مباحث کلی امامت / پیرامون امامت / امامت در قرآن

پرسشپاسخ
مقصود از «مقام محمود» و دوستیِ «ذوی القربی » چیست؟مقام محمود، که در این آیه ذکر شده: «بین اللیل فتهجّد به نافلة عیسی ان یبعثک ربّک مقاماً محموداً...؛ و پاسی از شب را زنده بدار تا برای تو نافله ای باشد، امید است که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند»(1) مرتبتی است که خداوند برای رسول گرامی اش قرار داده است. و مقصود از آن، هم چنان که در روایات مورد قبولِ اهل سنّت و شیعه آمده، مقامِ «شفاعتِ کبری ، است که ویژه رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» در روز قیامت است.
در یکی از احادیثی که اهل سنّت نقل آمده است: «حدثنی ابی ثنا محمّدبن عبید ثنا داود الاودی عن ابیه عن ابی هریره عن النبی«صلی الله علیه وآله وسلم»: قال عسی ان یبعثک رّبک مقاماً محموداً، قال هو المقام الذی اشفع لامتی فیه؛ ابوهریر، از رسول خدا«صلی الله علیه وآله» نقل کرده که رسول خدا در مورد این آیه که: و باشد که خداوند ترا به مقام محمود مبعوث کند فرمودند، این مقامی است که من که در آن شفاعت می کنم برای امّتم»(2).
ذوی القربی هم اهل بیتِ رسول گرامی اسلامند، که آن حضرت، اجر رسالت خود را - طبق فرمایش خداوند متعال - مودّت اهل بیت خود قرار داده است. «بگو در ازای رسالت پاداشی از شما نمی خواهم مگر دوستی اهل بیتم»(3).
چنانچه در روایات اهل سنّت هم «اهل قربی » را مشخص کرده اند.
در تفسیر درالمنشور از ابن عباس نقل شده است: «لما نزلت هذه آلایة، قُل لااسئلکم علیه اجراً الاّ مودة فی القربی - قالوا: و یا رسول اللَّه من قرابتک هؤلاء الذین وجبت مودّتهم - قال«صلی الله علیه وآله»: و علی و فاطمه و ولداها؛ زمانی که این آیه نازل شد بگو: و من از شما برای رسالتم هیچ مزدی نمی خواهم، مگر دوستی قُرَبایِ من - از حضرت پرسیدند: و ای رسول خدا قرابت شما چه کسانی هستند؟ فرمودند: علی«علیه السلام» و فاطمه«علیها السلام» و دو فرزند فاطمه«علیها السلام».

« بخش پاسخ به سؤالات »
1) سوره امراء، آیه 79.
2) مسند احمد، ج 2، ص 528.
3) سوره شوری ، آیه 23
خداوند می فرماید: «یا ایها الذین آمنوا... فان تنازعتم فی شی فرُدَّه الی اللَّه و الرسول»(4) اهل سنّت معتقدند چون خداوند در این آیه مسلمین را هنگام اختلاف در دیدگاه ها، به خدا و رسول رجوع داده اند، ولی از ائمه نامی برده نشده. و با تکیه بر این اعتقاد به نفی «امامت» می پردازند. آیا نظر آن ها درست است؟این آیه، خود یکی از ادلّه امامت ائمه«علیهما السلام» است؛ زیرا این آیه می خواهد بفرماید که در هر مسأله ای که اختلاف دارید، مرجع حلّ آن، خدا و رسول است. یکی از اساسی ترین مسائل مورد اختلاف میان مسلمان، مسئله امامت است که بنابر تصریح این آیه، باید به خداوند و رسول گرامی رجوع کرد. حال باید از برادران اهل سنّت پرسید: «حکم خداوند و رسول در مورد وصایت و امامت چه بوده است؟» مگر نه این است که طبق نقل تمام مصادر اهل سنّت و کتب تاریخی آنها و سیره های مختلفی که علمای ایشان نوشته اند، پیامبر در سالهای اوّل بعثت، قوم و عشیره خود را در مکّه جمع کرد و سه بار فرمودند: «کدام یک از شما بر می خیزد و با من عهد می بندد که بعد از من وصی وزیر و جانشین من باشد و برای من به منزله هارون برای موسی می باشد»، و در هر سه بار حضرت علی«علیه السلام» برخاستند و اعلام کردند: «من ای رسول خدا«صلی الله علیه وآله»!» و آن حضرت هم علی«علیه السلام» را به عنوان وصی و جانشین خود تعیین کردند. داستان غدیر خم و آیه شریفه «الیوم الکلمت لکم دینکم...»(5) هم به صورت متواتر نقل شده است. بین ابتدای رسالت تا انتهای آن نیز پیامبر در این باره بسیار سخن گفته اند؛ که بعضی از آنها توضیح آیاتی است که در شأن حضرت علی«علیه السلام» و اهل بیت رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» نازل شده است.
این آیه شریف اتمام حجّتی است برای تمام کسانی که در مسأله ولایت و جانشینی رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» اختلاف دارند و مطابق آن، بعد از حکم و تقدیر الهی و ابلاغ رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» هیچ مؤمنی حق مخالفت ندارد. علاوه بر این آیه، آیاتی که در آن ها اصطلاح «اولوالامر» به کار رفته در این مورد صراحت کافی دارد.
(برای اطّلاع بیشتر به کتابهای: الغدیرِ، نوشته علّامه امینی؛ نقش ائمه در احیای دین تألیف علّامه عسگری؛ و امامت در پرتو کتاب و سنّت، نوشته مهدی سماوی مراجعه فرمایید.)

« بخش پاسخ به سؤالات »
4) سوره نساء، آیه 58.
5) سوره مائده، آیه 3.
آیا نام امامان در قرآن ذکر شده یا خیر؟نام امامان در قرآن تصریح نشده، لکن آیاتی در قرآن هست که در شأن حضرت علی«علیه السلام» و سایر ائمه اطهار نازل شده است.
برای نمونه آیه تطهیر که در شأن اهل بیت نازل شده است.
در بعضی کتاب ها می خوانیم: پیامبر در خانه ام سلمه تشریف داشتند که آیه تطهیر (انما یُریدُاللَّه لیذهب عنّکُم الرجس اهل البیت یطهیرکم تطهیرا) نازل شد. آن حضرت حسن، حسین و فاطمه را فرا خواندند، آنها را در مقابل خود نشاندند و آن گاه، عبای مبارکشان را روی آنها کشیدند و فرمودند: «هولاء اهل بیتی فاذهب عنهم الرجس و طهّرهم تطهیرا؛ اینان اهل بیت من هستند که خداوند اراده فرموده است پلیدی از آنها دور باشد و آنان مطهر باشند»(6). آیات بسیار دیگری هم در شأن معصومین«علیهم السلام» نازل شده است(برای کسب اطّلاعات بیشتر، به کتاب «امامت در پرتو کتاب و سنّت» نوشته شیخ مهدی سماوی مراجعه کنید.)

« بخش پاسخ به سؤالات »
6) تفسیر طبرسی، ج 22، ص 7؛ صحیح الترمذی، ج 12، ص 85؛ تفسیر ابن کثیر، ج 3، ص 485 و... .
آیا در قرآن و سنّت، دلیلی قطعی بر امامت ائمه«علیهما السلام» وجود دارد؟قطعی ترین دلیل بر وجود امامت ائمه«علیهم السلام» فرمایشات نبی اکرم«صلی الله علیه وآله» در این مورد و همچنین نصب آنها از ناحیه خداوند. زیرا خداوند خطاب به پیامبرش می فرماید: «لو تقول علینا بعض الا قاویل لاخذنا منه بالیمین ثم لقطعنا منه الوتین فما منکم من احد عنه حاجزین؛ اگر او پاره ای گفته ها بر ما بسته بود(یعنی آنچه را که ما نگفته بودیم به ما نسبت می داد)، دست راستش را سخت می گرفتیم، سپس رگ قلبش را پاره می کردیم و هیچ یک از شما مانع عذاب او نمی شد».
پس آنچه رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» می گوید، دقیقاً همانی است که از ناحیه خداوند مأمور ابلاغ آن می باشد و البته رسول گرامی، جز وحی چیزی نمی گوید(ما ینطق عن الهوی).
آیاتی که در قرآن کریم بر امامت ائمه«علیهم السلام» دلالت دارد عبارتند از:
1. آیه تطهیر: «انما یریداللَّه لیذهب عنکم الرجز اهل البیت و تطهیر کم تطهیراً...». اهل سنّت در تفاسیر و نیز کتابهای روایی خود، معتقدند این آیه در شأن اهل بیت رسول اکرم یعنی حضرت علی«علیه السلام» و فاطمه«علیها السلام» و حسن«علیه السلام» و حسین«علیه السلام» نازل شده است.
2. آیه مباهله: «تعالوا ندع انبائنا و ابنائکم و نساءکم و...(7)» این آیه برین تن اهل کسأ دلالت دارد و حدیث معروف کسا مؤید آن است.
3. آیه زکوة: «انما و لیکم اللَّه و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلوة دیوتون الزکوة و هم راکعون»(8)
4. آیه مودت: «اقل لااسألکم علیه اجراً الّا المودة فی القربی ...(9)».
از این مقدّمه نتیجه می گیریم که «وصایت» مسئله ای بود که رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» از ناحیه خداوند مأمور به ابلاغ و بیان آن بودند و طبق احادیثی که در کتاب های اهل سنّت شیعیان نقل شده، رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» نام ائمه و عدد آنها را بارها بیان فرموده بودند. برای نمونه دو حدیث ذکر می شود:
1. روی مسلم عن جابربن سمره انّه سمع النبی«صلی الله علیه وآله» یقول: لایزال الدین قائما حتّی تقوم الساعه اویکون علیکم اثناعشر خلیفه کلهم من قریش(10)؛ مسلم از جابر بن سمره نقل کرده است که او از رسول خدا شنید که می گفت: دین خداوند پا برجاست تا روز قیامت تا اینکه دوازده جانشین و خلیفه بر آنها حاکم باشد که همه آنها از قریش می باشد.
2. جوینی از عبداللَّه بن عبّاس نقل کرده که ابن عبّاس نقل می کند:
قال رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله»: انا سیدالنیّن و علی بن ابی طالب سید الوصیین، و ان اوصیایی بعدی اثناعشر اولهم علی بن ابی طالب و آخرهم المهدی؛ رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله» فرمودند: من سرور و آقای انبیاء هستم و علی سرور و سید اوصیاست و به درستی که اوصیای من، بعد از من، دوازده نفرند که اوّلین آنها علی بن ابی طالب«علیه السلام» و آخرین آنها مهدی«عج» است(11).

« بخش پاسخ به سؤالات »
7) سوره آل عمران، آیه 61.
8) سوره مائده، آیه 55.
9) سوره شوری ، آیه 23.
10) صحیح مسلم، ج 3، ص 453 و سنداحمد، ج 5، ص 86.
11) برای اطّلاع بیشتر: ر.ک: مصلح سماوی، شیخ مهدی، امامت در پرتو کتاب و سنّت، چاپ آستان قدس؛ و نیز: حسکانی، حافظ، شواهدالتنزیل.
منظور از «اولی الامر» کیست؟مرحوم کلینی در صفحه 264 از جلد اوّل اصول کافی، از امام صادق«علیه السلام» نقل می کند که منظور از اولی الامر ائمه«علیهم السلام» هستند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیه تطهیر در شأن چه کسی یا کسانی نازل شده است؟بنابر روایاتی که اهلِ سنّت و شیعه، به صورت متواتر نقل کرده اند، این آیه مربوط به امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب، امام حسن، امام حسین، فاطمه زهرا و دیگر ائمه«علیهم السلام» است. کتاب «شواهد التنزیل» نوشته علّامه حسکانی - از کتب اهل سنّت - شاهد خوبی بر این مدعاست.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چه کسی امامان را بعد از رحلت غسل می دهد؟در احادیث آمده که پیکر امام را فقط امام غسل می دهد و مواردی هم که به نظر می رسد، غیر امام پیکر امام را غسل داده، در واقع امام«علیه السلام» یا و یا و پنهانی غسل این امر را انجام داده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
خمسه طیبه چه کسانی هستند؟منظور از خمسه طیبه، همچنان که در حدیثی که در توضیح آیه 37، سوره بقره 5 تن آل عبا(حضرت محمد«صلی الله علیه وآله»، علی، فاطمه، حسن و حسین«علیهم السلام») می باشند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آل عبا چه کسانی هستند؟آل عبا به حضرت محمد«صلی الله علیه وآله»، علی«علیه السلام»، فاطمه«علیها السلام»، حسن«علیه السلام» و حسین«علیه السلام» گفته می شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا ائمه«علیهم السلام» در بعضی مواقع متذکّر مقام و منزلت خود شده اند؟ آیا این کار با مغایر یا تواضع نیست؟پیامبر و امامان«علیهم السلام» در تمام کمالات انسانی، از جمله تواضع، برای دیگر انسان ها اسوه بوده اند؛ ولی اینکه در بسیاری از موارد خویشتن را ستوده و یا مسئله خلافت و شایستگی خویش برای احراز آن را مطرح کرده اند، به خاطر مسائلی چون آگاهی دادن و روشنگری دیگران و یا اتمام حجت بوده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا امامان دوازده نفر هستند؟مهم در مسئله امامت، شایستگی فرد برای امامت و رهبری است. انتخاب 12 تن به عنوان امام معصوم هم ممکن است به این دلیل باشد که خداوند با علم نامحدودی که دارد می دانسته که تنها این افراد هستند که از هر لحاظ شایسته این مقام رفیع هستند؛ از این رو آنان را برای این مقام بزرگ برگزیده است.
البته این سخن در حدّ احتمال است و اصل آن تعبّدی است. لذا ما باید این امر را تعبداً باید بپذیریم و راهی برای شناخت واقعی آن نداریم. هم چنان که انبیای الهی 124هزار نفر بودند، و حکمت و علّت این عدد را هم فقط خداوند می داند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اگر علی«علیه السلام» و فرزندانشان امام، رهبر و الگو بودند، باید مانند ما باشد؛ اگر چنین است، چرا آن بزرگواران برای ما انسان هایی خارق العاده نمایانده شده اند؟لازم نیست الگوهای ما از هر جهت مانند ما باشند. آری، آنان از جنس انسان بوده اند، ولی چون خداوند می دانسته که بدون در نظر گرفتن مقام عصمت و مزایای دیگری که به آنان موهبت گردیده باز آن بزرگواران با دیگر انسانها متفاوت و در مقام بندگی، خلوص و فداکاری از دیگر انسان ها برتر بودند، آنان را با مزایا و مواهب ویژه ای بر دیگران سروری داد. پس در عین حال که آنان الگو و رهبر ما هستند از برخی مقامات ویژه(مانند عصمت و علوم غیبی) نیز برخوردار می باشند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
در مورد «اولی الامر» توضیح دهید؟اولی الامر، در لغت یعنی «کار داران، فرمانداران و زعمایی دین و...» ولی از مصداق اولی الامر بیشتر در روایات، سخن گفته شده است. نقل شده که جابر بن عبد اللَّه انصاری پس از نزول آیه: «یا ایها الذین آمنوا اطیعواللَّه و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم»(12). از رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» سؤال می کند: «ما خدا و فرستاده او را شناخته ایم، امّا اولی الامر(صاحبان امر) که خداوند در این آیه اطاعت از آنان را با اطاعت از شما همراه ساخته کیانند؟»
حضرت فرمود: آنان جانشینان من و پیشوایان مسلمانان پس از من می باشند که اوّلی نفر آنان علی بن ابی طالب سپس حسن و حسین(همچنان نام آنان را بیان کرد تا آنجا که فرمود) آخرین آنان نیز، هم نام و هم کنیه من، حضرت مهدی«علیه السلام» حجت خدا در روی زمین است، که خدای متعال تمام زمین را به دست او فتح می کند و هم اوست که از چشم شیعیان و دوستان خویش آن چنان پنهان می شود که جز آنان که خدای دل آنان را برای ایمان آماده نموده کسی بر اعتقاد به امامتش ثابت نمی ماند». جابر می گوید: گفتم آیا شیعه در زمان غیبت وی از وجود او نفعی می برند؟ فرمود: «آری، سوگند به خدا، آنان همان گونه که از پرتو خورشید در زیر ابر روشنایی می گیرند از نور امامت او نیز استفاده می کنند».

« بخش پاسخ به سؤالات »
12) سوره نساء، آیه 59.
آیا در قرآن آیه یا آیاتی وجود دارد که به جانشین حضرت محمّد«صلی الله علیه وآله» تصریح و یا اشاره کرده باشد؟اگر منظور وجود آیاتی است که بر جانشینی حضرت علی«علیه السلام» دلالت داشته باشد، جواب مثبت است. آیات متعددی از قرآن به این مطلب اشاره دارد و اگر منظور این است که در آن با صراحت نام حضرت علی«علیه السلام» آمده باشد، جواب منفی است(بر اساس مصالحی از علی«علیه السلام» به طور صریح در قرآن نامی برده نشده است)
به طور نمونه دو آیه از آیات فراوانی را که بر جانشینی علی«علیه السلام» دلالت دارد، ذکر می کنیم:
1. «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و اللَّه یعصمک من الناس ان اللَّه لا یهدی القوم الکافرین؛ ای فرستاده ما، آنچه از طرف پروردگار به سویت نازل شد به همه برسان، وگرنه رسالت خود را تمام نکرده ای و خدای تو را از مردم نگه می دارد. همانا خداوند گروه کافران را هدایت نمی کند»(13).
تمام مفسّران شیعه و گروه بسیاری از مفسّران اهل سنّت، روایاتی را که می گوید این آیه در مورد خلافت علی«علیه السلام» است در کتاب های خود آورده اند.
2. «الیوم اکملک لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا؛ امروز برای شما دینتان را کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام کردم و پسندیدم که اسلام دین شما باشد»(14) این آیه نیز، به اعتراف بسیاری از اهل سنّت، پس از ابلاغ جانشینی علی«علیه السلام» در غدیر نازل گشته است.
آیات دیگری نیز در این باره وجود دارد، ولی ما به همین اندازه اکتفا می کنیم.
برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه، به کتاب «شب های پیشاور» و همچنین کتاب «نقش ائمه در احیاء دینِ» علّامه عسکری و «امامت در پرتو کتاب و سنّت» از شیخ مهدی سماوی مراجعه کنید.

« بخش پاسخ به سؤالات »
13) سوره مائده، آیه 67.
14) سوره مائده، آیه 3.
جز آیه 33 از سوره احزاب، آیا درباره اهل بیت رسول خدا«علیهم السلام» آیه دیگری در قرآن آمده است؟آیاتی که درباره اهل بیت عصمت«علیهم السلام» نازل شده بیش از آن است که در مقال بگنجد. در اینجا به ذکر چند آیه از آنها اکتفا می شود:
1. «قل لا اسئلکم علیه اجرا الا المودة فی القربی؛ بگو [ای رسول ما] من اجر و پاداشی [جهت رسالت ] از شما نمی خواهم مگر دوست داشتن خویشان(اهل بیت) من»(15).(منظور از خویشانی که محبّت آنها، اجر رسالت قرار داده شده، اهل بیت عصمت و طهارت است).
2.«یا ایها الذین آمنوا تقوا اللَّه و کونوا مع الصادقین؛ ای کسانی که به خدا ایمان آورده اید، تقوی پیشه کنید و از خدا بترسید و با راستگویان باشید»(16). در این آیه خداوند تعالی ، امر می کند که با صادقین(راستگویان) باشید. در احادیث آمده که صادقین، امامان«علیهم السلام» هستند.
3. «فاسئلوا اهل الذکران کنتم لاتعلمون؛ از اهل ذکر سؤال کنید، اگر نمی دانید»(17). در احادیث «اهل ذکر» بر امامان تطبیق داده شده است.
4. «هل اتی علی الانسان».(18) به اتّفاق شیعه و سنّی، این آیه در شأن اهل بیت نازل شده است.
(برای اطّلاع بیشتر به کتاب «امامت در پرتو کتاب و سنّت» نوشته شیخ مهدی سماوی از انتشارات آستان قدر رضوی مراجعه کنید).

« بخش پاسخ به سؤالات »
15) سوره شوری، آیه 23.
16) سوره توبه، آیه 119.
17) سوره انبیاء، آیه 87.
18) سوره دهر.
چرا روش تبلیغی ائمه معصومین«علیهم السلام» با هم فرق داشته است؟تمام پیشوایان دینی یک هدف داشتند: «راهنمایی انسان ها به سوی توحید و کمال و سعادت» امّا شرایط سیاسی و اجتماعی در زمان همه آنان یکسان نبود. از این رو، شکل انجام وظیفه هر یک از آنان، بر حسب اقتضائات زمان، فرق می کرد.
اوّلین پیشوا و خلیفه بلافصل رسول خدا«صلی الله علیه وآله»، امیرالمؤمنین«علیه السلام» هنگامی که دید حق مسلم او را غصب کرده اند، برای حفظ اسلام و جلوگیری از گسیختگی آن، بیست و پنج سال سکوت کرد.
حضرت امام حسن«علیه السلام» دوّمین امام، برای حفظ جان و ناموس شیعیان، ضمن شرایطی با معاویه صلح کرد.
حضرت امام حسین«علیه السلام» هنگامی که زمینه را برای انقلاب آماده دید، در مقابل یزید که تمام احکام اسلام را زیر پا گذاشته بود، شجاعانه قیام کرد و با خون مطهر خود و اصحابش، درخت نیمه جان اسلام را سرسبزی و حیاتی دوباره بخشید.
حضرت زین العابدین«علیه السلام» چون در محاصره ی شدید حکومت وقت خویش بود، حقایق اسلامی را در تعبیرات دعا و مناجات به مردم تعلیم می کرد و همین طور امام محمّد باقر و امم جعفر صادق«علیهما السلام»، هنگامی که امویان با عبّاسیان درگیر شده بودند فرصتی مناسب برای نشر حقائق دینی پیدا کردند و شاگردان بسیاری را تربیت نمودند و احوال باقی امامان نیز به همین ترتیب است و هر کدام به مقتضای زمان خویش وظایفی داشتند که به آن عمل می نمودند. در واقع این تعبیر که «لقد کان لکم فی رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله» اسوة حسنة؛ به درستی که برای شما در(حیات) رسول خدا الگو و نمونه زیبایی است» گفته اند که اسوه حسنه یعنی بهترین نوع تصمیم در هر شرائطی که در آن شرائط وظیفه انجام و اسلام حفظ شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا نام حضرت علی«علیه السلام» در قرآن مجید صریحاً نیامده است؟برای بیان پاسخ، ذکر چند مقدّمه ضروری است:
مقدّمه اوّل:
با مرور آیات قرآن کریم، چند مسئله قابل توجّه به چشم می خورد:
1. خداوند می فرماید: کتابهای ادیان گذشته به دست دنیا پرستان و ظالمان تحریف شد.
«فویل الذین یکتبون الکتاب بایدیهم ثم یقولون هذه من عنداللَّه...»
«الذین آتینا هم الکتاب یعرفوته کما یعرقون ایتائهم»
«یحرفون العلم عن مواضعه»
این آیات به صراحت، نه تحریف کتب آسمانی در ادیان گذشته خبر می دهد. خداوند متعال و انگیزه این امر را دنیا طلبی و هوای نفس و سودای چند روز حکومت کردن در دنیا می داند. پس در ادیان سابق کتاب های انبیاء تحریف شده است.
مقدّمه دوم:
خداوند متعال می فرماید «ما این کتاب را نازل کردیم و ما آن را حفظ می کنیم». حضرت حق، به رسول گرامی خود هم فرمودند که ما تو را حفظ می کنیم: (و اللَّه یعصمک من الناس). بعد از نزول این آیه، پیامبر فرمودند که دیگر حفاظت از ایشان لزومی ندارد. و پس از آن، حضرت علی«علیه السلام» و دیگر صحابه - که قبلاً با شمشیر به محافظت از رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» می پرداختند - دست از محافظت برداشتند. پس امرِ حق و فرمانِ او دستوری روشن و قطعی است.
خدای منان فرمودند: «ان نحن نزلنا الذکر و انّا له لحافظون»(19) و چون دین اسلام جاودانی است و رسول گرامی اسلام خاتم الانبیا بوده اند؛ این کتاب باید تا قیامت حفظ شود و عبارات آن محفوظ دست نخورده باقی بماند.
مقدّمه سوم:
در مدّت رسالت پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» خداوند خطرات دشمنان و منافقین را به رسول گرامی اش گوشزد می کرد. امّا دیدیم که در بستر مرگ حتّی به رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» اجازه نوشتن ندارند؛ زیرا می دانستند چه می خواهد بنویسید. از این گذشته، در مقابل فرمایشات مکرر پیامبر اکرم مبنی بر وصایت، به صورت های مختلف ایستادگی می کردند و با تمام توان سعی داشتند مسیر ولایت را منحرف کنند.
با این مقدّمات، روشن می شود اگر در قرآن به صراحت نام برده می شد؛ بسیاری در صدد تحریف آن برمی آمدند. چرا که ممکن بود ظالمان و محرفان که در مقابل تمامی نهضت های انبیا قد علم می کردند، برای رسیدن به منافع حقیر خود به تحریف قرآن دست زند و این با وعده الهی برای صیانت از قرآن کریم در برابر هر گونه تحریف و تغییری منافات دارد. قرآن، البته به ولایت حضرت علی«علیه السلام» تصریح کرده ولی شاید نام بردن از آن حضرت علّتی عمده می شد برای تحریف قرآن.

« بخش پاسخ به سؤالات »

19) سوره حجر، آیه 9.

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی