عقل و دین

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در عقل و فکر

پرسش	پاسخ
آیا جلمه ما حمی به العقل حکمی به الشرع، آیه قرآن است؟!	خیر هر چه عقل بدان حکم کند شرع هم بدان حکم می کند آیه قرآن نیست بلکه یک قاعده از علم اصول است و معنای آن این است که چون احکام شرعیه تابع مصالح و مفاسد است یعنی، احکام دینی پشتوانه از خیر و صلاح در امر و مفسده در نهی، دارند اگر عقل درک کرده که در یک کار مصلحت الزامی بدون مزاحم است پس نتیجتاً درک می کند که شرع آنجا حکم و جوب را جعل کرده و مقرر داشته است و اگر عقل مفسده ما الزامی بدون مزاحم را درک کرد، درک می کند که شرع حکم حرمت را در آنجا مقرر نموده است.و این نشانه ارجگذاری مقام عقل در منابع استنباطی دین است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا خداوند تنها به آدم عقل داده یا به تمام مخلوقات؟	عقل که ملاک تکلیف است تنها به انسان داده شده است و هدایت حیوانات دیگر به شؤن زندگی - هدایت غریزی است و چنین نیست که آنها به زندگی خویش و جلب منفعت و دفع ضرر راه پیدا نکنند ولی این تدبیر و راه یابی براساس غریزه ی آنهاست بهر حال با تعریف عقل که همانا قدرت سنجش و ارزیابی می باشد و ازآثار آن که به انتخاب بهتر می انجامد، معلوم می شود که حیوانات از این توان بهره مند نیستند. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر برای انتخاب دین صحیح باید از عقل کمک گرفت و از طرفی مشهور است عقل زنان کم! می باشد، آیا آنان در تشخیص نمی کنند؟	اولاً حدیثی که درباره نقص عقل زنان آمده یک بحث زمان شناسی دارد که علی«علیه السلام»آن را در زمانی فرموده اند که عایشه مشغول توطئه بوده ورهبری جنگ جمل را به عهده گرفته بود و امام «علیه السلام»مصداق را نمی توانسته اند روشن نمایند و برای تضعیف جبهه جمل چنین فرموده اند. 2 - شروع انتخاب دین با عقل است و این مرحله به کنکاش بسیار زیادی نیاز ندارد و مضافاً اینکه علم و اندیشه و حتی هوشمندی در این مسائل قوای کمکی هستند که زنان هم از آن بهره مندند. 3 - در گرایش به دین، بسیاری از مردم از راه عواطف و احساسات قلبی خود بهره می گیرند و مرد و زن در این قانون شریکند، به ویژه زنان که در این بُعد، استعداد عظیمی دارند و کانون عواطف ارجمند هستند. 4 - علامه طباطبائی«رحمه الله» در تفسیرالمیزان نوشته اند که اینجا یک مغالطه وجود دارد که عقل به دو مفهوم است و ما در یک معنا بکار می بریم. اگر عقل به همان معنای حدیث پیامبر اکرم باشد که می فرماید عقل آن چیزیست که خداوند با آن پرستیده می شود و بهشت با آنن کسب گردد در اینجا عقل به مفهوم نگاهدارنده است و هیچ تفاوتی بین مرد و زن نیست که با حفظ خویش از بدیها و گناهان و انجام اوامر الهی هر چه بیشتر در مسائل ریاضی و فلسفه و فقه یا فیزیک باشد فقط یک فضیلت زائده است و ربطی به نیکویی دین ندارد(1). « بخش پاسخ به سؤالات » 1) زن در آینه جمال و جلال، نوشته آیت الله جوادی آملی، ص 268 تا 273 .

موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی

اشتراک نشریات