ملحقات مبحث نجاسات

پرسشپاسخ
آیا بدون وضو دست زدن به قرآن جایز است؟دست زدن بدون وضو به اسم خداوند - گرچه به قصد بی احترامی نباشد - حرام است. به نظر حضرت آیت اللَّه گلپایگانی«رحمه الله» به نام پیامبر و امامان«علیهم السلام» نیز بنابر احتیاط واجب نباید دست زد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا آبی که همراه با نجاست ترشّح می شود نجس است؟آب ترشّح شده اگر همراه با نجاست باشد، سبب نجاست می شود و اگر نمی دانیم که آب، همراه با ذرّات نجاست است یا نه، پاک است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آب هایی که از انسان خارج می شود بر چند قسم است؟این آب ها بر سه قسم است:
1. بول، که موضوع و حکم آن واضح است.
2. منی: چیزی است که با شهوت و جَستن بیرون آید و بعد از بیرون آمدن، بدن سست شود. واضح است که پس از خروج منی، انسان جنب می شود و باید غسل جنابت کند.
3. گاه رطوبت های دیگری از انسان خارج می شود که همه نشانه های علامت خروج منی یا بعضی از آنها را ندارد، مانند آبی که بعد از بول کردن از انسان خارج می شود، یا آبی که موقع برخورد با صحنه شهوت انگیز از انسان بیرون می آید. این رطوبت ها منی نیست و نام آنها «ودی» یا «وذی» و یا «مذی» است و غسل نیز ندارد. بعد از استبراء تطهیر مخرج بول و غائط اگر یکی از این رطوبت ها از انسان بیرون آید، پاک است و وضو باطل نمی شود، ولی اگر استبراء نکرده باشد محکوم به نجاست است و وضو باطل می شود. استبراء عمل مستحبی است که مردها بعد از بیرون آمدن بول برای یقین به باقی نماندن بول در مجرای بول انجام می دهند و کیفیّت آن چنین است: بعد از قطع بول اگر مخرج غائط نجس شده اوّل باید آن را تطهیر کرد و آب کشید و سپس سه بار با انگشت میانه دست چپ از مخرج غائط تا بیخ آلت کشید و بعد شَست را روی آلت و انگشت پهلوی شَست را زیر آن گذاشت و سه مرتبه تا ختنه گاه کشید و پس از آن سه مرتبه سر آلت را فشار داد و محل بول را تطهیر کرد.
استبرای از منی برای کسی که منی از او خارج شده و می خواهد غسل کند چنین است که قبل از غسل بول کند و اگر بول نکند و بعد از غسل رطوبتی از او خارج شود و شک کند منی است یا نه، باید دوباره غسل کند. امّا اگر بول کرده باشد، رطوبت خارج شده منی نخواهد بود و غسل لازم نیست.

« بخش پاسخ به سؤالات »
نجس چیست و تفاوتش با کثافت چیست؟نجس عبارت از چیزی است که در شرع مقدّس اسلام دارای گونه ای آلودگی ویژه است. این آلودگی موجب می شود که آثاری برای چیز نجس پدید آید؛ مانند این که باید برای نماز آن را از بدن و لباس دور و لباس و بدن را از آن پاک کرد، ولی کثافت هرگونه آلودگی را گویند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اگر تمام وسایل زندگی به واسطه ندانستن احکام مطهّرات و نجاسات نجس شود، وظیفه اش چیست؟برخی از احکام طهارت، مربوط به نماز است؛ به این معنا که با بدن و لباس نجس نمی توان نماز خواند. برخی دیگر از آن احکام، مربوط به خوردن و آشامیدن است؛ به این معنا که خوردن غذای نجس حرام است. کسی که تمام وسایل زندگی اش نجس شده است، چنانچه بتواند این دو اصل را مراعات کند، یعنی نمازش را با بدن و لباس پاک و در سجده گاه پاک بخواند و غذایش نجس نشود، لازم نیست نجاست را برطرف سازد. ولی باید دقّت کند که برای نماز و خوراک اصل طهارت را ارج نهد و بکوشد که نجاست به نماز و خوردنیها و آشامیدنیهایش راه نیابد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا آبی که برای رفع نجاست بر چیز متنجّس می ریزند، نجس است؟چنان که در رساله تحریر الوسیله ی امام خمینی«رحمه الله» آمده است، آبی که برای رفع نجاست، هر چیز متنجّس می ریزند - و آن را «غسّاله» می نامند - نجس است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
با این که کافر نجس است، چرا مسنولان کشور ما، هنگامی که به کشورهای غیراسلامی می روند، با کافران دست می دهند یا غذا می خورند؟سفر مسئولان کشور به خارج لازم است صورت می گیرد و البته در سفرهای آنان، احکام شرع رعایت می شود؛ مثلاً نوع غذا و این که چگونه باید آماده گردد، بنابر احکام اسلامی پیش بینی می شود و از غذای حرام و نجس نمی خورند. در دست دادن با نامسلمانان نیز اگر دست هیچ یک از دو طرف، خیس نباشد، باعث انتقال نجاست نمی شود و به فرضن این که نجس شود، می توان آن را پاک کرد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اگر جاروی خیس بر فرش نجس کشیده شود، چه حکمی دارد؟اگر جاروی خیس را بر فرشی نجس بکشیم، جارو نجس می شود و در نتیجه اگر جاهای پاک فرش را نیز با آن جارو کنیم، آن جا نیز نجس می شود. این موجب می شود که حتّی جاهایی دیگر نیز در اثر تماس، نجس شوند مگر این که واسطه هایی بسیار در میان باشد که در این صورت بنابر نظر برخی مراجع تقلید نجاست دیگر انتقال نمی یابد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا برای شستن چیز نجس نیّت لازم است؟خیر، لازم نیست.

