عصمت و اختیار
| پرسش | پاسخ |
| آیا پیامبران و امامان در گناه نکردن و معصوم بودن مجبور بوده اند؟ | عصمت عبارت از یک حالت درونی است که پیامبران و امامان به لطف خدای متعال در اثر بینش عمیق و شناخت واقعی خدا واحد آن هستند، اما معنای این کلام این نیست که پیامبر و امام در گناه نکردن مجبور باشند، و یا به تعبیر دیگر، انجام گناه برای آنان محال عقلی باشد، بلکه همانطور که سایر انسان ها هم می توانند گناه کنند و هم می توانند از آن خودداری کنند، و چه بسا به خاطر ترس از خدا از آن خودداری می کنند، پیامبران و امامان هم در عین اینکه می توانند گناه کنند در اثر معرفت و شناخت کامل خدا و بینش عمیقشان به اختیار خود از گناه خودداری می کنند. « بخش پاسخ به سؤالات » |
| اینکه در احادیث می گویند مثلاً هنگام ولادت پیامبر و یا ائمه اطهار فرشتگان حاضر می شدند و نامش را می گذاشتند یعنی موجودی است پاک که قدم به زمین می گذارد آیا این جبر را نمی رساند؟ | گرچه پیامبر یا امام از آغاز زندگی معصوم از گناه است ولی این بدان معنی نیست که قدرت بر گناه ندارد بلکه باین معنی است که از بینشی برخوردار است که زشتی گناه را بطور کامل درک می کند و همواره از گناه به اختیار کناره می گیرد مانند اینکه یک انسان عادی هیچگاه به اختیار اقدام به خوردن قاذورات نمی کند و نزول فرشتگان و دیگر امتیازهای ویژه نیز باعث سلب اختیار نمی شود. « بخش پاسخ به سؤالات » |
| پیامبری پیامبران و امامت امامان«علیهم السلام» پیش از به دنیا آمدن آنان معلوم بوده و حتی پیامبران قبلی این مطلب را می دانسته و بدان ایمان داشته اند. بنابراین پیامبران و ائمه ی هدی علیهم السلام با سایر انسان ها فرق دارند یعنی خدای متعال آنان را پاک آفریده و طوری قرار داده که نمی توانسته اند گناه و معصیت کنند، پس آنها امتیازی بر سایرین ندارند چون اصلاً نمی توانسته اند کار خلاف انجام دهند و بقیه ی افراد بشر این طور نیستند. | تمام پیامبران و جانشینان آنان مثل سایر افراد بشر می توانستند کار خوب انجام دهند و می توانستند کار بد انجام دهند و در این جهت با سایر مردم فرقی نداشته اند و اجتناب آنان از گناه و معصیت جز و فضایل و امتیازات آنان است همان طور که هر انسان دیگری هم اگر از گناه خودداری کند جزو امتیازات او محسوب می شود. موضوعی که هست اینکه علم و عقل پیامبران به گونه ای است که به وسیله ی همان همیشه بر شیطان و نفس مسلط بوده اند و عقیده به عصمت انبیا و جانشینان آنان هم معنایش - همین است که انبیاء الهی در اثر علم و عقل فوق العاده ای که دارند هیچگاه مغلوب نفس و شیطان نمی شوند و معنایش این نیست که نمی توانستند گناه انجام دهند بلکه مانند - سایر افراد می توانستند مرتکب گناه شوند ولی همیشه عقل خود را بر شهوات غالب می ساختند و از گناهان اجتناب می ورزیدند. و چون خدای متعال قبل از خلقت و تولد پیامبر بزرگوار اسلام«صلی الله علیه وآله» می دانست که پس از تولد تا آخر عمر به اختیار خود از همه ی گناهان خودداری می کند و در سراسر عمر لحظه ای از خدای جهان غفلت نمی ورزد و فضائل روحی و اخلاقی او بر همه ی انبیاء برتری دارد به سایر انبیاء فضیلت و برتری او را تذکر می داد و همه ی آنان نیز سر تسلیم فرود می آوردند. و اینکه خدا علم دارد که آن حضرت گناه نمی کند دلیل آن نیست که آن حضرت اصلاً - نتواند گناه کند. مثلاً دوست شما می تواند به شما خیانت کند ولی شما می دانید که او خیانت نمی کند و به دیگری می گویید که رفیق من خیانت نمی کند شما که علم دارید دوست شما خیانت نمی کند این علم شما دلیل بر این نیست که او اصلاً قدرت برخیانت نداشته باشد بلکه قدرت بر خیانت دارد ولی روی مبانی اخلاقی و اجتماعی از این کار خودداری می کند و شما هم می دانید که او خودداری می کند. خدای متعال هم می داند که حضرت محمد«صلی الله علیه وآله» و ائمه ی هدی«علیهم السلام» در سراسر عمر گناه نمی کنند و همیشه به فکر و ترقی و تعالی و تکامل و توجه به خدا خواهند بود و این - موضوع را به سایرین انبیاء خبر می دهد تا آنان هم به فضیلت و برتری آنان اعتراف نمایند. با این ترتیب روشن است که پیامبر اسلام و ائمه ی هدی«علیهم السلام» بر سایر انسان ها فضیلت و امتیاز داشتند، زیرا می توانستند معصیت کنند و خود را به آن آلوده نساختند. « بخش پاسخ به سؤالات » |
موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی
English (UK) 
Persian (IR)