حضرت فاطمه (س) و امام حسن (ع) و اصحاب و یاران

پرسشپاسخ
قاتل امام حسن«علیه السلام» که بود؟قاتل امام حسن«علیه السلام» جعده، دختر اشعث بن قیس بود، که وسیله ی اجرای نقشه ی معاویه شد. او به طمع ازدواج با یزید شوهر خود، امام حسن«علیه السلام» را مسموم کرد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
انگیزه تهاجم به خانه حضرت زهرا«علیها السلام» و آتش زدن در منزل آن بزرگوار چه بوده است؟غرض از این تهاجم در وهله اول شکستن حریم ولایت و ضربه به مقام عصمت بوده است، تا اهل بیت«علیهم السلام» در نظر مردم تحقیر شوند.
دیگر اینکه می خواستند امیرالمؤمنین علی«علیه السلام» را برای بیعت به مسجد ببرند، در حالی که آن حضرت با بیعت مخالف بودند؛ لیکن بیعت حضرت، حتّی به صورت ظاهری و اجباری، برای آنها بسیار اهمیّت داشت؛ از همین رو به خانه حضرت یورش بردند. در را آتش زده، حضرت امیر را به اجبار برای بیعت به مسجد بردند؛ البته در این راستا حضرت زهرا«علیها السلام» به دفاع از آن حضرت قیام نمود و در این راه پهلوی مبارک دختر گرامی پیامبر شکست. که همین مسأله در نهایت به شهادت آن عزیز مظلوم منجر گشت.

« بخش پاسخ به سؤالات »
مصحف حضرت فاطمه«علیها السلام» چیست؟از امام صادق«علیه السلام» روایت شده است: «هنگامی که پیامبر«صلی الله علیه وآله» وفات یافت چنان غم و اندوهی به دل حضرت فاطمه«علیها السلام» نشست که تنها خدا می داند. پس خداوند فرشته ای را برای تسلّی خاطرش فرستاد که وی را دلداری می داد و با وی سخن می گفت. حضرت فاطمه«علیها السلام» این ماجرا را به علی«علیه السلام» گفت. علی«علیه السلام» فرمود: هنگامی که به نزد تو آمد و با تو سخن گفت سخنان او را بلند بگو که من بشنوم؛ آن حضرت نیز چنین کرد و علی«علیه السلام» می نوشت، تا اینکه نوشته ها به صورت صحیفه ای درآمد. این مصحف مشتمل بر احکام حلال و حرام نیست؛ بلکه وقایع آینده در آن بیان شده است.(1)»

« بخش پاسخ به سؤالات »
1) بحارالانوار، ج 25، ص 22.
قیام حسین بن علی، نواده امام مجتبی«علیه السلام»، معروف به قیام فخ در زمان کدام خلیفه بوده است؟قیام وی در زمان خلافت هادی عبّاسی، از خلفای بنی عبّاس(برادر هارون الرشید)، در مکانی نزدیک مکّه، به نام فخ بود. در این قیام وی به همراه جمعی از علویان به شهادت رسید.

« بخش پاسخ به سؤالات »
قبر حضرت فاطمه«علیها السلام» کجا است؟قبر آن حضرت به طور مشخص معلوم نیست؛ ولی احتمال دارد در یکی از این سه جا باشد: 1. قبرستان بقیع. 2. مسجد النبی«صلی الله علیه وآله»، کنار قبر پیامبر«صلی الله علیه وآله»، که خانه ی خود آن حضرت بوده است. 3. مسجد النبی«صلی الله علیه وآله»، بین قبر و منبر.
باید توجّه داشت که پنهان بودن قبر آن گرامی دلیلی روشن بر مظلومیّت آن حضرت و غصب خلافت از سوی خلفای سه گانه است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
دو حدیث درباره حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» بیان کنید؟از امام حسن«علیه السلام» روایت شده که فرمود: «در یک شب جمعه مادرم فاطمه«علیها السلام» در محراب خود ایستاده و مشغول عبادت حق تعالی بود. تا اینکه صبح شد. من می شنیدم که پیوسته برای مردان و زنان مؤمن دعا می کرد و ایشان را نام می برد و برای ایشان بسیار دعا می کرد؛ لیکن برای خود دعا نمی نمود. گفتم: مادر! چرا برای خود نیز دعا نکردی؟
فرمود: «یا بنی الجار ثم الدار؛ پسرم! اوّل همسایه و سپس خود.»
در روایت دیگری آمده است: «روزی رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله» از اصحاب خود درباره زنان سؤال فرمود. اصحاب گفتند: زن عورت است؛ فرمود: در چه حالی زن به خدا نزدیک تر است؟، اصحاب نتوانستند جواب بدهند. هنگامی که حضرت فاطمه«علیها السلام» این مطلب را شنید عرض کرد: نزدیک ترین حالات زن به خدا، آنست که ملازم خانه ی خود باشد و بیرون از خانه نرود؛ حضرت فرمود: فاطمه پاره ی تن من است.»

« بخش پاسخ به سؤالات »
شهادت حضرت زهرا«علیها السلام» در چه تاریخی صورت گرفته است؟درباره رحلت حضرت فاطمه«علیها السلام» دو نظر وجود دارد. یکی اینکه آن حضرت 75 روز پس از رحلت پدر بزرگوار خویش از دنیا رفته است. دیگر اینکه رحلت ایشان 95 روز پس از رحلت پیامبر«صلی الله علیه وآله» بوده است.
از آنجا که وفات پیامبر«صلی الله علیه وآله» 28 صفر می باشد، بنابر نظر اوّل وفات آن حضرت 13 جمادی الاوّل و بنابر نظر دوم 3 جمادی الثانی می باشد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
درباره زندگانی و شخصیّت حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» توضیح دهید.پدر بزرگوار حضرت فاطمه«علیها السلام» رسول گرامی اسلام و مادر گرامیش حضرت خدیجه کبری«علیها السلام» است. آن حضرت در روز بیستم جمادی الآخر سال دوّم یا پنجم بعثت دیده به جهان گشود. حضرت صادق«علیه السلام» فرمود: «فاطمه«علیها السلام» نُه نام دارد: فاطمه، صدیقه، مبارکه، طاهره، زکیه، راضیه، مرضیه، محدثه و زهرا.» و فرمود: «اگر امیرالمؤمنین«علیه السلام» با او ازدواج نمی کرد او کفو و مانندی در روی زمین تا روز قیامت نبود.» از این روایت شریف استفاده می شود که مقام حضرت زهرا«علیها السلام» از تمام پیامبران گذشته برتر و بالاتر است.
رسول خدا«صلی الله علیه وآله» درباره ی وی فرمود: «فاطمه پاره تن من است. هر که او را شاد گرداند مرا شاد گردانیده و هر که او را آزار دهد مرا آزار داده است. فاطمه نزد من عزیزترین کس است.»
نیز در روایتی از عایشه نقل شده است که: «کسی را در گفتار و سخن به رسول خدا«صلی الله علیه وآله» شبیه تر ندیدم. چون فاطمه«علیها السلام» به نزد آن حضرت می آمد. به او مرحبا می گفت و دستهای او را می بوسید و در جای خود می نشانید.» همچنین در روایتی آمده است که روزی رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله» از اصحاب خود سؤال کردند که در چه حالی زن به خدا نزدیک تر است. اصحاب آن حضرت نتوانستند جواب دهند. هنگامی که فاطمه«علیها السلام» این مطلب را شنید، عرض کرد: «حالتی که زن به خدا نزدیک تر است این است که ملازم خانه خود باشد و از خانه بیرون نرود.» حضرت فرمود: «فاطمه پاره تن من است.»
فاطمه زهرا«علیها السلام» پس از وفات پدر بزرگوارش چندان زندگی نکرد. آن حضرت بر طبق بعضی از روایات 75 روز و بر طبق برخی دیگر 95 روز پس از رحلت رسول خدا«صلی الله علیه وآله» دار فانی را وداع گفت. آن بانوی بزرگوار در این مدّت کم از منافقین و غاصبین خلافت رنجها و مصیبتهای بسیاری دید.

« بخش پاسخ به سؤالات »
شهادت حضرت فاطمه«علیها السلام» بر اساس عقیده شیعه و اهل تسنن چگونه بود؟شیعه و اهل سنّت در مسأله ی خلافت دارای دو نقطه نظر متفاوت می باشند. شیعه تعیین جانشینی پیامبر را براساس تعیین پیامبر از جانب خدا می داند و بر همین اساس معتقد است که پیامبر اسلام، حضرت علی«علیه السلام» را به جانشینی خویش برگزیده است. در این زمینه شواهد بسیاری وجود دارد که یکی از آنها حدیث غدیر است.
پس از رحلت حضرت خاتم الانبیاء«صلی الله علیه وآله» پس از انتصاب امیرالمؤمنین علی«علیه السلام» در غدیر جای این نبود که در این مسأله اختلاف شود؛ بلکه مسلمانان می بایست با علی«علیه السلام» به عنوان جانشین رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله» بیعت کنند؛ ولی چنین نشد. در شرائطی که علی«علیه السلام» مشغول مراسم کفن و دفن پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» بودند برخی از صحابه در سقفیه بنی ساعده ابوبکر را به عنوان خلیفه رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله» انتخاب کردند.
هنگامی که ابوبکر بیعت گرفتن را از مسلمانان آغاز کرد، از جمله کسانی که به سراغ آنان رفت امیرالمؤمنین علی«علیه السلام» بود. در این زمینه عبارات چند تن از بزرگان اهل سنّت را یادآور می شویم. ابن عبدربه در کتاب «العقد الفرید»(2) کسانی را که از بیعت ابوبکر سرباز زدند ذکر می کند. آنگاه می گوید: «امام علی«علیه السلام» و عبّاس و زبیر در خانه فاطمه«علیها السلام» بودند که ابوبکر عمر را به جانب آنان فرستاد و به او گفت که اگر این گروه از بیعت امتناع کردند با آنان مقاتله کند. عمر نیز مقداری آتش همراه آورد تا خانه را به آتش بکشد. فاطمه«علیها السلام» با وی برخورد کرد و به وی گفت: ای پسر خطاب آیا برای سر زدن خانه ما آمده ای؟، گفت: آری! مگر اینکه شما هم در آنچه امّت داخل شده اند داخل شوید.»
«تاریخ طبری»(3) نیز ماجرای آمدن عمر و تهدید به سوزاندن خانه و همچنین آمدن حضرت فاطمه«علیها السلام» و درخواست ارجاع فدک، که ابوبکر آن را مصادره کرده بود، ذکر کرده، می گوید: «فهجرته فاطمه فلم تکلمه فی ذلک حتّی ماتت؛ حضرت فاطمه با ابوبکر قهر کرد و تا وقتی رحلت کرد با او سخن نگفت.»