« بخش پاسخ به سؤالات »
جایی که قلمی نجس در آن است، چگونه پاک می شود؟اگر مثلاً قلم نجس در ظرفی است، چنانچه آب کرّ به آن وصل شود و قلم از جایش برداشته شود تا آب به زیر شدن برسد و آن را از آب بیرون آورند یا آبش را بیرون ریزند، پاک می شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چگونه می توان چیزی را که نجس شده است، با آب پاک کرد؟اگر چیز نجس را پس از برطرف کردن عین نجاست، یک مرتبه در آب کرّ یا جاری فرو برند به گونه ای که آب به تمام جاهای نجس برسد، پاک می شود. برای پاک ساختن فرش و لباس و مانند آن، فشار لازم نیست. ولی برای پاک ساختن چیزهایی مانند لباس و فرش با آب قلیل، باید پس از هر بار آب ریختن، چیز نجس شده را فشار دهند تا غسّاله اش بیرون آید.

« بخش پاسخ به سؤالات »
لباس نجس چگونه پاک می شود؟برای پاک ساختن لباس با آب کرّ، باید آن را فشار دهیم؛ به اندازه معمولی و متعارف.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اگر صحن مسجد نجس شود، چگونه باید آن را پاک کرد؟اگر نجاست در زمین فرو نرفته است، نخست باید عین نجاست را از میان برداشت. سپس می توان با شلنگ متصل به آب لوله کشی یک نوبت آن را آب کشید؛ بدین گونه که باید روی جای نجس آب بریزیم. همین که آب از جای نجس بگذرد، آن جا پاک می شود. اگر نجاست بول باشد، باید احتیاطاً دو بار آب بریزیم و آبی نیز که در زمین می ماند، پاک است. ولی اگر آب لوله کشی در دسترس نباشد، باید همین کار را که ذکرش گذشت با آب قلیل انجام دهیم و البته آبی را که می ماند، با چیزی مانند پارچه جمع می کنیم و برای بار بعد اگر خواستیم از آن پارچه استفاده کنیم، دست و پارچه را می شوییم. این در صورتی است که عین نجاست در زمین فرو نرفته باشد، ولی اگر عین نجاست در زمین فرو رفته باشد به گونه ای که نتوانیم عین آن را برطرف کنیم، راه تطهیر این است که آنچه را نجس شده است، از میان برداریم و جایش را تعمیر و اصلاح کنیم.

« بخش پاسخ به سؤالات »
راه اثبات نجاست چیست؟برای اثبات نجاست، علم یا اطمینان لازم است و تا وقتی انسان علم ندارد، نباید چیزی را نجس بداند و احکام آن را تنها در مواردی باید جاری ساخت که از نظر شرع لازم باشد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا الکل پاک است؟به نظر حضرت امام خمینی«رحمه الله» در صورتی که انسان نداند الکل، مست کننده است و از چیز مایع گرفته شده است، پاک است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
استعمال عطر و ادکلن چه صورتی دارد؟استعمال عطر و ادکلن اشکالی ندارد و اگر انسان نداند که خود آنها نجس اند یا در ساختنشان مایعی نجس به کار رفته است، استعمال برای نماز نیز اشکالی ندارد. به هر حال، عطرهایی که انسان نمی داند از چیز نجس ساخته شده، یا با چیزی نجس ملاقات کرده اند، پاکند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا ادکلن پاک است؟یکی از موادّی که در ادکلن وجود دارد، الکل است. اگر الکل پاک باشد، ادکلن نیز پاک است و چنانچه الکل نجس باشد، ادکلن نیز نجس است و حکم الکل را خود می توانید از دفتر مرجع تقلیدتان بپرسید.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اگر کودکی ممیّز که انسان از گفته اش یقین می یابد، بگوید فلان چیز نجس یا پاک است، چه حکمی دارد؟کودک ممیّز، که مسائل مربوط به پاکی و نجسی را بدو آموخته اند و انسان از گفته اش یقین پیدا می کند، اگر از پاک بودن چیزی خبر دهد و انسان از گفته اش یقین بیابد، می تواند به گفته او ترتیب اثر دهد. مسئله ای که در رساله عملیه آمده است(1) در صورتی است که انسان به گفته او یقین پیدا نکند.

