مباحث کلی امامت / ویژگی های امام / خلقت ائمه علیهم السلام

پرسشپاسخ
آیا امام از نور آفریده شده است یا از خاک؟هر انسانی دارای بُعد جسمانی است که از خاک آفریده شده است و نیز دارای بعد روحانی و روح الهی است که از عالم نور و ملکوت به او افاضه می شود. امام«علیه السلام» نیز دارای این مقام روحانی و نورانی است لکن در سطحی بسیار بالا.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اینکه ائمه معصومین«علیهم السلام» در اصلاب و ارحام طاهر بوده اند با این مطلب که یزدجرد(پدر شهر بانو) کافر بوده منافاتی ندارد؟آنچه در زیارات معصومین«علیهم السلام» می خوانیم که: «لقد کنتم نوراً فی الاصلاب الشامخه و الارحام المطهره؛ به درستی که شما نوری بود در اصلاب و رحمهای طاهر که هیچ پلیدی شرک و کفر در آن راه نداشت». منظور صلب و رحمی است که مستقیماً در انتقال نور این بزرگان نقش داشته است، بنابراین مهم رحم شهر بانو بوده است که باید طاهر بوده باشد که در اثر اسلام و توحید رحمی طاهر داشته که هیچ گاه آلوده به شرک و کفر نبوده است.
مضافاً بر این که در صدق این خبر که مادر امام سجاد«علیه السلام» شهر بانو بوده بعضی از علمای تاریخ تردید کرده و مادر آن حضرت را بانوی محترمی را می نامیم غزاله دانسته اند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
«ان ارواحکم و نورکم و طینتکم واحده طابت و طهرت، بعضها من بعض...» با اینکه ائمه«علیهم السلام» نور واحد هستند منظور از «بعضها من بعض» چیست؟جمله «ان ارواحکم و نورکم و طینتکم» خود مفسر جمله «بعضها من بعض» هست و آن اینکه برخی در صفات و کمال و طهارت عین بعض دیگر هستند. هر چند در هیکال و اجساد مختلف بوده و در زمانهای متفاوت هستند.
و به عبارت دیگر «بعضها من بعض» تأکید بر آن وحدت بین ارواح است در طیب بودن و در طهارت و این مطلب منافات ندارد بر افضلیّت برخی نسبت به برخی دیگر، چنان که رسول خدا«صلی الله علیه وآله» افضل است از ائمه«علیهم السلام» به اجماع شیعه و نصوص متواتره.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا پدرها و مادران ائمه معصومین«علیهم السلام» موحد بودند؟آنچه مسلّم است این که پدرها و مادران امامان معصومین«علیهم السلام» از خباثت شرک و آلودگی انحرافات پاک و مطهر بودند و مادر گرامی حضرت سجاد«علیه السلام» و نیز مادر گرامی حضرت ولی عصر«علیها السلام» عناصر لائقی بوده اند که خداوند آنان را برای پذیرش اسلام موفق ساخته بود و این شایستگی را داشتند که حجت الهی را در دامان خویش بپرورند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا پیامبر و امامان قبل از وجود آمدن انسانها و جهان آفریده شده اند؟پاسخ فوق نیاز به یک مقدّمه دارد و آن اینکه:
بر اساس عدل الهی، هر چیزی به جای خود نیکوست و در نظام آفرینش هیچ گونه تبعیضی واقع نشده است و به هر موجودی آنچه استحقاق ذاتی او اقتضا کرده، اعطا شده است. گلها در رنگ، عطر و زیبایی یکسان نیستند؛ هر گلی به اقتضای ذات و طبیعتش از رنگ و بو و چشم نوازی خاصّی برخوردار است. اگر گل ها در خصوصیّات مساوی بودند، جز یک نوع گل پدید نمی آمد و انواع دیگر از داشتن هستی محروم بودند؛ اگر تمام گل ها «یاس» بودند، گل های بنفشه، رز، محمّدی، نیلوفر و... از نعمت هستی محروم می شدند و این تبعیض در آفرینش است. لازمه عدل خدا این است که آنچه استحقاق پدید آمدن دارد، خواه در مرتبه عالی هستی خواه در مرتبه نازل آن، وجود پیدا کند. آن چنان که گل ها در رنگ، بو و زیبای تفاوت دارند - برخی در مرتبه شدید از رنگ و زیبایی هستند برخی در مرتبه متوسط و بعضی دیگر در مرتبه نازل و پایین - موجودات دیگر هم در هستی با هم متفاوتند؛ برخی در مرتبه ای بسیار عالی، بعضی متوسط و برخی نیز از هستی نازل و پایینی برخوردارند. و این تفاوت، ذاتی موجودات در مراتب مختلف است. هنگام خلقت، با لحاظ مراتب وجود، موجود برتر در ابتدا و موجودات دارای قابلیّت بسیار ضعیف در آخرین مرتبه از هستی آفریده می شوند.
انسان کنجکاو می خواهد بداند زیباترین و عالی ترین موجود در مرتبه وجودی کیست؟
و می بیند که عقل در این رابطه سکوت کرده و قادر به ارائه پاسخ روشنی نیست. این جاست که وحی به یاری ما می آید. و بر زبان پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» که زبان وحی است جاری می شود. ایشان می فرمایند که: نور ایشان و نور علی و نور اهل بیت«علیهم السلام» قبل از خلق نظام عالم آفریده شده بود.
عبداللَّه بن مسعود از پیامبر نقل می کند که رسول خدا به من فرمود: به درستی خدای متعال دو هزار سال پیش از آفرینش خلق، من و علی«صلی الله علیه وآله» را از نور عظیم آفرید؛ آن هنگام که تسبیح و تقدیسی وجود نداشت(1).

« بخش پاسخ به سؤالات »
1) کتاب احقاق الحق، ج 5، ص 250 - 249.

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی