تراجم امام علی علیه السلام و اصحاب و یاران

ارسال شده در تراجم امام علی علیه السلام و اصحاب و یاران

پرسش	پاسخ
حضرت علی«علیه السلام» چند زن و فرزند داشته است؟	حضرت علی«علیه السلام» در زمان زندگانی همسر گرامی اش، حضرت فاطمه«علیها السلام» دیگری نگرفت و پس از درگذشت حضرت زهرا«علیها السلام» بتدریج همسرانی گرفته که نام آنها به طوری که در تاریخ آمده از این قرار است: امامه، خوله، ام البنین، اسماء بنت عمیس، لیلی، ام السعید، محیاه صهباء و ام حبیبه. و فرزندان گرامی آن حضرت چنانکه در ارشاد شیخ مفید آمده 28 نفر است 12 پسر و 16 دختر و آنان عبارتند از حضرت امام حسن مجتبی«علیه السلام» و حضرت امام حسین«علیه السلام» حضرت محسن حضرت زینب و ام کلثوم محمد بن الحنفیه حضرت عباس و جعفر و عثمان و عبداللَّه و یحیی و محمد و عبیداللَّه و عمر الاطرف و رقیه و ام الحسن و رمله و نفسه و زینب الصغری و رقیه الصغری و ام هانی و امامه و فاطمه و خدیجه و میمونه و ام الکرامه و جانهُ ام سلمه. « بخش پاسخ به سؤالات »
نام همسر حضرت زینب«علیها السلام» چه بوده است؟	نام همسر حضرت زینب«علیها السلام» عبداللَّه بن جعفر پسر جناب جعفر طیّار و برادرزاده حضرت علی«علیه السلام» می باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا زینب کبری«علیها السلام» در بارگاه یزید دارای حجاب بودند یا نه؟	آنچه مسلّم است اینکه حضرت زینب«علیها السلام» حجاب و پوشش لازم را دارا بودند ولی از آنجا که سپاه بنی امیه بسیاری از لباسهای خاندان عصمت را در کربلا غارت کرده بودند ممکن است آنان از این لحاظ به طور کامل نتوانسته باشند پوششی را که مطلوب و دلخواه آنان بوده مراعات نمایند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا حضرت ابوطالب عموی پیامبر«صلی الله علیه وآله» و پدر بزرگوار حضرت امیر«علیه السلام» مؤمن بوده است یا کافر؟	درباره عموی گرامی پیامبر«صلی الله علیه وآله» حضرت ابوطالب یادآور می شویم که ایشان براساس مدارک قطعی مؤمن بوده است و اینکه اهل سنّت درباره ایشان می گویند که کافر از دنیا رفته است اتهام بزرگی نسبت به این رجل مؤمن و الهی است. در مورد ایمان آن بزرگوار روایاتی را متذکّر می شویم: اصبغ بن نباته گوید: از امیرالمؤمنین«علیه السلام» شنیدم می فرمود: به خدا سوگند که پدرم و جدم عبدالمطلب و هاشم و عبد مناف هرگز بت نپرستیدند. عرض شد: پس چه دینی داشتند؟ فرمود: بر دین ابراهیم بودند و به سوی کعبه نماز می گزاردند. امام صادق«علیه السلام» فرمود: امیرالمؤمنین«علیه السلام» دوست می داشت اشعار ابوطالب خوانده و نوشته شود و می فرمود: آن را بیامرزید و به فرزندانتان تعلیم کنید که وی بر دین خدا بوده و در آن اشعار دانش فراوانی است. داستان پدرم ابوطالب مانند داستان اصحاب کهف است که ایمان را پنهان می داشته و شرک را اظهار می نمودند. و از این جهت اجرشان مضاعف گشت. « بخش پاسخ به سؤالات »
در ماجرای حادثه کربلا چه وظایفی بر عهده حضرت زینب«علیها السلام» بوده است؟	از مسئولیّتهای حضرت زینب«علیها السلام» را می توان سرپرستی اهل بیت امام حسین«علیه السلام» دانست چه اینکه حضرت سجاد«علیه السلام» در کربلا بیمار بودند و پس از شهادت امام حسین«علیه السلام» زینب کبری«علیها السلام» بود که سرپرستی زنان و کودکان را به عهده داشت: مسئولیّت دیگری که بسیار با اهمیّت بود پیام خون امام حسین«علیه السلام» و شهادت آن بزرگوار بود که حضرت زینب«علیها السلام» با خطبه هایش در کوفه و مجلس یزید آن را ادا کرد الحق آن گرامی در این خطبه ها مطالبی بسیار مهم را یادآور شد و رسالتی را که در این زمینه به عهده داشت ایفا کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
درباره شجاعت حضرت امیر«علیه السلام» آیا عبارتی از آن حضرت به دست ما رسیده است؟	آری این جمله از فرمایشات آن بزرگوار است در کتاب مسطتاب نهج البلاغه: «وَاللَّهِ لَو تَظاهَرتْ العَرَب عَلی قیابی کما وکیّتُ عنها؛ به خدا سوگند که اگر تمام عرب برای جنگ با من پشت هم دهند پشت به جنگ نخواهم کرد». « بخش پاسخ به سؤالات »
حضرت زینب«علیها السلام» در زمان شهادت حضرت زهرا«علیها السلام» و حضرت علی«علیه السلام» چه سنّی داشته اند؟	حضرت زینب به طوری که از بعضی کتب شرح حال آن حضرت استفاده می شود حدود سال پنجم هجرت متولّد شده است بنابراین آن حضرت هنگام شهادت مادر گرامی شان فاطمه«علیها السلام» حدود پنج سال و هنگام شهادت پدر بزرگوارش علی«علیه السلام» حدود سی و پنج سال داشته است. « بخش پاسخ به سؤالات »
اینکه در بعضی عبارات حضرت امیر«علیه السلام» از عذاب و سختی جهنّم سخن به میان آمده است آیا می توان گفت عبادات آن حضرت براساس ترس از عذاب جهنّم بوده است؟	تردید نیست که ترس از عذاب جهنّم در علی«علیه السلام» وجود داشته است و عذاب برزخ و آخرت برای آن حضرت مشهود بوده است ولی باید توجّه داشت که چون مرتبه ی شناخت و آگاهی و معرفت علی«علیه السلام» از این بالاتر بوده است عبادتی که انجام می داده براساس عشق و محبّت بوده است یعنی انگیزه ی بالاتری باعث انجام عبادت می شده است. و اگر این انگیزه بالاتر نبوده همان بینش و آگاهی از اثرات گناه در جهان دیگر و عقوبت و کیفر کافی بود که وی به طور کامل از گناه صرفنظر کند چه رسد که علاوه بر این آن محبّت و عشق سرشار نیز بوده که عبادت بر آن اساس صورت می گرفته است. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا حضرت امیر«علیه السلام» بنابر خطبه نهج البلاغه آهن گداخته را در دست عقیل گذاشت؟	عقیل که نزد حضرت علی«علیه السلام» آمد اوّلاً چنانکه از خطبه استفاده می شود از گندم بیت المال بیش از اندازه ی خود می خواست ثانیاً؛ حضرت آهن گداخته را در دست او نگذاشت بلکه چنانکه در نهج البلاغه آمده است: «ثم ادنیتها من جسمه؛ آن را نزدیک جسم وی بردم» نزدیک وی برد. « بخش پاسخ به سؤالات »
نام و کنیه پدر حضرت امیر«علیه السلام» چیست؟	ابوطالب کنیه پدر امیرالمؤمنین«علیه السلام» است و نام وی عمران می باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
معنای مرتضی و ابو تراب چیست؟	مرتضی که از القاب حضرت امیر«علیه السلام» می باشد به معنی پسندیده است و ابو تراب را ممکن است به معنای متواضع و ممکن است به معنای کسی که بر خاک و کلاً جهان مادیّت مسلّط است معنی کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
نام معروف حضرت امیرالمؤمنین«علیه السلام» و لقب و کنیه آن بزرگوار چیست؟	نام معروف آن حضرت، علی می باشد و لقب آن حضرت امیرالمؤمنین و مرتضی و ابو تراب و کنیه اش ابوالحسن می باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا مسئله ازدواج عمر با حضرت ام کلثوم واقعیّت دارد؟	درباره ی این داستان در میان دانشمندان شیعه اختلاف است برخی از آنان اصل داستان را انکار و برخی دیگر آن را تأیید نموده اند. آنچه در این مورد براساس استفاده از روایات می توان گفت اینکه اصل داستان صحت دارد ولی در برخی احادیث صحیح از امامان راستین رسیده که این کار از روی اختیار و میل صورت نگرفته است بلکه ضرورت و ناچاری و جلوگیری از اختلاف(که در آن شرایط بسیار لازم بود) ایجاب کرد که به تقاضای عمر و اصرار و تأکید وی پاسخ گفته شود. در پاره ای روایات آمده که عمر بسیار در این زمینه اصرار و تأکید کرد و حتّی علی«علیه السلام» را تهدید نمود و معلوم است که جواب ندادن به خواسته ی وی با این مقدّمات مفاسدی را به دنبال داشت که طبعاً در آن شرایط برای اسلام و مسلمین خطرناک و غیرقابل تحمّل بود. بر این اساس اگر قضیه به طور طبیعی در داستان مذکور می خواست انجام شود به هیچ وجه صورت نمی گرفت ولی ضرورت و ناچاری باعث این کار شد. احمد بن حنبل(که یکی از ائمه اهل سنّت است) در کتاب مسند خویش چنین آورده است(به نقل طرائف) که عمر وقتی ام کلثوم را خواستگاری کرد علی«علیه السلام» فرمود ام کلثوم هنوز کودک و دارای سن کم است او در پاسخ گفت من از این ازدواج قصد... ندارم ولی از پیامبر شنیدم که فرمود هر حسب و نسبی در قیامت منقطع است جز حسب و نسب من و هر گروهی از طریق پدر قرابت و خویشاوندی پیدا می کنند جز فرزندان فاطمه که من پدر آنانم. با توجّه به مطالب مذکور جای ایراد و اشکالی در داستان یادآوری شده نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا حضرت عبّاس به امامت نرسید؟	اوّلاً؛ مقام امامت منصبی است که از طرف خدای متعال به افرادی واگذار می شود که از هر حیث کامل ترین افراد باشند و حضرت عبّاس«علیه السلام» با اینکه از نظر فضائل علمی و عملی و اخلاقی در مراحل فوق العاده عالی قرار داشت ولی بالاخره آن مقدار نبود که به درجه امامت برسد و هیچگاه نمی توان گفت(همانطور که خود ایشان هم نگفته اند) حضرت عبّاس در تمام کمالات هم دوش امام بوده اند بلکه اصلاً مقام فوق العاده ارجمند ایشان بواسطه اطاعت از دستورات الهی و به خصوص پشتیبانی از امام وقت خود(امام حسین«علیه السلام» بوده است. و ثانیاً تصدیق دارید که با بودن امام حسین«علیه السلام» دیگر معنا نداشت که حضرت عبّاس امام باشد و بعد از امام حسین«علیه السلام» هم که نبود تا ممکن باشد امام گردد. در هر حال به عقیده شیعه امامها(جانشینان پیغمبر) فقط 12 نفرند که به امر خدا پیغمبر در زمان خود آنان را تعیین نمود و در ضمن روایات فراوانی به مردم گوشزد کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا نسبت خطبه شقشقیه به حضرت امیر«علیه السلام» صحت دارد؟	طبق تحقیقاتی که محققان در زمینه ی نهج البلاغه به عمل آوردند نهج البلاغه خطبه هایی اس که از امیرالمؤمنین علی«علیه السلام» در منابع تاریخی و حدیثی از شیعه و اهل سنّت رسیده و سید رضی آنها را در نهج البلاغه جمع آوری کرده است تردیدی که برخی از کوته فکران درباره ی نهج البلاغه ابراز کردند از این لحاظ است که پنداشتند که خطبات نهج البلاغه ساخته ی خود سید رضی است و این طلب طبق قراین بسیرای باطل است. اوّلاً خود سید رضی اظهار کرده که این خطبات منسوب به آن حضرت است و من آنها را جمع آوری کرده ام و خود وی از هر لحاظ نزد شیعه و سنّی مورد اعتماد است. ثانیاً؛ بسیاری از خطبه های نهج البلاغه در دیگر منابع حدیثی نیز نقل شده است از جمله همین خطبه ی شقشقیه را مرحوم صدوق و مفید که از محدثان بزرگ شیعه و تقریباً همزمان با سیّد رضی بوده اند نیز روایت کرده اند بر این اساس چگونه می توان نهج البلاغه را ساخته ی فرک سید رضی دانست. و امّا اینکه بعضی می گویند در خطبه ی شقشقیه بدگویی به خلفاء است در این خطبه مطلبی که بدگویی و فحش محسوب شود وجود ندارد آنچه هست انتقاد از قسمتی از اعمال و کارهای ناهنجار و ناروایی است که خلفاء در دوران خلافتشان داشته اند. بنابراین اگر کسی آن را نپذیرد تحت تأثیر تعصب و جهالت قرار گرفته است. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا به حضرت علی«علیه السلام» می گویند امیر مؤمنان ولی به حضرت محمّد«صلی الله علیه وآله» نمی گویند؟	«لقب» امیرالمؤمنین در زمان پیامبر اسلام توسط آن حضرت چنانکه از برخی احادیث استفاده می شود به علی«علیه السلام» داده شد و پیامبر دستور فرمود که مسلمانان به آن گرامی به عنوان امیرالمؤمنین«علیه السلام»سلام کنند و این نه به خاطر این جهت بود که پیامبر خودش امیر و حاکم مؤمنان نبود بلکه احتمالاً به خاطر این جهت بود که آن جناب می دانست که پس از وی با علی«علیه السلام» چگونه رفتار می شود و افرادی بناحق حق امارت وی را غصب خواهند کرد از این رو این لقب افتخارآمیز را بوی داد تا از زمان حیات آن حضرت خلافت و امارت پس از وی در میان مسلمانان ثابت و روشن باشد. ولی حب جاه و ریاست طلبند به اندازه ای در وجود خلفای غاصب چیره بود که علیرغم آن همه زمینه سازی ها و برنامه هایی که پیامبر«صلی الله علیه وآله» برا تثبیت خلافت علی«علیه السلام» آماده کرده بود آنان به فعّالیّت برخاستند و حق آن گرامی را غصب کردند. « بخش پاسخ به سؤالات »
نقش صبر امام علی«علیه السلام» در وحدت مسلمین چگونه بود؟	صبر و پایداری آن گرامی عالی ترین نقش را ایفا کرد زیرا اگر آن حضرت صبر نمی کرد و قیام می نمود و برای گرفتن حق خویش به پا می خاست اختلافات داخلی در میان مسلمانان به وجود می آمد و حکومت اسلامی که هنوز نوپا و جوان بود در نتیجه ی اختلافات داخلی از یکسو و در نتیجه ی مسلّط شدن دشمنان خارجی از سوی دیگر از بین می رفت و علی«علیه السلام» با صبر خویش و تحمّل آن رنجها و تلخی ها وحدت مسلمانان را حفظ کرد و از ایجاد تفرقه و اختلاف داخلی که نتیجه ی قطعی آن نابودی اسلام بود جلوگیری نمود. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا حضرت علی«علیه السلام» لباس پاره می پوشید؟	آنچه از روشن آن گرامی نقل شده این است که لباس خویش را وصله می زد نه اینکه وقتی لباسش پاره می شد با همان پارگی می پوشید و این نه بدان لحاظ بود که تمکن از لباس قیمتی و نو نداشت بلکه به خاطر این بود که از امکانات خودش بیشتر به نفع مستمندان و پیشوایان استفاده می کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
حضرت علی«علیه السلام» در مورد پیامبر«صلی الله علیه وآله» چه عقیده ای داشت؟	حضرت علی«علیه السلام» که به منزله نفس و جان پیامبر بود بیش از هر کس آگاه به مقام و منزلت رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» بود و احترام و اظهار ادب را نسبت به ایشان بیش از دیگران مراعات می کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
نام پدر حضرت علی«علیه السلام» را بنویسید.؟	محدّث قمی در کتاب سفینةالبحار می نویسد نام پدر امیرالمؤمنین را بعضی عبد مناف و بعض دیگر عمران دانسته اند و ممکن است هر دو صحیح باشد زیرا در بعضی از زیارات، ایشان به عنوان عمران و در بعضی از اشعار عربی به عنوان عبد مناف معرّفی شده اند ولی ابوطالب کنیه ی ایشان می باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا برادر حضرت علی«علیه السلام» را جعفر طیّار می گویند؟	به طوری که در احادیث از رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» روایت شده پس از اینکه حضرت جعفر برادر گرامی حضرت علی«علیه السلام» در غزوه موته به شهادت رسید آن حضرت فرمودند که جعفر دارای دو بال است که با فرشتگان در بهشت پرواز می کند(1). « بخش پاسخ به سؤالات » 1) بحارالانوار، 21/24 - 64 و 22/275.
با اینکه حضرت امیر«علیه السلام» می دانست که طلحه و زبیر به قصد توطئه علیه حکومت آن حضرت به مکّه می روند چرا مقابله نکرد؟	چنانچه منظور این است که آن حضرت به علم امامت مطلب مذکور را می دانست باید توجّه داشت که محققین یادآور شدند که امام علی«علیه السلام» با اینکه از علم گسترده ای از جانب خداوند برخوردار بود ولی مأمور نبود که به اینگونه علوم غیبی ترتیب اثر دهد و در صورتی به علم خویش ترتیب اثر می داد که از راههای متعارف به چیزی علم پیدا کند. « بخش پاسخ به سؤالات »
کدام آیه قرآن امام علی«علیه السلام» را به خاطر فداکاری وی و خوابیدن به جای پیامبر در لیله البیت ستوده است؟	آیه مذکور این است: «و من الناس من یشری نفسه اتغاء مرضات اللَّه و اللَّه روف بالعباد؛ برخی از مردم کسانی هستند که جان خود را به خاطر طلب کردن خوشنودی خدا می فروشند و خدا نسبت به بندگانش مهربان است»(2). در این آیه شریفه که به مناسبت فداکاری علی«علیه السلام» نازل گردید روشن ترین مصداق برای کسانی که در راه خدا و از روی خلوص نیّت و تنها به خاطر به دست آوردن خوشنودی خدا فداکاری می کند علی«علیه السلام» است. « بخش پاسخ به سؤالات » 2) سوره بقره، آیه 207.
چرا علی«علیه السلام» در یکجا دنیا را سه طلاقه می کند و در جای دیگر می گوید دنیا انسان را گول نمی زند؟	اینکه علی«علیه السلام» دنیا را سه طلاقه می کند معنایش زهد در دنیا و فاصله گیری از تشریفات و تجملات زندگی و مظاهر فریبنده آن و دل نبستن و توجّه نداشتن به آن است و اینکه می گوید دنیا انسان را گول نمی زند منظور افرادی هستند که حب دنیا را از دل خارج کرده اند و از روی بصیرت و بینش صحیح به دنیا نگرسته و تنها دنیا را وسیله برای تکامل روحی و معنوی خویش گرفته اند. « بخش پاسخ به سؤالات »
حضرت امیر«علیه السلام» که فقط مقام امامت را داشت چگونه از پیامبرانی مانند ابراهیم که هم پیغمبر بود و هم مقام امامت را داشته اند افضل و برتر بوده است؟	همانگونه که می دانید مقام امامت از مقام نبوّت والاتر است و چون امامت دارای مراتب و درجاتی می تواند باشد از این رو ممکن است کسی عالی ترین درجات آن را دارا باشد و بر این اساس از کسی که درجات پایین تر از آن را داراست گرچه آن شخص دارای مقام نبوّت هم باشد افضل می باشد و حضرت امیر«علیه السلام» چنین بوده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا وصیّت حضرت فاطمه«علیها السلام» به علی«علیه السلام» در مورد ازدواج با امامه صحت دارد و آیا این ازدواج عملی گشته است یا خیر؟	چنانکه در تواریخ آمده حضرت زهرا«علیها السلام» در مورد ازدواج با امامه به علی«علیه السلام» وصیّت کرد و آن جناب پس از سه شب یا نه شب از درگذشت فاطمه ی زهرا«علیها السلام» امامه را تزویج نمود و براساس نقل برخی از تواریخ از وی دارای فرزند هم شد و فرزندش محمّد(اوسط) نام داشت. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا حضرت امیرالمؤمنین«علیه السلام» با داشتن امامه با ام البنین تزویج کرد؟	ازدواج آن حضرت با ام البنین هم در تواریخ ذکر شده و این ازدواج در زمان حیات امامه صورت گرفته است(امامه و ام البنین از زنانی بودند که تا پس از شهادت حضرت علی«علیه السلام» زنده بودند). « بخش پاسخ به سؤالات »
حضرت زینب و ام کلثوم«علیهما السلام» هر دو دختر امام علی«علیه السلام» بوده اند پس چرا مقام حضرت زینب بالاتر است؟	این صحیح است که حضرت زینب و ام کلثوم«علیهما السلام» هر دو دختران گرامی امیرالمؤمنین علی«علیه السلام» بوده اند ولی این دلیل نمی شود که از نظر مقام با یکدیگر مساوی باشند آنچه از تاریخ و مقاتل و شرح حالات خاندان امام حسین«علیه السلام» استفاده می شود حضرت زینب«علیها السلام» چهره شاخصی است که در کربلا دارای جایگاه خاص و ویژه ای بوده است البته این بدان معنی نیست که به حضرت ام کلثوم«علیها السلام» نقطه ضعفی نسبت داده شود این بانوی گرامی نیز میان خاندان گرامی امام حسین«علیه السلام» احیاناً نقشهای بارزی داشته است ولی حضرت زینب«علیها السلام» مشهورتر می باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
مدت عُمْر شریف حضرت عبّاس چقدر است و نام همسر و فرزندان آن بزرگوار چیست؟	حضرت عبّاس«علیه السلام» مدّت 34 سال عمر کرد و در کربلا شهید شد و فرزندان وی تنها دو پسر بود. 1. عبیداللَّه؛ 2. فضل. زوجه ی ایشان هم لبابه دختر عبداللَّه بن عبّاس بود. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا در کتاب معتبری این مطلب آمده که حضرت علی«علیه السلام» پس از تولّد نزد پیامبر آیاتی از قرآن خوانده باشد؟	این مطلب در کتاب بحارالانوار به نقل از کتاب مناقب ابن شهر آشوب در ضمن حدیثی از امام صادق«علیه السلام» نقل شده که علی«علیه السلام» پس از تولد هنگامی که وی را نزد پیامبر آوردند آیاتی از اوّل سوره ی مؤمنون را تلاوت کرد و اشکالی ندارد که آن حضرت در کودکی به آیاتی از قرآن گرچه هنوز نازل نشده است عالم بود و خداوند آیات مذکور را به او آموخته باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا حضرت علی«علیه السلام» دنیا را طلاق داده است؟	این تصویری است که علی«علیه السلام» از دنیا در ذهنها ترسیم می کند یعنی همانگونه که یک زن وقتی سه طلاقه شد دیگر هیچگاه شوهر وی نمی تواند به وی باز گردد علی«علیه السلام» هم هیچگاه به دنیا توجّه نمی کند. و روشن است که منظور این است که آن گرامی به زرق و برقها و تجمّلات و تشریفات ظاهری دنیا و مسائلی که ماده پرستان به آن توجّه دارند توجّه نمی کند نه اینکه از بهره های دنیوی و مواهبی که خداوند به انسان داده حتّی برای تکامل معنوی و روحی خویش بهره نمی گیرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
چگونه مقام حضرت علی«علیه السلام» از حضرت نوح«علیه السلام» و ابراهیم«علیه السلام» و موسی«علیه السلام» و عیسی«علیه السلام» بالاتر است؟	افضلیّت فردی بر فرد دیگر مربوط به تفاوت معرفت و خداشناسی و کمال نفسانی او است اگر دو نفری را فرض کنیم که یکی معرفتش به خدا بیشتر و دارای روحی بزرگ و نفسی کامل تر باشد مسلماً او بر دیگری برتری دارد. افضلیت حضرت امیرالمؤمنین«علیه السلام» نیز روی این اصل است زیرا او در تمام صفات بالاتر از دیگران بود اتّفاقاً همین سوال شما را شخصی از خود آن حضرت کرد و گفت شما افضلید یا آدم یا نوح یا... بر حسب آنچه نقل کرده اند آن حضرت فرمود خودستایی صفت خوبی نیست لیکن چون تو مطلبی پرسیدی ناگزیرم به آن پاسخ دهم از آدم افضلم چون حضرت آدم از تناول گندم ممنوع شد ولی بالاخره از آن خورد ولی من با اینکه گندم و تمام نعمت ها برایم حلال است چون رهبر این مردم هستم و در مملکت من فقراء هستند به نان جوین قناعت کرده ام. از نوح افضلم چون او در اثر فشار امت خود آنها را نفرین کرد لیکن من هر چه در میان قوم معذب گرفتار شدم آنها را نفرین نکردم. و دلیل افضلیّت از موسی این است که هنگامی که او از طرف خدا مأموریت تبلیغ پیدا کرد به خدا عرض کرد من به تنهایی می ترسم باید برادرم هارون را به کمک من بفرستی تا در این امر اقدام نمایم ولی من در شبی که پیامبر«صلی الله علیه وآله» به سوی مدینه هجرت کرد در رختخواب او خوابیدم و از خطر نهراسیدم. و امّا از عیسی افضلم چون وقتی که مادر عیسی می خواست وضع حمل کند از مسجد بیرون رفت و در کنار درختی وضع حمل کرد لیکن مادر من وقتی که این حالت را پیدا کرد دیوار کعبه شکافته شد و مادرم در کعبه رفت و من در خانه ی خدا به دنیا آمدم. با توجّه به روایت فوق و روایات فراوانی که در فضیلت حضرت علی«علیه السلام» وارد شده است و با مطالعه ی تاریخ زندگانی آن بزرگوار و مقایسه ی آن با پیامبران بدون شک درمی یابیم که حضرت علی«علیه السلام» از همه ی پیامبران به جز پیامبر اسلام«صلی الله علیه وآله» بالاتر می باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
در بین قضاوتهای امیر مؤمنان علی«علیه السلام» نقل شده که روزی سه نفر بر سر 17 شتر گفتگو داشتند و می خواستند آنها را طوری تقسیم کنند که یکی از آنها نصف آنها را ببرد 12 و دیگری ثلث 13 و سومی تسع 19 و بر سر تقسیم عدد 17 به این کسرها درمانده بودند و کار به مشاجره کشیده شد. علی«علیه السلام» برای پایان دادن به مشاجره آنها یک شتر از خود به آن هفده شتر اضافه فرمودند آنگاه نصف آن عدد را به نفر اوّل(9 شتر و ثلث آن را به نفر دوم(6 شتر) و تسع آن را به سوم(2 شتر) دادند و یک شعر که متعلّق به خود حضرت بود باقی ماند یعنی در حقیقت به هر یک از آن سه نفر چیزی اضافه بر سهمی که می خواستند دادند، زیرا آنها سهم خود را از 17 شتر مطالبه می کردند و حضرت همان سهم را از 18 شتر به آنها داد، لذا باکمال خشنودی و رضایت از محکمه قضاوت بیرون رفتند و شتر اضافی هم به جای خود بود. اکنون اشکال در این است که بفرمائید این اضافه ها از کجا آمد و مال کی بود که امام به آن سه نفر داد)؟	نکته ای که در این جا لازم است به آن توجه شود این است که سهام را که آن سه نفر تقاضا داشتند از مجموع مال کمتر بود، یعنی اگر نصف را با ثلث(یک سوم) و تسع(یک نهم) حقیقی جمع کنیم کمتر از یک عدد کامل می شود. بنابراین باید گفت این این سه نفر مدعی تمام شتر نبوده اند به دلیل اینکه مجموع سهام آنها 12 و 13 و 19 تقسیم کنند بلکه نفر اول مدعی بود فقط مالک نصف این شترها است، نفر دوم مدعی بود مالک یک سوم است نفر سوم مدعی یک نهم بود یعنی هر کدام سهم خود را برابر با این کسر می دانست در حالی که مجموع این کسرها مساوی با یک عدد صحیح نیست(3) ولی امام«علیه السلام» باقیمانده مال را نیز میان آنها(به همان نسبت سهام مزبور) تقسیم فرمود و اینکه ملاحظه می کنیم هر کدام کمی از سهم خود بیشتر بردند از همین جا بود که آن باقیمانده را نیز امام«علیه السلام» به سهم آنها افزود. منتها جای این سؤال باقی می ماند که چگونه آن حضرت این مقدار باقیمانده را میان آنها تقسیم کرد با اینکه آنها مدعی آن نبودند؟ پاسخ آن یک نکته است و آن اینکه: از نظر قوانین اسلام هرگاه مالی تحت اختیار و تصرف کسی یا کسانی باشد مال آنها است مگر دلیلی بر خلاف آن وجود داشته باشد، پس باقیمانده مال هم در واقع مال آنها بود، منتها آنها توجّه نداشتند که سهام آنها کمتر از مجموع مال است به عبارت دیگر این سه نفر تمام 17 شتر را مال خود می دانستند و شریک چهارمی برای خود قائل نبودند و می خواستند مجموع آن را به نسبت 12 و 13 و 19 تقسیم کنند ولی به این نکته توجه نداشتند که این سهام از مجموع مال کمتر است لذا علی«علیه السلام» با یک ابتکار جالب یعنی اضافه نمودن یک شتر و به وجود آوردن یک کسر قابل تقسیم به تمام سهام مزبور مشکل راحل نمودند و باقیمانده را از این راه بهمان نسبت سهام در میان آنها تقسیم فرمودند و شتر خودشان اضافه ماند، این ابتکار سرعت انتقام و سهولت عمل راستی جالب است. « بخش پاسخ به سؤالات » 3) مجموع سهام آنها مساوی است با 1718 زیرا 1718=19+13+12 و مجموع مال مساوی است با عدد 1 و به عبارت دیگر 1818 و چون مجموع سهام را از مجموع مال کم کنیم باقی می ماند(118=1718-1818).
چگونه می شود حیات و مرگ انسان همچون پیامبر بزرگوار اسلام باشد؟	پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» فرمودند هر که می خواهد چون من زندگی کند و مانند من بمیرد ولایت علی بن ابی طالب«علیه السلام» داشته باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
عبادت امیرالمومنین علی«علیه السلام» و کیفیت آن چگونه بوده است؟	عبادت خالصانه علی بن ابی طالب امیرالمومنین«علیه السلام» در این بیان خلاصه شده که به خداوند عرض می کند: «الهی ما عبدتک خوفاً من عقابک و لا طمعاً فی ثوابک، ولکن وجدتک اهلاً للعبادة فعبدتک؛(4) ای خدای من و ای پروردگارم تو را از ترس عقاب و عذابت و از روی طمع و رسیدن به ثواب و پاداشت بندگی نمی کنم تو را سزاوار پرستش یافتم، پس تو را بندگی و ستایش می کنم.» عبادت هر فردی معلول شناخت و معرفت او نسبت به خداوند متعال است، و معرفت علی بن ابی طالب«علیه السلام» به خدا فوق تصور ماست و به همین جهت بندگی و عبودیت او خدا را فوق تصور ما می باشد. و در روایات آمده که آن حضرت در هر شب و روزی هزار رکعت نماز می خوانند. امام باقر«علیه السلام» فرمودند: امام سجاد«علیه السلام» در هر شب و روز هزار رکعت نماز می خواند آن چنانکه حضرت امیر«علیه السلام» انجام می داد، و برای آن حضرت پانصد نخله خرما بود که نزد هر یک از آن نخله ها دو رکعت نماز بجا می آورد(5). امام صادق«علیه السلام» فرمود: «انّ علیاً فی آخر عمره فی کل یوم یوم و لیله الف رکعه؛(6) علی بن ابی طالب«علیه السلام» در آخر عمرش در هر روز و شب هزار رکعت نماز بجا می آورد.» از ابن عباس نقل شده که گفت «... و کان یصوم النهار و یصلی باللیل الف رکعه؛(7) روزها روزه می گرفت و در شب هزار رکعت نماز بجا می آورد.» در این که حضرت امیر«علیه السلام» همانگونه که یگانه فرد میدان نبرد و جهاد با دشمن است، یگانه فرد صحنه عدالت، شجاعت و پاکی است، یگانه فرد در مقام عبودیت و بندگی خداوند است. و در این مطلب هیچ شکی نیست چنانکه روایت کرده اند به این که امام زین العابدین«علیه السلام» بعضی از صحف عبادات امیرالمومنین«علیه السلام» گرفت و مقداری کمی از آن را قرائت فرمود و آن را کنار گذاشت در حالی که از روی بی قراری می نالید و فرمود: چه کسی توانایی انجام عبادت علی بن ابی طالب«علیه السلام» را دارد. و امّا این مطلب که کیفیت عبادت آن حضرت و نحوه خواندن هزار رکعت نماز در شب و یا در شب و روز چگونه بوده بر ما روشن نیست. و چنین به نظر می رسد که انسان همانگونه که در رسیدن به مقام بلند انسانی می تواند دارای قدرت و توانایی طی الارض باشد. و فاصله طولانی را در یک لحظه بپیماید در وصول به مقامات معنوی می تواند طی السان پیدا کند و آنچه قرائت آن در ساعتهای طولانی انجام می گیرد او در یک یا چند لحظه بخواند و موفق به عبادات زیاد شود. « بخش پاسخ به سؤالات » 4) بحارالانوار، ج 41، ص 14. 5) بحارالانوار، ج 41، ص 15. 6) بحارالانوار، ج 41، ص 23. 7) بحارالانوار، ج 41، ص 17.
با این که گفته می شود که حضرت علی«علیه السلام» در حال نماز تیر از پایشان کشیدند و متوجّه نشدند چگونه ممکن است در حال نماز به سائل توجه کرده و انگشتر به او انفاق کرده باشد؟	صحیح است که به طور عادی و طبیعی حضرت علی«علیه السلام» در حال نماز چنان حضور قلبی داشت که به هیچ کس و هیچ چیز توجه نمی کرد و هیچ چیز مانع وی از توجه به خدا نبود ولی این بدان معنی نیست که توجه کردن به چیز دیگر به ویژه در صورتی که مقدّمه برای یک عبادت باشد برای او محال و غیر ممکن باشد. بنابراین اشکالی ندارد که خداوند متعال با این که آن گرامی در حال نماز قلبش کاملاً متوجّه به خدا بوده برای این که درک فیض عبادتی بزرگ را که دادن زکوه در حال نماز به آن مرد سائل است بنماید قلب او را متوجّه به خواسته سائل سازد تا با دادن زکوة آیه ای در شأن وی نازل کند و در شرایط عادی گرچه معمولاً چنین توجهی برای وی اتّفاق نمی افتد امّا اگر خدای مقلب القلوب برای دست یافتن به آن فضیلت قلب وی را به سؤال آن شخص متوجه ساخته باشد اشکالی نخواهد داشت. در ضمن امام علیه السلام فقط به فرمان خدا عمل می کند. آن جهاد و زخمی شدن اطاعت فرمان خدا بد. نماز هم فرمان خدا و پاسخ به فقیر هم پاسخ خداست. زیرا حدیث داریم که صدای فقیر صدای خداست. بنابراین هر دو کار یکی بوده. « بخش پاسخ به سؤالات »
با این که گفته می شود که حضرت علی«علیه السلام» در حال نماز تیر از پایشان کشیدند و متوجّه نشدند چگونه ممکن است در حال نماز به سائل توجه کرده و انگشتر به او انفاق کرده باشد؟	مشکل اصلی ما در این گونه پرسش ها دو ضعف است: 1) عدم شناخت کافی از احساسات بلند ائمه علیهم السلام در نیایش با خدا؛ 2) تجربه نداشتن در جذابیت های معنوی؛ 3) عدم شناخت معیارها در اطاعت فرمان خداوند. تا به حال از خود پرسش نکرده ایم که چطور یک داروی بی حسی می تواند درد را به طور موقتی ساکن کند. اما جذبه الهی با آن معرفت فوق العاده ائمه علیهم السلام چنین توانی نیست؟ بنابراین باید از طرفی ائمه علیهم السلام را بهتر بشناسیم و از طرفی خودمان مقامات معنوی را تجربه کنیم. به طوری که حدّاقل یک بار از اطراف خود بی خبر شویم و فقط خدا را احساس کنیم. آیا جمال خداوند آنقدر نیست که زنان در قصه یوسف علیه السلام با دیدن جمال او دست خود را بریدند و متوجه نشدند. (دقت کنید) اما مرحله دوم
علی علیه السلام چرا در نماز آنقدر محو خدا بود که کشیدن تیر را متوجه نشد؟	چون، مقام خداوند را در اطاعت امرش آنقدر بالا می دانست که او را از توجه به غیر باز داشت. از طرفی بر طبق حدیث زیبایی آمده است که صدای فقیر صدای خداست و کمک به او اطاعت خداست. چنان که امام سجادعلیه السلام می فرماید: صدقه، قبل از آن که در دست فقیر قرار گیرد به خداوند می رسد. بنابراین دست خود را بعد از دادن صدقه می بوسید و می فرمود: اکنون دست خدا بالای دست دست من قرار داشت. پس علی علیه السلام در هنگام رکوع اطاعت در اطاعت انجام داده و هیچ منافاتی با کمک به فقیر ندارد. معیار در اطاعت خداوند رعایت اهمیت هاست و امام علی علیه السلام در آن لحظه اهمیت را در حمایت معنوی و مادی آن فقیر دید. زیرا اگر داستان را دقیقاً بخوانید، خواهید دید که هیچ کس به آن فقیر پاسخ نداد و او در حالت یأس و ناامیدی بود که امام علیه السلام او را دریافت. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا درست است که امام علی«علیه السلام» تندخو بوده اند؟	پیامبر«صلی الله علیه وآله» و علی بن ابی طالب«علیه السلام» هر دو مظهر اخلاق نیک و پسندیده می باشند و این اشتباه است که حضرت علی«علیه السلام» تندخو خوانده شود. حضرت علی«علیه السلام» چنانکه در قرآن مجید آمده جان پیامبر«صلی الله علیه وآله» است و درباره اخلاق پیامبر«صلی الله علیه وآله» در قرآن مجید آمده که: «وانک لعلی خلق عظیم؛ محققاً تو بر خوبی بزرگ می باشی.» « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا حضور قلب امام علی«علیه السلام» با انفاق در حال نماز سازگار است؟	شکی نیست در این که امیرالمومنین«علیه السلام» از حضور قلبی کامل و تمام در نماز برخوردار بوده و حضور قلب کامل در این است که از هر چه تعلق و رنگ غیرالهی دارد ببرد و به قول عرفا انسلاخ کامل پیدا کند و تنها نقطه مرکزی توجّه اش خدا باشد و چه بسا خداوند محبوب خویش را که در اوج خشوع و خضوع و حضور قلب است متوجّه عمل نیکی می سازد که بر تقرب او بیفزاید و به او اجر و پاداش چند برابر بدهد که در غیر آن دخالت خاص اگر آن عمل نیک انجام گیرد از چنان پاداش و تقرب برخوردار نخواهد بود. به همین جهت خداوند متعال در هنگام نماز امیرالمومنین علی«علیه السلام» را متوجّه آن مرد سائل ساخت تا انفاقش در اوج اخلاص قلبی و حضور قلب به خداوند منان انجام گیرد. و این عمل او را از حضور قلبی که داشت پایین نیاورد بلکه سبب اوج گرفتن روح او در نزد خداوند متعال شد و باعث شد آیه 55 سوره مائده در شأن او نازل شود. « بخش پاسخ به سؤالات »

چاپ