« بخش پاسخ به سؤالات »

1) مسأله 147.
حکم عطرها و کرم ها چیست؟اگر انسان به نجس بودنشان یقین نداشته باشد، پاکند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
در مورد طهارت و نجاست توضیح دهید.در پاسخ یادآور می شویم که تمامی موارد مذکور در پرسش یعنی:
1. آبی که(پاک باشد) به زمین پاک بریزد و ترشح کند؛
2. آبی که در جایی راکد و کمتر از کر است(اگر ترشح کند)؛
3. آب دهان که از دهان بیرون آید(و ترشح کند)؛
4. آب باران یا شیر آب که روی زمین جمع شده باشد؛
5. آبی که از دست انسان پاشیده می شود؛ تمام اینها پاک است مگر این که انسان یقین به نجس بودن داشته باشد. مثلاً آبی که کمتر از کر است نجس باشد و به بدن انسان ترشح کند ولی چنانچه متّصل به شیر در حال جریان آب باشد نجس بودن نمی گردد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا شستن چیزی در ظرف پلاستیکی با شستن در دیگر ظرفها متفاوت است؟شستن در ظرف پلاستیکی و شستن دیگر ظرفها یکسان است. بنابراین، اگر - مثلاً - پارچه نجس را پس از برطرف کردن عین نجاست، در ظرف پلاستیکی که مثلاً به شیر آب لوله کشی متصل است، آب بکشند پاک می شود و پلاستیکی بودن ظرف مانع پاک شدن نمی شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا لباسهایی که با دستگاه خشکشویی می شویند، پاک است؟طهارت و نجاست دارای قاعده ای کلّی است و آن عبارت از این است که اگر انسان به پاک بودن چیزی یقین دارد و سپس شک می کند که آیا نجس شده یا نه، باید بنا را بر پاک بودن بگذارد. بنابراین، اگر لباس شما پاک بوده و آن را به خشکشویی داده اید و صاحبش مسلمان است و قاعدتاً آداب اسلامی را رعایت می کند، باید بنا را بر همان پاک بودن بگذارید، مگر این که به نجس شدنش یقین پیدا کنید.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا میان حرام و نجس رابطه ای است؛ یعنی چیزهایی که حرامند، نجس نیز هستند و آیا نیکی و خیر رساندن به نامسلمانان مجاز است؟موضوع طهارت و نجاست(=پاکی و ناپاکی) چیزی است جدا از حلیّت و حرمت و تلازمی میان آنها نیست. البته ممکن است چیزی هم نجس باشد و هم حرام؛ مانند گوشت خوک و سگ. ولی این کلیّت ندارد؛ زیرا برخی چیزها حرامند، ولی نجس نیستند. گوشت گربه پاک و تذکیه شدنی است و پوستش پاک می شود، ولی گوشتش حرام است.
مسلمانان باید به همه افراد اجتماع و همنوع خود نیکی کنند و به آنان سود و خیر برساند. پایه آیین مقدّس اسلام بر نیکی و احسان بر همنوعان است، ولی اگر کار نیکی سبب تقویت کافران و دشمنان اسلام شود و در نتیجه به مسلمانان و کشورهای اسلامی زیانی برساند، انجامش روا نیست.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اگر کسی با بدن نجس روی فرش یا تشک بخوابد آیا آن جا نجس می شود؟اگر محل نجس یا فرش و تشک دارای رطوبت سرایت کننده باشد که از محل نجس این رطوبت به محل دیگر سرایت کند، نجس خواهد شد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا آبی که از سقف حمام می چکد پاک است؟آبی که از سقف حمام می چکد، چنانچه انسان نداند نجس است، پاک است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا درختان و بوته های میوه دار که از آب نجس تغذیه می کنند نجس اند؟چنانچه درختان و بوته های گیاهی، مانند هنداونه، از آب نجس تغذیه کنند، هنداونه و میوه ای که از آنها به دست می آید، پاک است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
حکم مو و ناخن که کنده می شود چیست؟مو و ناخن انسان پاک است و در صورتی که مقداری از ناخن را با دندان یا چیزی دیگر جدا کنیم، پاک است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
موکتی که نجس شده و نمی توان آن را آب کشید چه حکمی دارد؟اگر موکتی نجس شده و شستنش موجب از میان رفتنش می شود، باید از قسمت نجس اجتناب کرد و دست و پای خیس با آن تماس نیابد و در صورتی که تمای حاصل شد، برای نماز، باید عضو نجس شده را تطهیر کرد. ولی موکت را چنین می توانید بشویید: شلنگ آبی که به شیر وصل است، بر آن بگیرید و عسّاله اش را کنار بزنید. در صورت برطرف شدن عین نجاست، به محض رسیدن آب به آن و کنار رفتن غسّاله، موکتب پاک می شود. درباره جزئیات دیگر این مسئله به رساله عملیه مجتهدی که از او تقلید می کنید، بنگرید.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چیزی که نجس شده و خشک است، چه حکمی دارد؟اگر چیز نجس، خشک باشد، در صورتی که با جای خشک تماس یابد، سبب نجاست آن نمی شود مگر این که در چیز نجس ذرّات نجاستی باشد که به چیز دیگر منتقل شود. اگر چیز پاک به چیزی نجس برسد و هر دو یا یکی از آنها به گونه ای تر باشد که تری یکی از آنها به دیگری برسد، چیز پاک نجس می شود. اگر تری به اندازه ای باشد که به دیگری نرسد، چیزی که پاک بوده نجس نمی شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
لباسی که مگس روی آن می نشیند، چه حکمی دارد؟اگر ندانیم که آن مگس یا پشه نجس است، اشکالی ندارد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
حکم چیزی که با دست نجس که تر است ملاقات کند چیست؟دست نجس در صورتی که خیس باشد و با جاهای دیگر بدن یا لباس تماس یابد، در صورت رسیدن تری به لباس و بدن، موجب نجاست آنها می شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا استفراغ پاک است؟اگر در استفراغ، خون نباشد، پاک است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا مسلمان بی نماز پاک است و آیا غذای کافر پاک است؟شخص مسلمان بی نماز پاک است، ولی کافر نجس است. از این رو، پس مانده غذای مسلمان را می توان خورد، مگر انسان به نجس بودنش یقین یابد. همچنین غذایی را که کافر پخته است، اگر ندانیم که نجس شده یا نه، نباید آن را نجس بخوانیم. گاه، غذای مورد نظر، از چیزهایی است که باید از دست مسلمان گرفته شود؛ مانند ذبیحه که چنانچه از مسلمان گرفته شود پاک و خوردنش حلال است؛ اگر انسان مطمئن باشد که چنین غذایی از دست مسلمان به دست کافر رسیده و مسلمان آن را ذبح کرده است و یا شخص کافر آن را از بازار مسلمانان تهیه کرده است می تواند آن را مصرف کند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
دست دادن با شخص ارمنی و مسیحی چه حکمی دارد؟دست دادن با کسانی که ارمنی و مسیحی اند، اشکال ندارد، بلکه برای تألیف قلوب لازم است. ولی این که آیا ارمنی ها نجسند یا پاک، مسئله ای اختلافی است و باید به فتوای مجتهدی که از او تقلید می کنید، رجوع کنید.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا خداوند اجازه می دهد که انسان با دیدن خواب جنب شود؟نظام جهان و آنچه روی می دهد، ارادی و غیرارادی، همه بنابر قضا و قدر الهی است و موضوع جنابت در خواب از این قانون خارج نیست. بنابراین، نباید نرگان بود که چرا خداوند خوابهایی را که موجب جنابت می شود، از ما دور نمی کند. البته بیشتر شرایط حاکم بر روح و نفس ماست که موجب برخی خوابها می شود و انسان با اختیار و اراده خود شرایطی را پدید می آورد که موجب پلیدی جسم و نفس می گردد. باید این پلیدیها را بازشناسیم و از آنها دوری کنیم.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اگر انسان شب با وضو بخوابد، آیا برای نماز صبح شستن عورتین لازم است؟برای نماز باید وضو گرفت و اگر کسی جنب است، باید غسل کند و با همان غسل می تواند نماز بخواند، ولی در وضو، شستن عورتین لازم نیست.

« بخش پاسخ به سؤالات »

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی