمینه ی پرستش، همان بت ها و مجسمه هایی بود که می ساختند؛ گرچه در ابتدای کار قصد پرستش در بین نبوده است، بلکه به عنوان احترام به شخصیّت یک فرد ممتاز و یک رهبر عالی مقام بعد از مرگ او مجسمه ی او را به قیافه ی او می ساختند و در برابر او احترام می کردند؛ امّا این احترام با گذشت زمان و پیدایش نسل های بعد، کم کم به یک نحوه خضوع و تذلّل تبدیل می شد، تا آن جا که مورد پرستش قرار می گرفت. اسلام به منظور پیشگیری از این انحراف بزرگ، به طور کلّی ساختن هیکل و مجسمه ی هر صاحب روحی را - اعم از انسان و حیوان - حرام شمرده است. البته نمی توان گفت که این مطلب، علّت تامّه ی حرام بودن مجسمه سازی است؛ زیرا ممکن است که علّت و فلسفه ی واقعی حرمت، چیز دیگری باشد که ما به آن دست نیافته ایم. ذکر این نکته لازم است که نقّاشی انسان و حیوان نیز به نظر برخی فقها مانند مجسمه سازی حرام است؛ لیکن عکاسی و فیلمبرداری حرام نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
حکم تصویر و مجسمه چیست؟	بنابر فتوای امام«رحمه الله»، اگر نقّاشی و ترسیم چهره اشخاص و حیوانات برجستگی نداشته باشد، مانعی ندارد و امّا ساختن مجسمه حیوان ذی روح حرام است. سزاوار است در حکم این مسئله، مکلّف به رساله مرجع تقلید خود مراجعه کند. « بخش پاسخ به سؤالات »
فتوای آیة اللَّه بهجت درباره مجسمه سازی چسیت؟	فتوای معظم له این است که ساخت مجسمه به نحو کامل حرام است؛ لیکن ساختن سر تا کمر اشکالی ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
حکم نقّاشی انسان چیست؟	ترسیم و نقّاشی تمام صورت انسان، بنابر فتوای بیشتر مراجع تقلید مکروه و بنابر فتوای حضرت آیة اللَّه خویی حرام است؛ امّا ترسیم اعضای بدن انسان مثل سر، پا، دست و مانند آنها بنابر فتوای هیچ یک از مراجع تقلید حرام نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
زیر پا انداختن تصویر بزرگان چه صورتی دارد؟	زیر پا انداختن تصویر بزرگان دین و حرم امامان، به جهت هتک حرمت و سبک شمردن مقام آنها به هیچ وجه جایز نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا نقّاشی به طور کلّی در اسلام حرام شمرده شده است؟	نقّاشی غیرحیوانات و انسان، بدون اشکال است؛ ولی نقّاشی حیوانات ذی روح به فتوای برخی از مراجعِ تقلید حرام است و به نظر برخی دیگر از مراجع مکروه و جایز شمرده شده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
حلقه طلا برای مرد چه حکمی دارد؟	به دست کردن حلقه طلا برای مردان - چه در غیر نماز و چه در حال نماز- حرام است و چنانچه با آن نماز بخواند، نمازش باطل خواهد بود. البتّه به نظر امام«رحمه الله» استفاده از طلای سفید اشکال ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا در اسلام تزئینات حرام است؟	تزئینات در اسلام حرام نیست. آری؛ می توان گفت پرداختن به این گونه مسائل با هدف آفرینش منافات دارد و انسانی که به تکامل معنوی خویش علاقمند است، نباید بیش از حد به این گونه سرگرمی ها بپردازد؛ چه اینکه سرگرمی ها موجب غفلت از خدا و قیامت می گردد. « بخش پاسخ به سؤالات »
استفاده از انگشتر الماس برای مرد چه حکمی دارد؟	استفاده از انگشتر الماس برای مرد اشکالی ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
استفاده از طلا برای مرد چه حکمی دارد؟	استفاده از طلا برای مرد به هر نحوی که باشد حرام است. و کس که با علم به حرمت آن، مقدّمه استفاده از طلا را برای مرد فراهم کند او نیز در گناه شریک است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا استفاده از طلای سفید برای مرد جایز است؟	اگر طلای سفید همان طلای متعارف است - هر چند زرد رنگ نباشد - استعمال آن برای مرد حرام است، و امّا استفاده از فلز سفید مانند پلاتین - که طلای متعارف نیست - اشکال ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
ازاله مو چیست؟	«ازاله» به معنای «کنار زدن» و «از بین بردن» است. ازاله مو، به معنای زدودن موهای زاید است؛ مانند موی زیر بغل، موی پشت زهار. از مستحبات اکید است که موهای زیر بغل و پشت زهار را به وسیله دارو از بین ببرند. استفاده از دارو برای ازاله مو بهتر از تراشیدن است. از حضرت امیرمؤمنان«علیه السلام» نقل شده که فرمودند: «دوست دارم برای مؤمن که هر پانزده روز نوره بمالد». نیز از حضرت صادق«علیه السلام» نقل شده که فرمودند: «موهای پشت زهار نباید یک هفته بیشتر بماند». « بخش پاسخ به سؤالات »
اقسام خواب کدام است؟	از حضرت امیرمؤمنان«علیه السلام» روایت شده که فرمودند: خواب بر چهار قسم است: 1. خواب پیامبران که بر پشت می خوابند و دیده های آنان به خواب نمی رود و منتظر وحی الهی هستند؛ 2. خواب مؤمن که بر دست راست و روبه قبله می خوابد؛ 3. خواب پادشاهان و فرزندان آنها که بر دست چپ می خوابند تا آنچه خورده اند گوارا شود؛ 4. خواب شیطان و برادران او و هر دیوانه ای که بر رو در افتاده و می خوابد. روبه قبله خوابیدن امری مستحب است که پیشوایان ما به آن امر کرده اند. « بخش پاسخ به سؤالات »
در جلسات یاد در مساجد که کفش ها روی هم ریخته می شود، آیا می توان روی کفش ها پا گذاشت و عبور کرد؟	در این گونه موارد در صورت امکان، بهتر است روی کفش ها پا نگذاشت یا به گونه ای پاگذاشت که بدانیم صاحبان آنها راضی اند. « بخش پاسخ به سؤالات »
خواندن نافله چه تأثیری دارد؟	در روایات متعددی آمده است که اگر در نمازهای فریضه انسان کمبودی و نقصی وجود داشته باشد(مانند اینکه حضور قلب در قسمتی از آن نباشد) انجام نمازهای نافله آن را جبران خواهد کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
روزنامه ها و مجلات که معمولاً نام خداوند و سایر مقدّسات در آنها است چه حکمی دارند؟	روزنامه ها و مجلات در حال حاضر معمولاً نام خداوند و دیگر کلمات مقدّس را فراوان در خود می آورند. از این رو باید از انداختن آنها روی زمین و افکندن در سطل زباله ها خودداری کرد. همچنین نباید آنها را زیر پا انداخت؛ زیرا ممکن است نام خدا زیر پای انسان قرار گیرد. اخیراً کاغذهای متفرق را خریداری می کنند و آنها را خمیر و مجدداً برای ساختن کاغذ استفاده می کنند و چنانچه بخواهند آنها را به گونه ای از بین ببرند که خلاف احترام آنها نباشد، باید یا آنها را در آب جاری انداخت و یا جای پاک و تمیزی آنها را زیر خاک دفن نمود. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا نگاه کردن به عمل جنسی دیگران حرام است؟	درباره نگاه کردن به دو نفر که مشغول آمیزش جنسی هستند، مسائلی مطرح است که باید به آنها توجّه داشت: 1. کار آنها منکر است و باید بیننده سریعاً وظیفه نهی از منکر و جلوگیری از آن را انجام دهد و بی تفاوت نباشد. 2. نظر به عورت زن و مرد حرام است. 3. نگاه کردن به آنها از روی تلذذ جنسی حرام و گناه است. 4. نباید سِرّ آنان را نزد کسی فاش کرد و از گناه آنان سخن گفت؛ مگر اینکه حاکم شرع از وی بخواهد که شهادت دهد، آن هم در صورتی که سه شاهد دیگر وجود داشته باشد که با شهادت وی، چهار شاهد کامل شده قضیه نزد حاکم شرع ثابت گردد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا نوشتن صلوات و از این قبیل بر در و دیوار جایز است؟	این که انسان کاری انجام دهد که اثرش باقی باشد، مطلوب و پسندیده است؛ ولی باید توجّه داشته باشد که آن کار از هر جهت مشروع باشد و نوشتن صلوات روی دیوار خانه مردم یا دیوار مسجد کار درستی نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
ذکر نام خداوند در توالت چه حکمی دارد؟	بردن نام خداوند - به طوری که از احادیث استفاده می شود - در توالت اشکال ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا احضار و تسخیر جن جایز است؟	برخی از مراجع تقلید، مانند حضرت امام«رحمه الله» احضار و تسخیر جن را غیرجایز و حرام دانسته اند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا نوشتن آیات کریمه و نام های مقدّس در جراید صحیح است؟	نوشتن آیات کریمه قرآن و نام های مقدّس در جراید و روزنامه ها و نامه های اداری اشکالی ندارد؛ ولی لازم است که از انداختن آنها در زیر پاها و از هتک و بی احترامی آنها جلوگیر شود. و چنانچه مسامحه شود، و نسبت به اسماءاللَّه بی احترامی و هتک حرمت شود، اشخاص ذی ربط در نزد خداوند گناهکارند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا برداشتن نان هایی که در راه افتاده لازم است؟	نان هایی که انسان می بیند در خیابان افتاده شایسته حرمت نهادن می باشند و خوب است انسان ها آن را بردارند. اگر خودش می تواند بخورد وگرنه از زیر دست و پا، کنار زده جای دیگری بگذارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
خصّی کردن حیوان چه حکمی دارد؟	خصّی کردن حیوانات جایز است. امّا اگر مصلحتی در آن نباشد، کار صحیح و پسندیده ای نیست و شایسته نیست که انسان بدون دلیل موجبات آزارِ حیوانات را فراهم سازد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا بردن قرآن به دستشویی حرام است؟	بردن قرآن به مراکزی چون توالت حرام، و هتک حرمت آن می باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا انجام کار مکروه در شرع مقدّس گناه است؟	آنچه به عنوان مکروه یا عمل کراهتی در اسلام مطرح است؛ چند گونه است: 1. گاهی می گوییم: آن عمل خاص کراهت دارد و منظورمان از کراهت این است که ثواب کمتری دارد؛ مانند خواندن نماز در حمام، یا به جا آوردن نماز جماعت به امامت شخص مسافر. در این موارد کراهت داشتن به معنای این است که نماز در حمام ثوابش کمتر است از نماز در خانه و در مسجد و بیرون از حمام و... . 2. گاهی نسبت دادن کراهت به یک عمل بدان جهت است که مورد تنفر مولی و حاکم و خداوند متعال است؛ امّا نه به صورت شدید. یعنی خداوند انجام آن را دوست ندارد، ولی نه به نحوی که آن را بر بنده اش حرام کند و بر او خشم گیرد. به همین جهت انجام ندادنش بهتر است. مثل این که کسی با سر برهنه برای قضای حاجت به دستشویی برود، و انجام آنچه بر شخص جنب مکروه است؛ مانند خوردن، آشامیدن، خواندن بیشتر از هفت آیه از سوره هایی که سجده واجب ندارد، همراه داشتن قرآن و... . 3. گاهی کراهت عملی برای آن است که این عملِ مکروه مقدّمه فساد قرار می گیرد؛ انجام چنین عمل مکروهی به عنوان مقدّمه فساد انجامش گناه و معصیت است؛ مانند خلوت کردن با زن نامحرم در یک اطاق، هر چند وجود مرد و زن نامحرم در یک اطاق حرام نیست، امّا دارای کراهت است و این خلوت چنانچه مقدّمه فساد شهوانی باشد، وجودشان در آن اطاق خلوت، به عنوان مقدّمه فساد حرام است. در این باره می توانید به رساله مرجع تقلید خود مراجعه کرده احکام جزیی تر را مطالعه کنید. « بخش پاسخ به سؤالات »
زندگی با کودکان یتیم چه صورتی دارد؟	زندگی کردن با بچّه های یتیم، اگر مخارج مشترک باشد، جایز است؛ در صورتی که شخصی که با آنها زندگی می کند، ولایت بر آنها داشته باشد، یا از حاکم شرع اجازه گرفته باشد. همچنین باید مصلحت آنها(یتیم ها) را هم در تمام شئون در نظر گیرد. بهتر است با دفتر مرجع تقلید خویش مکاتبه کرده و در صورت لزوم کسب اجازه نمود. « بخش پاسخ به سؤالات »
واجب کفایی و عینی چیست؟	واجب کفایی، واجبی است که در مورد آن غرضی وجود دارد که باید آن غرض با انجام دادن شخص یا گروهی تأمین شود و چنانچه آن غرض تأمین شد و برخی افراد آن کار را انجام دادند، از دیگران ساقط می شود؛ مانند نماز میّت و کفن و دفن میّت. واجب عینی، واجبی است که همه افراد باید انجام دهند؛ مانند نماز، روزه و امثال آنها. « بخش پاسخ به سؤالات »
نگاه به زن نامحرم چه حکمی دارد؟	نگاه کردن به زن نامحرم در صورتی که همراه با قصد لذّت جنسی باشد، حرام است و در صورتی که همراه با قصد لذّت نباشد، نگاه کردن به غیردست و صورت زن ها نیز حرام و گناه می باشد و نسبت به دست و صورت آنان هم احتیاط این است که نگاه نکنند. « بخش پاسخ به سؤالات »
عدالت چیست و عادل را چگونه تشخیص دهیم؟	از بیان امام«رحمه الله» در رساله تحریرالوسیله استفاده می شود که عدالت عبارت است از یک حالت ثابت و راسخی که در نفس انسان در اثر ترک محرمات و انجام طاعات به وجود می آید و انسان را بر ملازمت تقوا وادار می سازد. عدالت به چند چیز ثابت می شود: با شهات دو نفر عادل؛ با معاشرتی که برای انسان علم یا اطمینان به عدالت شخصی بیاورد؛ با شهرتی که موجب علم باشد. عدالت به وسیله حسن ظاهر نیز شناخته می شود؛ به این معنا که شخص در ظاهر مواظب بر شرعیات و طاعات بوده و در جماعت ها حاضر شود؛ گرچه انسان از این حسن ظاهر علم بلکه گمان هم به عدالت پیدا نکند. با این وصف لازم نیست که انسان تحقیق و پی جویی بیشتر در مورد افراد انجام دهد تا به وجود آن ملکه راسخه در نفس آنان یقین پیدا کند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا غیرسرباز می تواند از لباس سربازی استفاده نماید؟	استفاده از لباس سربازی باید با اجازه مسؤولین آن صورت گیرد و اگر شخصی از لباس سربازی بدون اجازه استفاده کند، جایز نیست و نمی توان با آن نماز خواند. « بخش پاسخ به سؤالات »
قاعده لاضرر در چه مواردی به کار برده می شود؟	براساس آنچه محققین از قاعده لاضرر استفاده کرده اند، این قاعده بر احکام اوّلی حکومت دارد؛ یعنی هر جا که از عمل کردن به یک حکم اسلامی ضرری لازم آید، آن حکم برداشته می شود؛ مثلاً چنانچه وضو گرفتن باعث ضرر جانی باشد، تکلیف وضو برداشته شده تیمم جای آن را می گیرد. حدیث لاضرر(براساس برداشت مذکور) چنین روایت شده است که مردی از انصار خانه ایی داشت و شخص دیگری(سمرةبن جندب) درخت خرمایی در ملک آن انصاری داشت و گاهی برای استفاده از درخت خرمای خود، بدون اجازه وارد خانه آن انصاری می شد. او نزد پیامبر شکایت کرد. پیامبر سمرة را خواست و به او فرمود که از مرد انصاری اجازه بگیرد؛ او امتناع کرد و به روش خود ادامه داد. پیامبر به انصاری فرمود برو و درخت او را قطع کن و نزد او بینداز؛ چرا که در اسلام حکم ضرری جعل نشده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
اینکه گاهی می گویند فلان کار جایز است، ولی کراهت دارد، یعنی چه؟	معنایش این است که آن کار حرام نیست و گناه ندارد، ولی مکروه است؛ یعنی خداوند از انجام آن کراهت دارد. مکروه اصطلاحاً در جایی گفته می شود که کاری شرعاً مجاز ولی ناپسند است. « بخش پاسخ به سؤالات »
کسی که بدون سابقه کسالت فوت کرده است، می توان به احتمال کشته شده است تحقق کرد؟	شخصی که بدون کسالت و بیماری قبلی مرده است، مرگ او ناگهانی است و پیگیری آن لزومی ندارد. کسی را هم در این رابطه نمی توان متّهم کرد، یا مورد شک قرار داد، و وابستگان در صورتی که پیگیری نکنند، هیچ گناهی را مرتکب نشده اند. البته در صورتی که علاماتی بر مسأله قتل وجود داشته باشد، پی گیری طبق ضوابط جاری مملکت امری معقول است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا انداختن اوراق و روزنامه هایی که نام خدا و یا پیامبران در آنها نوشته، در ظرف های زباله جائز است؟	اوراق و نوشته هایی که نام خداوند یا پیامبران و امامان«علیهم السلام» و یا آیات قرآن در آنها نوشته است، نباید مورد اهانت قرار گیرند و انداختن آنها در زباله دان همراه با زباله اهانت به آنها خواهد بود. پسندیده آن است که زمین پاکی را گود کرده این گونه اوراق و نوشته ها را در آن دفن کنند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا نگاه همراه با لذّت نسبت به خویشاوندان حرام است؟	در حرام بودن نگاه حرام و با قصد لذّت، فرقی میان خویشاوندان و غیر آنان نیست؛ بنابراین در مجالسی که زنان خویشاوند انسان، حجاب را مراعات نمی کنند، گذشته از اینکه انسان باید خود را از نگاه غیرمشروع برحذر دارد، نهی از منکر را هم باید انجام داده در مجلس معصیّت حضور نداشته باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا نگاه کردن دختران به صحنه های فوتبال تلویزیون جایز است؟	نگاه کردن دختر به تصویر تلویزیونی پسران در حال فوتبال بازی در صورتی که همراه با لذّت جنسی باشد، حرام است. شایسته آن است که در هر حال دختران از تماشای این گونه برنامه ها خودداری کنند. « بخش پاسخ به سؤالات »
احکام زمین چیست؟	زمین بدون احیاء و آباد کردن قابل تملّک نیست و اگر کسی زمین بایر را آباد کند - با موافقت حکومت اسلامی - مالک آن می شود و می تواند هر گونه تصرّفی در آن بنماید و کسی حق ندارد آن را از او بگیرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
با توجّه به اینکه امروزه نام خداوند، پیامبر، ائمه«علیهم السلام» و آرم جمهوری اسلامی بر روی کاغذها بسیار می آید، وظیفه ما چیست؟	امام خمینی«رحمه الله» در پاسخ استفتایی، این چنین فرموده اند: از انداختن آنها در مواضع هتک آمیز اجتناب شود. و امّا کلمات قرآن در صورتی که به قصد قرآنیّت نوشته شده باشد، قرآن است و احکام قرآن را دارد؛ امّا اگر به قصد قرآنیّت نباشد، احکام قرآن را ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
حکم کسی که جواب سلام را نمی دهد چیست؟	سلام کردن مستحب است و پاسخ آن واجب، و کسی که پاسخ سلام را نداد، معصیّت کرده است، و لازم نیست که ما انتقام بگیریم. « بخش پاسخ به سؤالات »
اینکه می گویند: قرآن، ان یکاد، انگشتری که روی آن نام خدا و پیامبر و فاطمه زهرا«علیها السلام» و ائمه اطهار«علیهم السلام» نوشته شده و از این قبیل را نباید به مستراح برد، صحیح است؟	در پاسخ این سوال لازم است چند مطلب را تذکر دهیم: 1. رساندن جایی از بدن به خط قرآن و اسم مبارک پیغمبر«صلی الله علیه وآله» و ائمه اطهار«علیهم السلام» و فاطمه زهرا«علیها السلام» برای کسی که وضو ندارد یا غسل جنابت و حیض و امثال آنها به گردن اوست، اشکال دارد. 2. نجس کردن قرآن و اسم خدا پیامبری و ائمه اطهار«علیهم السلام» و فاطمه زهرا«علیها السلام» و تربت خاک قبر امام حسین«علیه السلام» و امثال آن و هر گونه اهانت و بی احترامی به آن اشکال دارد. 3. همراه داشتن قرآن و ان یکاد و انگشتری که نام پیامبر یا ائمه اطهار«علیهم السلام» و یا فاطمه زهرا«علیها السلام» روی آن نوشته شده در مستراح، اگر بی احترامی حساب نشود، اشکال ندارد؛ امّا بهتر آن است که این کار را نکنند. 4. اگراتقافاً یکی از چیزهایی که در بالا ذکر شد مثلاً در مستراح بیفتد، لازم است فوراً آنها را در بیاورند؛ گرچه مخارجی هم داشته باشد؛ امّا اگر بیرون آوردن آن ممکن نباشد، لازم است از رفتن به آن مستراح خودداری شود. 5. اگر یکی از چیزهایی که در بالا ذکر شد، نجس شود، فوراً باید آن را تمیز کرد و آب کشید. برای سایر خصوصیّات این مسأله لازم است به کتاب توضییح المسایل مرجع تقلید خود مراجعه کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
نظر اسلام درباره مسواک کردن چیست؟ مسواکی که در روایات بدان سفارش شده است، چگونه وسیله ای است؟	دین مقدّس اسلام دین جامع و کاملی است که در جمیع شئوون زندگی مادّی و معنوی بهترین و عالی ترین احکام و قوانین را دارا است. گوشه ای از این احکام درباره بهداشت به معنای کامل آن است. اسلام درباره بهداشت اجتماع، شهر، فرد، بدن، لباس و آنچه در زندگی انسان و بهبود وضع اجتماعی دخالت دارد، سفارشهای اکید داده است؛ مثلاً درباره مسواک تنها در کتاب «وسایل الشیعه» در باب های مختلف هشتاد وسه روایت ذکر شده است، که بعضی از آنها را در اینجا می آوریم. 1. امام صادق«علیه السلام» فرمود: «مسواک از اخلاق پیامبران است». 2. رسول خدا«صلی الله علیه وآله» فرمود: «جبرائیل دائماً مرا به مسواک کردن توصیه و سفارش می کرد؛ تا جایی که گمان کردم مسواک جزء واجبات است». در روایات دیگر فواید مسواک آمده است؛ از جمله: دهان را خوشبو می کند؛ چشم را روشن می گرداند؛ موجب خشنودی پروردگارست؛ بلغم را برطرف می کند؛ حافظه انسان را زیاد می گرداند؛ داندان ها را سفید می کند؛ لثه را قوی می سازد؛ اشتهابه غذا را زیاد می کند؛ ملائکه را مسرور می سازد؛ حسنات را زیاد می گرداند. در ضمن مسواک در زمان قدیم، چوب های مخصوصی تقریباً به ضخامت بندانگشت که مقدای از پوست آن را بر می دارند و وسط آن به صورت مسواک های فعلی رشته رشته بوده است و اکنون هم آن چوب ها موجود است؛ لیکن باید توجّه داشت که در سفارشهای اسلام نوع خاصّی از مسواک مورد نظر نیست، بلکه آنچه که عمل نظافت دندان را انجام می دهد، از جمله مسواک های فعلی، مورد توصیه و سفارش است. « بخش پاسخ به سؤالات »
عملی که تحصیل آن واحب است کدام است؟	اساساً علم و دانایی به طور کلّی فضیلت و کمال محسوب می شود؛ ولی عملی که آموختن آن فریضه است، علم به اصول و احکام دین است. آموختن دیگر علوم مانند فیزیک و شیمی و مانند آنها از نظر اسلام اشکالی ندارد، بلکه در صورتی که انسان از آن رهگذر به اسرار و رموز خلقت بیشتر آشنا شود و خدا را بهتر بشناسد و یا به مردم خدمت کند، از نظر اسلام نیز پسندیده و مطلوب نیز است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا دست زدن به آرم جمهوری اسلامی که روی اسکناس هست، بدون وضو اشکال دارد، یا خیر؟	چنانچه این آرم نام خدا حساب شود، نباید به آن دست زد و اگر بدون توجّه دست انسان به آن بخورد، گناهی مرتکب نشده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
ادای دیگران درآوردن چه حکمی دارد؟	تقلید و اطوار دیگران را درآوردن، اگر عنوان محرم دیگری مانند مسخره و غیبت نداشته باشد، اشکال ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
سوزاندن کاغذهایی که نام خداوند در آن است چه حکمی دارد؟	سوزاندن کاغذهایی که نام اللَّه و پیامبران و امامان در آنهاست، چنانچه هتک و بی احترامی محسوب گردد، جایز نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر جائی که اسم خداوند نوشته شده پاک شود چه حکمی دارد؟	اگر نام خدا و پیامبر«صلی الله علیه وآله» از جایی محو شود، به گونه ای که اصل آن نام وجود نداشته و خوانده نشود، حکم خاصّی ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگرکسی عاشق زیارت باشد، می تواند با پول قرضی به زیارت برود؟	در صورتی قادر به پرداخت دین خویش در موقع معین باشد، قرض کردن شایسته و پسندیده و خوب است. در غیر این صورت ممکن است به خویشن یا کسی را که پول از او گرفته است، آزار رساند. « بخش پاسخ به سؤالات »
شقشقه یعنی چه؟	شقشقه در لغت به معنی چیزی است مانند شُش گوسفند که شتر در وقت هیجان و نفس زدن آن را از دهان بیرون می آورد و در زیر گلو صدا می کند و در اوّلین مرتبه بیننده آن را با زبان اشتباه می نماید. امیرالمؤمنین«علیه السلام» در آخر خطبه به ابن عبّاس فرمود: تلک شقشقه هدرت ثّم قّرت؛ یعنی شکایت کردن از سه خلیفه در اینجا که از روی ظلم و ستم بر من تقدم جستند از جهت هیجان و به شوق هدایت خلق بود که گفته شد. گویا شقشقه شتر صدا کرد و در جای خود باز ایستاد؛ یعنی هر وقت و همیشه از این قبیل سخنان گفته نمی شود. خطبه شقشقه، خطبه سوّم از نهج البلاغه فیض الاسلام است. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا به جای نام خدا چند نقطه می گذارند؟	اینکه به جای نام خدا چند نقطه گذاشته می شود، در موردی است که معمولاً آن ورقه یا نامه ممکن است زیر دست و پا بیفتد. از این رو، از نوشتن نام خداوند صرف نظر می کنند؛ تا اگر آن کاغذ یا ورقه روی زمین افتاد، موجب اهانت به نام خداوند نشود. در کتاب ها و یا کاغذهایی که معمولاً روی زمین نمی افتد، می توان نام خدا را به صورت صحیح آن نوشت. « بخش پاسخ به سؤالات »
دوچرخه سواری زنان چه حکمی دارد؟	دوچرخه سواری خانمها چنانچه اگر در جائی باشند که توجّه نامحرم را به خود جلب نکند، اشکال ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
کار کردن در روزهای ولادت و یا شهادت ائمه«علیهم السلام» چه حکمی دارد؟	کار کردن در چنین روزهائی اشکالی ندارد ولی در برخی از روزها به جهت احترام و عظمت آن روز مانند روز عاشوار بهتر است که کار نکرده و به عزاداری بپردازند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا چیزی که برای بدن ضرر دارد، حرام است؟	آنچه برای بدن مضر باشد، حرام است؛ و چنانچه علم به ضرر وجود داشته باشد، اجتناب از آن واجب است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا این سخن صحیح است که شیعه معتقد است بر علی«علیه السلام» وحی نازل می شده است؟	این سخن که شیعیان معتقدند جبرئیل حامل برای حضرت علی«علیه السلام» بوده، ولی اشتباهاً آن را به پیامبر«صلی الله علیه وآله» می رساند، از تمت های بی شماری است دشمنان به شیعه است. شاید فردی نادان که خود را به تشیّع نسبت می داده، چنین سخنی گفته باشد، ولی هیچ یک از عالمان فقیهان بزرگ شیعی چنین سخنی نگفته است؛ زیرا معتقدند وحی ویژه انبیاء است و بر غیر نبی وحی نمی شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر کارفرما دستور انجام کار خلاف دهد چه باید کرد؟	نباید آن را انجام داد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به ازای تعلیم واجبات، گرفتن مزد حرام است؟	اجرت گرفتن به ازای تعلیم واجبات مانند نماز، روزه و... حرام است، امّا گرفتن اجرت برای مدّاحی روضه خوانی و خطابه بی اشکال است، هر چند بهتر است برای این موارد قیمت تعیین نشود. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا دادن اجرت به قاریان مجالس عزا لازم است؟	اگر صاحبان مجلس عزا تعهّد کرده باشند، باید براساس تعهّد و طبق عرف محل مزد قاری را بپردازند. بهتر است قاریان، قرائت قرآن را شغل خود قرار ندهند و برای آن قیمت تعیین نکنند و برای کسب رضای خدا در این مجالس شرکت کنند. بر صاحبان مجالس عزاست که فرصتی را که قاریان قرآن در اختیار آنها گذاشته اند، نادیده نگیرند و طبق شأن اجتماعی قاریان عمل کنند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا از مالی که از راه قمار به دست آمده است می توان صدقه داد؟	تنها از مالی که مالک آن هستیم می توانیم صدقه بدهیم. پولی که از راه قمار یا دزدی به دست آمده است، نمی توان مالک شد و به همین دلیل نمی توان از آن صدقه داد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا می توان از انگشتری که نام ائمه«علیهم السلام» برنگین آن است، استفاده کرد؟	استفاده از انگشتری که بر نگین آن نام امامان معصوم«علیهم السلام» حک شده است، بی اشکال است. امّا بدون وضو لمس کردن آن اگر هتک حرمت آنان محسوب شود، حرام است. همچنین بردن چنین انگشتری به محلّی که هتک حرمت ساحت مقدّس معصومان«علیهم السلام» باشد، حرام است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا صدقه باید به دست مستحق برسد؟	در تحقّق مفهوم صدقه «قبض مستحق» شرط است و تا زمانی «قبض» صورت نگرفته باشد، نمی توان صدقه داد، گرچه پول کنار گذاشته شده یا مثلاً در صندوق ریخته شده باشد. در این صورت بدون قبض، برخی مقدّمات دادن صدقه فراهم شده است، ولی هنوز مفهوم صدقه محقّق نشده است، هر چند همین مقدار کنار گذاشتن و یا در صندوق ریختن و به عبارتی از خود جدا کردن مال نیز دارای آثاری است که قابل انکار نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
وظیفه کسی که بدون عذر، اعمال واجب خود را انجام ندهد چیست؟	چنین شخصی باید تمام اعمال واجب خود مانند نماز، روزه و... را قضا کند. در مورد روزه علاوه بر قضا کفّاره نیز واجب است؛ یعنی باید برای هر روز دو ماه روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام بدهد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا می توان شی ء دزدیده شده را به عنوان صدقه پرداخت؟	اگر صاحب شی ء دزدیده شده معلوم باشد، باید آن را به صاحبش بازگرداند و صدقه دادن از طرف او کافی نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
دلیل استحباب استفاده از انگشتر عقیق چیست؟	احکام اسلام از علم گسترده الهی سرچشمه می گیرد و بر حکمتی استوار است، گرچه نتوانیم به تفصیل آن را ارزیابی کنیم. استحباب استفاده از انگشتر عقیق نیز دارای حکمتی است اگر چه ما آن را درک نکرده باشیم. بنابراین، استفاده از انگشترعقیق به امید ثواب، ثواب الهی را در پی خواهد داشت. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا صدقه سنّت پیامبران گذشته نیز بوده است؛ صدقه چقدر اهمیّت دارد؟	صدقه دادن مورد توجّه ادیان الهی است. در ترغیب و تشویق به صدقه دادن و ثواب آن روایات بسیاری وجود دارد. امام باقر«علیه السلام» فرمود: «نیکویی و صدقه فقر را از بین می برد، عمر را زیاد می کند و هفتاد مرگ بد و ناگهانی را دفع می کند». صدقه در قیامت سپری است بین انسان و عذاب آتش. تعداد بسیاری از روایاتِ مربوط به صدقه، در کتاب میزان الحکمه(ج 5) جمع آوری شده است. در این کتاب این دو روایت را می خوانیم: - «هر معروفی صدقه است». - «ترک شر صدقه است». « بخش پاسخ به سؤالات »
احکام اوّلیه و ثانویه و نقش ولایت فقیه را در اجرای آن شرح دهید.	احکام اوّلیه احکامی است که موضوع آنها عناوین اوّلیه است و احکام ثانویه به احکامی می گویند که متعلّق آنها موضوعات عناوین ثانویه است؛ مثلاً این که وضو واجب است، حکم اوّلی است، ولی این که وضوی ضرری یا وضوی حرجی واجب نیست، از احکام ثانویه است. «لا ضرر» و «لا حرج» دو قاعده است که احکام اوّلیه را مقیّد می سازد؛ یعنی مثلاً واجب بودن وضو مطلق است و هم هنگام حرج و ضرر و هم دیگر هنگامها را شامل است. دلیل نفی ضرر و حرج، این حکم را مقیّد می کند به گونه ای که حرج و ضرر در آن نباشد. در پاره ای موارد، احکام ثانویه با ولایت فقیه ارتباط می یابد؛ مانند آن گاه که شخصی املاکی دارد و از این رو، تصرّف در ملکش بر هر کسی بدون رضایت او حرام است، ولی ممکن است ولّی فقیه بر اساس ولایتی که دارد در صورت اضطرار اجازه دهد که در مال او بدون رضایت تصرّف کنند، یا شخص محتکر را وادارد که به قیمت عادلانه جنس خویش را در اختیار عموم بگذارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
مقصود از آیه «إلّاما ذکّیتم» چیست؟	در سوره مائده، آیه سوم، پس از بیان حرمت گوشت میته و برخی از مصادیق آن، استثنایی آمده است: «إلّا ما ذکّیتم» و این استثنا با مواردی باز می گردد که تذکیه پذیر هستند؛ یعنی حیوان را پیش از مردن مطابق با حکم شرع ذبح کنند. و شاید منظور این باشد که اگر حیوان را تذکیه کنید و سپس حیوانات درنده از آن بخورند، باقی مانده اش حلال است، ولی اگر حیوانات درنده حیوان حلال گوشتی را بگیرند و پاره کنند و از آن بخورند و آن حیوان بدون تذکیه جان دهد، خوردن باقی مانده گوشتش حرام است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا کشیدن سیگار حرام است؟	گرچه کشیدن سیگار امر مطلوب و پسندیده یی نیست ولی به نظر مراجع تقلید حرام و گناه نیست و اینکه نوشته اید ضرر دارد ضرر آن چشمگیر و از نظر عقلایی قابل توجّه نمی باشد. بنابراین به کسی که سیگار می کشد اقتدا کردن در نماز جمعه یا جماعت اشکال ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
درباره لباس پوشیدن توضیح دهید.	درپاره یی احادیث آمده که بهترین لباس برای مردم هر زمان لباس اهل آن زمان است. ولی باید توجّه داشت که انسان نباید در چگونگی و پوشیدن لباس از بیگانگان و دشمنان تقلید کند، چه این که این منافات با روح استقلال و آزادمنشی دارد. زیرا تقلید نماینانگر تطبیق و تطابق دو اندیشه است و آنچه ظاهر می شود ریشه در باطن دارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
دادن هدیه به فقرا چه صورتی دارد؟	در درجه اوّل انسان باید تأمین نیازهای فقرا و تهیدستان جامعه را مورد توجّه قرار دهد بویژه در شرایط استثنائی کنونی که زندگی بسیاری از افراد دستخوش نابسامانی قرار گرفته است هدیه و کادو هم در صورتی که تشریفاتی و تجملاتی نباشد نیز اشکالی ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا پوشیدن لباس مخصوص زنان، برای مردان جائز است؟	پوشیدن لباس زن بر مرد به نظر امام بنابر احتیاط واجب حرام است و همچنین پوشیدن لباس مختص مرد بر زن بنابر احتیاط حرام است به هر انگیزه ای که می خواهد باشد. و پوشیدن شلوار برای زنان اشکالی ندارد و در این زمان نمی توان آنرا لباس اختصاصی مردان دانست. یادآوری این نکته لازم است که به هر نسبت زن پوشش و حجاب خود را بهتر مراعات کند به تقوی و پاکدامنی وی نزدیکتر خواهد بود. « بخش پاسخ به سؤالات »
لباس آستین کوتاه چه حکمی است؟	شرع مقدّس در نوع لباس پوشیدن مردم دخالت نکرده است و لکن در کیفیّت لباس و نحوه پوشش به جهت حفظ شئون انسانی و جلوگیری از مفسده دخالت کرده است و آن این که لباس پوشیدن نباید دارای کیفیتی باشد که سبب شهرت شود و یا تحریک شهوانی کند و همانگونه که زنان نباید با لباسی که سبب تحریک شهوانی مردان می شوند بپوشند، مردها هم نباید لباسشان به نحوی باشد که هر چند تحریک شهوانی برای مردها نیست و لکن سبب فساد شهوانی برای زنان می شود. و نیز کیفیت لباس نباید به صورتی باشد که لباس برای عموم چه مرد و چه زن ایجاد انگیزه های شهوانی کند. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا به ریش محاسن گفته می شود؟	راجع به حسن و نیکویی ریش این حدیث رسول خدا«صلی الله علیه وآله» برای ما کافی است که فرمودند: زمانی که خدای متعال توبه حضرت آدم«علیه السلام» را پذیرفت حضرت آدم«علیه السلام» سر به سجده گذاشت و چون سر برداشت رو به آسمان کرد و گفت: پروردگارا حسن و جمال و زیبایی مرا زیاد گردان پس از آن ریش بسیار سیاهی بر رویش روئید و قبل از آن ریش نداشت، گفت: پروردگا این چیست؟ به او وحی شد که این زینت مردان از فرزندان تو تا روز قیامت است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا اگر معالجه مرض مهمی مستلزم انجام حرامی باشد جائز است؟	در مورد امراض مهم چنانچه معالجه منحصر به امر حرامی می باشد آن امر حرام به خاطر ضرورت تجویز می شود ولی باید در این که معالجه منحصر است یا خیر دقّت کرد مثلاً چنانچه برخی از اطباء با داروی حلال معالجه کنند و برخی دیگر با داروی حرام در این گونه موارد معالجه منحصر نمی باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
کسی که معتاد به مواد مخدر است کمک به او که دارای عیال و اولاد است چگونه است؟	راه صحیح برای کمک کردن به این گونه افراد این نیست که انسان پول در اختیار خود آنان بگذارد چه این که آنان این کمکها را در طریق پاسخگویی به اعتیاد خویش به مصرف می رسانند بلکه باید به گونه یی کمکها را در اختیار خانواده های آنان گذاشت که مستقیماً صرف در نیازهای ضروری زندگی آنان شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
کسی که مریض است و دکتر برای معالجه وی شراب را مفید تشخیص دهد آیا شراب برای او حلال است؟	در موردی که معالجه مختص به خوردن شراب نباشد و از طریق دیگری معالجه آن ممکن باشد نباید از طریق آشامیدن شراب ه معالجه پرداخت. و در صورتی که معالجه منحصر باشد و اگر شراب نیاشامد به هلاکت یا نزدیک به هلاکت می رسد در این زمینه به قدری که از هلاکت نجات پیدا کند آشامیدن شراب جائز است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا در اسلام کشیدن تریاک حرام است یا خیر؟	حضرت امام«رحمه الله» چنین فرموده اند: «اعتیاد به تریاک جایز نیست و معتاد در صورت عدم لزوم ضرر باید آن را ترک کند.»(1) « بخش پاسخ به سؤالات » 1) کتاب استفتاءات، ج 2، ص 37.
پولی که بدون اذن پدر برداشته می شود، چه حکمی دارد؟	شخصی که بدون اجازه پدرش پولی را از جیب او بردارد، ضامن است و باید رضایت پدر را جلب کند. در غیر این صورت اشیاء خریداری شده غصبی است، مگر این که بداند پدرش راضی است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا شوهر خواهر و دیگر خویشان - مردها - در حجاب مانند مردهای نامحرم می باشند؟	آری، حجاب و پوشش زن در برابر هر مرد نامحرمی است. بیگانه و غیربیگانه در این زمینه تفاوت ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »

چاپ