ابن قتیبه، نیز که از مورخین اهل سنّت است، در کتاب «الامامة و السیاسة»، که به آن تاریخ الخلفا هم گفته می شود، داستان آمدن عمر و آوردن هیزم و تهدید به سوزاندن خانه را نقل کرده، می گوید: «به عمر، پس از تهدیدهای او، گفته شد: یا ابا حفص ان فیها فاطمه؟؛ گرچه فاطمه«علیها السلام» در خانه باشد؟» نقل کرده، می گوید: «به عمر، پس از تهدیدهای او، گفته شد: «یا ابا حفص ان فیها فاطمه؟؛ گرچه فاطمه«علیها السلام» در خانه باشد؟» گفت: «و اِن؛ گرچه فاطمه باشد»
وی سپس جریان فرستادن قنفذ، غلام عمر، را بیان کرده، می گوید: «قنفذ به در خانه آمد و در را کوبید. وقتی حضرت فاطمه«علیها السلام» صدای او را شنید به پیامبر«صلی الله علیه وآله» تضرع کرده، با صدای بلند گریست. آنگاه علی«علیه السلام» را به مسجد نزد ابوبکر بردند. در مسجد، آن حضرت را تهدید کردند که در صورت تخلّف از بیعت به قتل خواهند رساند. عمر تأکید داشت که با علی«علیه السلام» با قاطعیّت برخورد شود. ابوبکر گفت: تا وقتی فاطمه در کنار علی«علیه السلام» هست من او را اجبار نمی کنم؛ علی«علیه السلام» نیز با چشمی اشکبار پیامبر را مخاطب ساخت و سخن هارون را در پاسخ موسی«علیه السلام» گفت که: یا بن امّ!! ان القوم استضعفونی و کادوا یقتلوننی؛ ای پسر مادرم! این قوم مرا ضعیف شمرده، می خواستند مرا بکشند.»
سپس مؤلف مذکور جریان عیادت ابوبکر و عمر از حضرت فاطمه«علیها السلام» و درخواست آنان از علی«علیه السلام» برای ترتیب دادن آن را بیان کرده، می گوید: «آنان به خانه فاطمه«علیها السلام» آمدند و نزد آن حضرت نشستند؛ ولی فاطمه«علیها السلام» صورت خویش را از آنان گرداند. آنان برای دلجویی از وی شروع به سخن کردند. حضرت فاطمه«علیها السلام» فرمود: من حدیثی را از پیامبر برای شما بازگو می کنم. شما را به خدا سوگند آیا این سخن پیامبر را شنیدید که فرمود: خوشنودی فاطمه خوشنودی من و خشم فاطمه خشم من است. پس کسی که فاطمه را دوست بدارد، مرا دوست داشته و کسی که او را خوشنود سازد، مرا خشنود ساخته و کسی که او را به خشم آورد، مرا به خشم آورده است؟ گفتند: آری این حدیث را شنیده ایم؛ فرمود: خدا و فرشتگانش را گواه می گیرم که شما مرا به خشم آوردید و خوشنود نساختید. من در ملاقات با پیامبر شکایت شما را به آن حضرت خواهم کرد.»
در «صحیح بخاری»(4)، که از معتبرترین کتابهای حدیث اهل سنّت است، آمده است که حضرت فاطمه«علیها السلام» دختر رسول گرامی اسلام«صلی الله علیه وآله»، در اثر امتناع ابوبکر به غضب آمد و با ابوبکر قهر کرد و همواره بدین حال بود تا از دنیا رحلت فرمود. در همین کتاب در حدیثی از پیامبر«صلی الله علیه وآله» آمده است: «فاطمة بضعة منی فمن اغضبها اغضبنی؛ فاطمه پاره تن من است. پس کسی که وی را به خشم آورد مرا به خشم آورده است.»
پس از نقل این مطالب از کتاب های علمای اهل سنّت یادآور می شویم که بر اساس منابع شیعه حضرت فاطمه«علیها السلام» در واقعه هجوم به در خانه آن حضرت مصدم شد، که همین امر به رحلت آن گرامی و شهادت وی منجر شد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
2) العقدالفرید، ج 5، ص 13.
3) تاریخ طبری، ج 4، ص 1818.
4) صحیح بخاری، ج 4، ص 960.
گروهی از مورّخان و حدّثان همسران متعدّدی به حضرت مجتبی«علیه السلام» نسبت داده، نوشته اند که آن حضرت پس از اندکی آنها را طلاق می داد و به جای آنها زنان دیگری اختیار می نمود. یا این مطلب از نظر تاریخی صحّت دارد؟از آنجا که بررسی جوانب زندگی ویژگی های شخصیّت هر فردی به روشن شدن نقاط مبهم زندگی او کمک می کند، خوب است پیش از هر چیز جوانب زندگی و اخلاق امام مجتبی«علیه السلام» را، گرچه بسیار مختصر، بررسی کنیم تا پرده از چهره حقیقی شخصیّت آن حضرت کنار رفته، در پرتو آن حقیقت روشن گردد.
پیشوای دوّم شیعیان در پاک ترین و برجسته ترین خاندان چشم به جهان گشود و تحت تربیت و پرورش امیر مؤمنان«علیه السلام» و فاطمه زهرا«علیها السلام» بزرگ شد.
حضرت مجتبی«علیه السلام» از جهات مختلف، شخصیّتی برجسته و صفاتی ممتاز داشت. او مردی الهی بود که از تمام امکانات خود، نه برای بهره برداری بیشتر از لذّت زندگی؛ بلکه در راه جلب خوشنودی پروردگار و رسیدگی به حال بیچارگان و محرومان اجتماع استفاده می کرد.
آن حضرت در طول عمر خود 25 بار به زیارت خانه خدا رفت و با وجود آنکه مرکب در اختیار داشت پیاده و گاه با پای برهنه راه پیمایی می کرد تا در پیشگاه پروردگار بیشتر ابراز ادب و خضوع کند(5).
در عصر او هیچ کس از لحاظ کثرت عبادت و نیایش به پایه او نمی رسید. هرگاه نام خدا را می برد یا به یاد عوالم پس از مرگ می افتاد روز رستاخیز دگرگونی خاصی به او دست می داد. هنگام وضو و موقع نیایش، حالت روحی و جذبه معنوی عمیقی، که فقط در مردان الهی می توان مشاهده نمود، پیدا می کرد؛ و چون به منظور راز و نیاز با خدا به در مسجد می رسید، با سوز و گداز خاصی زبان به مناجات و اعتراض به پیشگاه خدا باز می کرد. آری آن حضرت هرگز خدا را فراموش نمی نمود(6).
این گوشه بسیار مختصری از بزرگیها و پاکیهای امام حسن مجتبی«علیه السلام» است که به تفصیل در کتب مربوط به آن بیان شده است.
با توجّه به این حقایق، قابل قبول نیست که شخصی با چنین ویژگی های اخلاقی و دارای چنین زندگی ای که سراسر عبادت و کوشش در راه خدا است، آن چنان که بعضی از مورخان مبالغه جو نوشته اند، علاقه خارج از حدّ متعارف به مسأله ازدواج و زناشوئی از خود نشان دهد.
از شواهد زنده این مطلب تعداد فرزندان آن حضرت است؛ زیرا اگر آن حضرت همسران زیادی اختیار کرده بود باید فرزندان زیادی هم داشته باشد. در صورتی که چنین نیست. بالاترین رقم فرزندان امام مجتبی«علیه السلام» ابن جوزی نوشته است که 23 نفر است(7).
یعقوبی فرزندان آن حضرت را 8 نفر(8)، ابن شهر آشوب 13 پسر و یک دختر(9)، ابن خشاب 11 پسر و یک دختر(10)، طبرسی 16 پسر و یک دختر(11) و مرحوم شیخ مفید، که در این گونه مباحث بیش از دیگران دقت و تحقیق داشته، تعداد فرزندان آن حضرت را جمعاً 15 نفر(اعم از دختر و پسر) می داند(12).
صاحب کتاب «العدد»، که بنا به نقل مرحوم علامه مجلسی همسران زیادی برای آن حضرت نوشته است، و در عین حال فرزندان حضرت مجتبی«علیه السلام» را بیش از 15 نفر ذکر نکرده است(13).
بدین ترتیب، طبق تصریح مورخان، امام مجتبی«علیه السلام» حداکثر بیش از 23 فرزند نداشته است و این نشان می دهد که موضوع تعدّد زوجات آن حضرت، به آن صورت که در پاره ای از کتابها به چشم می خورد کاملاً بی اساس است.
در زمان ما نیز کسانی یافت می شوند که بدون آنکه زنان زیادی بگیرند این اندازه اولاد داشته باشند و احتمال اینکه آن حضرت همسران زیادی داشته، ولی عقیم بوده اند و یا به علل دیگری فرزندی به دنیا نیاورده اند نیز بسیار ضعیف است. این گونه احتمالات در بررسی مسائل تاریخی فاقد ارزش است.
آیا با توجّه به این تعداد کم فرزندان، دروغ بودن نسبت صدها همسر به امام حسن مجتبی«علیه السلام» روشن به نظر نمی رسد؟ و آیا با توجّه به این اسناد تاریخی نباید گفت که این گونه اخبار دروغین، ساخته و پرداخته عُمال بنی امیه است که در جعل اخبار سابقه به دشمنان خاندان پیامبر«صلی الله علیه وآله» کمک کنیم.
علاوه بر این، مورخانی که شماره زنان حضرت مجتبی«علیه السلام» را زیاد نوشته اند از تعیین نام آنها و یا حتّی نام قبیله آنها فرو مانده اند. تنها چند تن از دانشمندان به ذکر نام همسران معدودی اکتفا کرده اند که به چگونگی تزویج آنها اشاره خواهیم کرد.
آنچه در این زمینه می توان گفت این است که اگر فرض کنیم این عددهای بزرگ حقیقت داشته است، بایت گفت که مسلمانان آن عصر به دلیل علاقه خاصی که به پیامبر«صلی الله علیه وآله» داشتند، می خواستند به افتخار خویشاوندی و قرابت با پیامبر«صلی الله علیه وآله» نائل گردند و چون امام حسن«علیه السلام» نوه بزرگ آن حضرت و فرزند ارشد امیر مؤمنان بود، گاهی دختران خود را داوطلبانه به ازدواج حضرت مجتبی«علیه السلام» درمی آوردند و در این امر تنها به تشریفات عقد شرعی اکتفا می نمودند؛ بنابراین آنها زنان افتخاری آن حضرت محسوب می شدند.
و نیز به احتمال قوی برخی از زنانی که به نام همسران آن حضرت در تاریخ ثبت شده است، زنان بی پناهی بودند که امام مجتبی«علیه السلام» سرپرستی آنها را به عهده گرفته بود؛ لیکن برای آنکه تحقیر نشوند به صورت ظاهری آنها را تزویج می نمود(14).
یک شاهد این مطلب جریانی است که «ابن جوزی»، دانشمند معروف جهان تسنن، نقل می کند که خلاصه آن از این قرار است:
«یکی از مسلمانان به نام «عبداللَّه بن عامر» همسر خود را طلاق داد. پس از پایان عِدّه، امام مجتبی«علیه السلام» او را تزویج کرد. بعد از مدّتی عبداللَّه برای گرفتن امانتی که نزد همسر سابقش بود، به خانه امام«علیه السلام» آمد. امام«علیه السلام» فرمود: من برای این همسر سابق تو را تزویج کردم، که کدورتی که میان شما به وجود آمده بود برطرف گردد. اینک آماده ام او را طلاق بدهم، تا زندگی مشترک خود را از نو آغاز کنید.(15)»

« بخش پاسخ به سؤالات »
5) ر.ک به: مناقب، ج 4؛ کشف الغمه، ج 2، ص 24 و تاریخ الخلفاء و البدایه و النهایه. با توجّه به فاصله شهر مدینه تا مکّه اهمیّت مطلب بیشتر روشن می شود.
6) ر.ک به: اعیان الشیعه، ج 4، بخش 1، ص 12.
7) تذکره، ص 214.
8) تاریخ یعقوبی، ج 2، ص 216.
9) مناقب، ج 4، ص 29.
10) طبق نقل شبلنجی در: نورالابصار، ص 124.
11) اعلام الوری، ص 212.
12) ارشاد، چاپ قدیم.
13) بحارالانوار، ج 44، ص 173.
14) صلح الحسن، ص 26.
15) تذکره ابن جوزی، ص 210.
مأخذ: پرسشها و پاسخهای مذهبی، ج 1، ص 276، انتشارات نسل جوان.
چه هنگام پهلوی مبارک حضرت فاطمه«علیها السلام» شکست؟پس از در گذشت پیامبر اسلام«صلی الله علیه وآله» و غصب حق حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب«علیه السلام» دستگاه خلافت باطل اقدام به بیعت گرفتن از مسلمانان نمود. گروهی از اصحاب برجسته، در خانه علی«علیه السلام» قرار داشتند. آنان برای اینکه به زور از این گروه، که در رأس آنان امیرالمؤمنین علی«علیه السلام» بود، بیعت بگیرند به در خانه امیرالمؤمنین در خانه امیرالمؤمنین علی«علیه السلام» آمدند و از افرادی که در خانه بودند خواستند بیرون آمده، با ابوبکر بیعت کنند آنها تهدید کردند که در غیر این صورت خانه را با کسانی که داخل آن هستند آتش می زنند. حضرت فاطمه«علیها السلام» به پشت در آمد. آنان وقتی متوجّه شدند آن حضرت پشت در است، در را به پهلوی آن گرامی فشار داده، پهلوی وی را آزردند. که با این عمل مستوجب لعنت و نفرین و عذاب جاویدان خدا شدند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا علی بن ابی طالب«علیه السلام» خودشان اقدام به غسل فاطمه زهرا«علیها السلام» کردند؟اولاً شخص معصوم را باید معصوم غسل دهد و کفن کند. ثانیاً حضرت زهرا«علیها السلام» وصیّت کرده بود امیرالمؤمنین«علیه السلام» شبانه ایشان را غسل دهند و در همان شب به خاک بسپارند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
درباره تسبیح حضرت زهرا«علیها السلام» توضیح دهید!؟درباره تشریع تسبیح حضرت زهرا«علیها السلام» در منابع شیعه و اهل تسنن روایاتی نقل شده است. مبنی بر اینکه: «امیرالمؤمنین علی«علیه السلام» فرمودند: وقتی که رنجی را که در اثر کارهای خانه به فاطمه«علیها السلام» گفتم: بتازگی اسیرانی آورده اند. نزد پدرت برو. شاید به تو خدمتکاری بدهد، تا در کار منزل به تو کمک نماید. فاطمه نیز به محضر پیامبر«صلی الله علیه وآله» رفت؛ ولی هنگامی که دید گروهی نزد آن حضرت هستند، منصرف شده، برگشت. پیامبر«صلی الله علیه وآله» که متوجّه شدند فاطمه به خاطر امر مهمّی نزدشان آمده بود، صبح فردای آن روز به خانه فاطمه«علیها السلام» آمدند و از خواسته اش سؤال کردند؛ امّا فاطمه از ذکر خواسته اش خودداری کرد من به رسول خدا«صلی الله علیه وآله» گفتم: به راستی شما به مشکلاتی که فاطمه با آن روبرو است آگاه هستید: آوردن آب، آرد کردن و جارو زدن. این مسؤلیت ها موجب رنج زهرا«علیها السلام» شده است. برای همین من به او گفتم که از شما درخواست کند خدمتکاری به او عطا کنی، تا در کارهای خانه او را یاری نماید.
رسول خدا«صلی الله علیه وآله» فرمودند: ای فاطمه! آیا تو را به چیزی که برای تو از خادم و تمامی دنیا بهتر باشد راهنمایی کنم؟ فاطمه عرض کرد: آری ای رسول خدا! آن حضرت نیز این تسبیح معروف را، که هنگام خواب و بعد از هر نماز خوانده می شود، به فاطمه تعلیم فرمود.(16)»
احادیث خاندان رسول«صلی الله علیه وآله» درباره تشویق به خواند تسبیح حضرت زهرا فراوان و در حدّ استفاضه است. تا آنجا که امام باقر«علیه السلام» فرمود: «خداوند به وسیله ذکری بهتر از تسبیح فاطمه«علیها السلام» که هر روز بعد از نماز خوانده می شود، عبادت نشده است اگر چیزی افضل از آن بود، به یقین رسول خدا«صلی الله علیه وآله» به فاطمه«علیها السلام» هدیه کرد.»
امام صادق«علیه السلام» می فرمایند: «خواندن تسبیح فاطمه«علیها السلام» در هر روز، بعد از هر نماز، نزد من از هزار رکعت نماز در هر روز بهتر است. همانا ما همچنان که کودکانمان را به نماز امر می کنیم آنان را به خواندن آن سفارش می کنیم.
درباره فضیلت، در روایتی آمده است که بر مولا سزاوار است که عبادتی را، گرچه با تمام اجزاء و شرایط باشد، در صورتی که بدون تسبیح حضرت زهرا«علیها السلام» باشد به صاحبش برگرداند و آن را قبول نکند. نیز از امامان«علیهم السلام» نقل شده که فرموده اند: «انّ الصلاة الخالیة منه تردّ علی صاحبه؛ یعنی: به راستی نمازی که خالی از تسبیح باشد به خواننده آن رد می شود.» عبادتی که با تسبیح حضرت زهرا«علیها السلام» همراه باشد مانند حلّه ای است که زینت باشد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
16) ر.ک به: من لا یحضره الفقیه، ص 67. و علل الشرایع، باب 88، ص 366 و دعانم الاسلام و صحیح بخاری، ج 2، ص 259 و ارشادالساری، ج 6، ص 117. ابن حجر در ارشاد الساری میظگوید: «در این مطلب برای علی«علیه السلام» و فاطمه«علیها السلام» منقبتی است.» وی از ابن تیمیه نقل کرده که مواظبت بر خواندن آن خستگی را برطرف می کند.
و نیز نگاه کنید به: ذخائر العقبی، ص 49 و حلیةالأصابة، ج 2، ص 41. و مسند حنبل، ج 1، ص 106 و الاصابة، ج 4، ص 379 و تذکرةالخلوص، ص 176.
چرا حضرت امیر«علیه السلام» پس از رحلت پیامبر«صلی الله علیه وآله» در برابر ظلمهایی که به حضرت زهرا«علیها السلام» صورت گرفت اقدامی ننمودند؟در اینکه حضرت فاطمه«علیها السلام» بعد از رحلت پدر بزرگوارش حضرت خاتم الانبیاء«صلی الله علیه وآله» از دستگاه خلافت باطل، صدمات و مصائب بزرگ و طاقت فرسایی را تحمّل کردند، تردیدی نیست. از جمله این مصائب، گرفتن فدک و مصیبتهای بعد از آن است که در منابع حدیثی و تاریخی شیعه ذکر شده است. حضرت علی«علیه السلام» با آنان به مقابله و نبرد نپرداختند، زیرا از سوی پیامبر«صلی الله علیه وآله» مأمور بودند، به خاطر حفظ موجودیّت اسلام، صبر کنند؛ چرا که اسلام در آن زمان نوپا بود و هنوز درخت اسلام دارای قوّت و استحکام نبود. اگر آن حضرت با دشمنان خویش به نبرد و مقابله برمی خواست، ممکن بود دشمنان قوی و نیرومند خارجی به اسلام هجوم آورده، نهال نوپای اسلام را ریشه کن کنند؛ از این رو امیرالمؤمنین«علیه السلام» به خاطر حفظ اساس اسلام، مصائب مذکور را تحمّل فرمود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا مقام فاطمه ی زهرا«علیها السلام» از مقام حضرت مریم«علیها السلام» برتر است؟از احادیثی که در این زمینه نقل شده است، استفاده می شود که حضرت فاطمه«علیها السلام» بر تمام زنان جهان، حتّی حضرت مریم«علیها السلام»، برتری داشته است(17)؛ چه حضرت مریم تنها از زنان زمان خود برتر بوده و آیه ای که درباره ی حضرت مریم«علیها السلام» وارد شده که: «...و اصطفیک علی نساء العالمین(18)؛ تو را بر زنان جهان برتری داده است.» به برتری در زنان دوران خود او تفسیر شده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
17) ر.ک به: بحارالانوار، ج 43، ص 24 و مناقب، ج 3، ص 105.
18) سوره آل عمران، آیه 42.
چرا از میان فرزندان پیامبر، تنها فاطمه ی زهرا«علیها السلام» به مقام عصمت رسیده است؟زیرا خداوند می دانست آن بانوی بزرگوار جدای از مقام عصمت و مزایای مذکور در فداکاری و اخلاص و تلاش در راه خدا از دیگر فرزندان پیامبر پیشقدم است؛ از این رو وی را به آن مواهب، اختصاص داده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
نامهای حضرت فاطمه«علیها السلام» چیست؟در احادیث، نامهایی برای حضرت فاطمه«علیها السلام» ذکر شده است؛ از جمله: صدیقه، زکیه، راضیه، مرضیه، محدثه، زهرا و بتول. صدّیقه کسی است که از هر جهت راستگو و درست کردار است. زکیّه، یعنی: کسی که در کمالات دارای رشد است. راضیه، یعنی: راضی به قضای حق تعالی. مرضیه، یعنی: پسندیده خدا و دوستان خدا. محدّثه، یعنی: کسی که فرشته با او سخن می گفت. زهرا، یعنی: نورانی. طاهره، یعنی: پاک و بتول، یعنی: کسی که برخلاف دیگر زنان، عادت ماهیانه نمی شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
یکی از دعاهایی که مستجاب نمی شود دعا برای نجات از زن ستمگر است؛ زیرا خداوند طلاق را مقرر فرموده است. بر این اساس چرا امام حسن مجتبی«علیه السلام» همسر خود را طلاق ندادند؟بر اساس آنچه که در احادیث آمده است، همسر آن حضرت قبل از اینکه ایشان را مسموم کند مرتکب عملی نشده بود که مستوجب طلاق باشد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
تاریخ تولّد حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» چه زمانی است و قبر آن بزرگوار در کجاست؟حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» در روز بیستم جمادی الثانی، سال دوّم یا پنجم بعثت از حضرت خدیجه«علیها السلام» متولّد شد. محل قبر آن حضرت مشخص نیست؛ ولی احتمال دارد که در یکی از سه محل باشد: قبرستان بقیع؛ مسجد النبی«صلی الله علیه وآله»، کنار قبر پیامبر«صلی الله علیه وآله»، که خانه ی خود آن حضرت بوده است؛ مسجدالنبی«صلی الله علیه وآله» بین قبر و منبر. شیعیان و اردتمندان آن حضرت هم در هر سه مکان مذکور ایشان را زیارت می کنند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا آن چنان که برای امام حسین«علیه السلام» عزاداری می شود، برای امام حسن«علیه السلام» عزاداری نمی شود؟اولاً برای امام حسن«علیه السلام» هم عزاداری مناسب انجام می شود و در روزهای شهادت آن حضرت برای آن گرامی مجالس عزاداری تشکیل می شود.
ثانیاً باید توجّه داشت که مصیبتهایی که بر امام حسین«علیه السلام» و خاندان گرامیش وارد شد فراوان و جانگداز بود و بزرگداشت خاطره این مصیبتهای سهمگین علّت مؤثّری برای ایجاد نهضتهای متعدد علیه ظالمان و طاغوتهای زمان گردید. عزاداری برای امام حسین«علیه السلام» در شکل های مختلف می توانست یکی از مؤثّرترین عوامل برای احیای این قیام بزرگ باشد.
همان گونه که روشن است یکی از شکلهای عزاداری، ایجاد مجالس عزا برای آن پیشوای راستین و خاندان بزرگ اوست. این مجالس موجب آگاهی و رشد فکری مردم نیز می شود؛ بنابراین برای امام حسین«علیه السلام» در ایجاد آگاهی و اراده نیرومند در مردم، که دو عامل قابل توجّه در قیام علیه طاغوت هاست، نقش مؤثّری دارد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا از فرزندان امام حسن مجتبی«علیه السلام» امام برگزیده نشد؛ ولی فرزندان امام حسین«علیه السلام» به امامت رسیدند؟امامت، مسأله ای ارثی نیست؛ بلکه براساس استحقاق و شایستگی است و چون خداوند دارای علم غیر محدود و گسترده است؛ به لیاقت و شایستگی انسانها احاطه کامل دارد. امامت را در هر جا که مشیّت وی تعلّق گرفته قرار داده است. اینکه فرزندان امام حسین«علیه السلام» یکی پس از دیگری به امامت رسیدند نیز دلیلی بر این نیست که امامت موروثی است؛ زیرا بسیاری از امامان«علیهم السلام» دارای فرزندان متعددی بودند که از میان فرزندان آنان فرد خاصّی به این مقام والا منصوب می گشت.

« بخش پاسخ به سؤالات »
زنانی که در وضع حمل حضرت خدیجه، هنگام ولادت حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» به کمک وی آمدند چه کسانی بودند؟چهار زنی که هنگام ولادت فاطمه«علیها السلام» برای کمک به حضرت خدیجه«علیها السلام» آمدند چنانکه در حدیث آمده عبارتند از: ساره، همسر حضرت ابراهیم«علیه السلام»؛ آسیه، همسر فرعون، که زنی بسیار شایسته بود؛ مریم، دختر عمران و کلثوم، خواهر حضرت موسی«علیه السلام».

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا اینکه فردی از زمان طفولیّت دارای امتیازات ارزشمندی باشد خلاف عدالت نیست؟عدالت آنجا مطرح می شود که حق مشترکی باشد و بر اساس آن بین همه افراد مساوات مراعات شود؛ امّا اگر حقّی در کار نباشد تفاوت قرار دادن بین افراد، خلاف عدالت نیست. کسی بر خداوند متعال حقّی ندارد و هر چه خداوند به انسانها داده، تفضل و احسان است؛ بنابراین اینکه خداوند به برخی افراد بیشتر احسان کند و به برخی کمتر خلاف عدالت نیست.
از سوی دیگر، خداوند می دانسته افراد برگزیده ای که به مواهب خاصّی اختصاص داده شده اند در فداکاری و تقوا عبودیّت از دیگران پیشقدم هستند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» در سنّ نه سالگی یا 19 سالگی یا 23 سالگی ازدواج کرد؟مشهور این است که حضرت فاطمه«علیها السلام» در سنّ 9 سالگی ازدواج کرد که این مطلب امر عجیبی نیز نیست؛ زیرا، صرف نظر از امتیازات و ویژگیهای آن بانوی گرامی، مقتضای آب و هوای حجاز این بوده است که دختران در این سن آمادگی برای ازدواج پیدا می کردند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
کدام آیات در شأن حضرت فاطمه«علیها السلام» نازل شده باشد؟چندین آیه قرآن درباره فضیلت حضرت فاطمه«علیها السلام» نازل شده است؛ از جمله: آیه مباهله(19) و آیه تطهیر(20) این آیات درباره خاندان پیامبر«صلی الله علیه وآله»، که فاطمه زهرا«علیها السلام» از زمره آنان بود، نازل گردیده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
19) سوره آل عمران، آیه 61.
20) سوره احزاب، آیه 3.
آیا فدک، جزء غنائم بود؟فدک از اموالی بود که بدون جنگ از یهودیان به پیامبر اسلام رسید. بر اساس آنچه در قرآن مجید آمده است اینگونه اموال از آن پیامبر است و بر اساس آنچه در احادیث آمده، هنگامی که آیه: «و آت ذاالقربی حقّه(21)؛ به ذی القربی به حقّش را بده» نازل گردید، پیامبر به دستور خداوند فدک را به فاطمه داد که از آن او و فرزندان و نوادگانش باشد.
بر این اساس، فدک از غنائم نبود تا به طور مساوی میان همه تقسیم شود؛ بلکه بر اساس تشریع الهی مال پیامبر بود و به دستور خدا به فاطمه«علیها السلام» داده شد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
21) سوره اسراء، آیه 26.
نظر دانشمندان اسلامی درباره کیفیّت و تاریخ رحلت پیامبر اسلام و حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» مختلف است. نظر صحیح در این باره چیست؟درباره کیفیت رحلت پیامبر اسلام و حضرت فاطمه«علیها السلام» و اینکه رحلت آن بزرگواران به اجل طبیعی بوده یا به شهادت رسیده اند، یادآور می شویم که طبق روایتی، پیامبر«صلی الله علیه وآله» به دست زنی یهودی، که طعام مسمومی به آن حضرت خورانید، مسموم گردید و حضرت فاطمه«علیها السلام» نیز بنابر احادیث، پس از درگذشت پدر بزرگوارش به دست برخی از ایادی دستگاه خلافت غاصب شهید گردید.
امّا نظر مشهور درباره تاریخ رحلت پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» 28 ماه صفر است و شهادت حضرت فاطمه«علیها السلام» نیز بنابر گفته ای مشهور، 75 روز پس از درگذشت پیامبر و بنا بر قول دیگر 95 روز پس از درگذشت پیامبر بوده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» فاطمه نامیده شده اند؟درباره اسماء حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» و مخصوصاً نام مبارک فاطمه روایات و احادیث بسیاری وارد شده است از برخی روایات استفاده می شود که آن گرامی فاطمه نامیده شده زیرا فاطمه از فطم است به معنای جدای است یعنی او و شیعیان از آتش جدا شده اند.
و از برخی از روایات استفاده می شود که علت نام گرفتن آن حضرت به این نام این است که از شرور و بدیها دور نگه داشته شده است و این دلالت بر عصمت آن بزرگوار دارد.
« بخش پاسخ به سؤالات »
حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» آیا امام هستند یا خیر؟حضرت فاطمه زهرا«علیها السلام» معصومند و از درجات عالی انسانی و عرفانی و اخلاقی برخوردارند ولکن امام نیستند. هر چند گفتارشان رفتارشان برای ما حجت و دلیل است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
درود فرستادن بر دخت گرامی حضرت رسول«صلی الله علیه وآله» چگونه است؟وقتی بر حضرت زهرا«علیها السلام» درود می فرستیم کافی است بگوئیم: «سلام اللَّه علیها» و یا بگوئیم«صلوات اللَّه علیها» و هر دو صحیح است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
مصحف حضرت فاطمه«علیها السلام» چه بوده است؟مصحف حضرت فاطمه«علیها السلام» در احادیث وارد شده که حضرت فاطمه«علیها السلام» بعد از پدر بزرگوارش دارای اندوه شدید بود خداوند فرشته ای (درباره این احادیث آمده که این فرشته جبرئیل بوده است) را فرستاده که وی را از وقایع آینده خبر دهد بنابراین محتوای مصحف حلال و حرام نبوده بلکه علم مایکون(آگاهی مربوط به آینده) بوده است و فرشته آنها را می گفت و امیرالمومنین«علیه السلام» آنها را می نوشت.

« بخش پاسخ به سؤالات »
فدک هم اکنون در دست چه کسانی است؟این که فدک در حال حاضر در دست چه کسی است برای ما کاملاً روشن نیست چون فدک قریه های اطراف مدینه بودن و به نظر می رسد در حال حاضر که حکومت سعودیها بر آنها مسلّط است همچنان مغصوب است و در اختیار سادات و فرزندان پیامبر نمی باشد آنچه بررسی آن اهمیّت دارد جنبه تاریخی آن و غاصبیت آن در مرحله نخست است که یکی از پیامدهای غصب خلافت بود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
حضرت امیر«علیه السلام» در هنگام شهادت حضرت زهرا«علیها السلام» چند سال داشتند و حضرت زهرا«علیها السلام» بعد از شهادت حضرت رسول«صلی الله علیه وآله» چند سال داشتند؟عمر شریف امیرالمومنین حضرت علی«علیه السلام» در هنگام شهادت حضرت فاطمه«علیها السلام» 32 سال بوده است. و حضرت زهرا«علیها السلام» بعد از شهادت پیامبر اسلام«صلی الله علیه وآله» 18 سال داشتند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا کتک خوردن حضرت زهرا«علیها السلام» امری مسلّم است؟مسأله کتک خوردن حضرت فاطمه«علیها السلام» در تاریخ امر حتمی است، این مطلب در کتابی به نام برخانه فاطمه«علیها السلام» چه گذشت تحقیق شده است.
این کتاب در موسسه انوار الهدی چاپ علمیه قطع رقعی 117 صفحه انتشار یافته است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
تسبیحات حضرت زهرا«علیها السلام» چگونه است؟تسبیحات حضرت زهرا«علیها السلام» 34 مرتبه «الله اکبر»، 33 مرتبه «الحمدالله» و 33 مرتبه «سبحان الله»(به همین ترتیبی که نوشته شده است بخوانید).

« بخش پاسخ به سؤالات »
چگونه گریه کردن حضرت زهرا«علیها السلام» مردم مدینه را ناراحت می کرده است؟این صحیح است که حضرت فاطمه«علیها السلام» قصد ناراحتی همسایه ها را نداشت ولی به چند نکته در این رابطه باید توجّه داشت:
1. گریه حضرت زهرا«علیها السلام» مگر چه گریه ای بود که اهل مدینه را آزرده است معمولاً گریه اگر با صدای بلند باشد شاید صدای آن به خانه همسایه هم نرسد به گونه ای که آنها را ناراحت کند چه رسد به این که همسایه های دیگر و کلاً اهل شهری را بخواهد ناراحت کند.
2. حضرت زهرا«علیها السلام» یک فرد معمولی نبود وی دختر گرامی پیامبر اسلام بود و از شخصیّتی بسیار والا برخوردار بود و جایگاهی رفیع در میان مسلمین داشت مسلمانان در مس.له غصب خلافت و غصب فدک حق دختر پیامبر اسلام«صلی الله علیه وآله» را نادیده گرفتند و دفاع لازم را از آن حضرت انجام ندادند تا آنجا که دستگاه خلافت غاصب با جرات و جسارت به خانه آن حضرت حمله کرد و درب خانه را آتش زد و محسن آن حضرت را سقط نمود و آن مصائب بزرگ بنابراین فاطمه«علیها السلام» عنایت داشت که گریه او به مردم مدینه برسد و ناراحتی و تالم و اعتراض و شکایت از دستگاه خلافت در سطح مدینه منعکس شود از این رو وصیّت کرد که جنازه آن حضرت شبانه برداشته شود و این یک کار بزرگ سیاسی بود که آن حضرت بطلان خلافت خلفا و ظلم آنان و بی وفایی مردم مدینه را با این گریه برملا کرد و غاصبیّت خلفا را تا ابد در تاریخ ثبت نمود.

« بخش پاسخ به سؤالات »

چاپ

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی