قبر / سؤال قبر

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در عالم برزخ

پرسش	پاسخ
سؤال و فشار قبر چگونه است؟	انسان با مرگ وارد عالم برزخ می شود که مقدمه ای است برای ورد به قیامت. قرآن کریم در این باره می فرماید: «و من وَراهم بَرزْخٌ الی یوم یُبْعَثون(1)؛ و از پی آنان تا روزی که مبعوث شوند، فاصله ای [=برزخ ] است.» و پاداش و عذاب، و فشار و سؤال قبر مربوط به روح انسان و بدن برزخی اوست که در عالم برزخ است. نباید گمان بُرد که فشار قبر به معنای فشار دیواره های قبر در دنیاست، یا سؤال در همین قبر دنیایی صورت می گیرد. بلکه همه این موارد در عالم برزخ روی می دهد. البته، زندگی در برزخ، میان کالبدی است همانند همین کالبد و بدن دنیایی. در حدیث از معصوم«علیهم السلام» وارد شده که: «فی قالب کفالبه فی الدنیا(2)؛ در بدنی مثل بدن دنیایی». از این رو، اگر مرده ای را بسوزانند و خاکسترش را به باد دهند و اصلاً برایش قبری نباشد و یا او را درنده ای بخورد و یا او را به دریا اندازند، باز هم عذاب، یا شادی خواهد بود، زیرا عذاب و شادی مربوط به روح است، آن هم با بدن سبک و لطیف برزخی. حالِ انسان در زندگی برزخی شبیه حال کسی است که برای رسیدگی اعمالی که از او سر زده است به یک سازمان قضایی احضار می شود و مورد بازجویی و بازپرسی قرار می گیرد و پرونده اش کامل می شود و در انتظار محاکمه در بازداشت می ماند. از امام صادق«علیه السلام» نقل شده که فرمود: «هر کس سه چیز را منکر شود، شیعه ما نیست؛ اول: معراج پیامبراکرم«صلی الله علیه وآله»؛ دوّم: سؤال قبر؛ سوم: شفاعت اولیای خدا در روز قیامت.(3)» در برخی روایات آمده است: سؤال در قبر تنها برای کسانی است که مؤمن محض اند یا کافر محض اند، امّا مردمان معمولی در برزخ رهایند تا قیامت فرا رسد(4). و بنا بر حدیثی از امام صادق«علیه السلام»، دو فرشته به نامهای منکر و نکیر، سراغ صاحب قبر می آیند و از او سؤال می کنند(5). امّا این که از چه چیز سؤال می کنند، از امام سجاد«علیه السلام» نقل شده است: «از خداپرستی و نبوّت و دین و کتاب و ولایت و از چگونه صرف کردن عمر و از مال و راه کسب آن سؤال می کنند.(6)» قبر، پس از پرسش و پاسخ، یا بوستانی از بوستانهای بهشت می گردد، یا گودالی از گودالهای دوزخ: «... والقبر روضةٌ من ریاض الجنّة او حفرة من حفر النیران...(7)». « بخش پاسخ به سؤالات » 1) سوره مؤمنون، آیه 100. 2) کافی، ج 3، ص 245. 3) بحار الانوار، ج 6، ح 23، ص 223. 4) بحارالانوار، ج 6، صص 223 و 235؛ اصول کافی، ج 3، ح 1 - 4، ص 235. 5) همان، ج 6، ص 236. 6) همان، ج 6، ص 223. 7) همان، ج 6، ص 218.
چرا مرده را کفن و دفن می کنند و چرا طرف راست صورتش را بر خاک می گذارند؟	احکامی که در اسلام برای متوفی جعل شده برای احترام و به او، تسلی خاطر و احترام بازماندگان و عبرت گرفتن سایرین است. آیا اگر متوفی را دفن نکنند و در گوشه ای بیندازند تا متعفن شود، بی احترامی به یک مسلمان نیست؟ آیا نباید بین انسان و سایر حیوانات فرق گذاشت؟ از این ها گذشته، اگر میت را دفن نکنیم آیا متعفن شدن بدن وی باعث شیوع امراضی در جامعه نمی گردد؟و... آیا وقتی صورت میت را روی خاک می گذارند، حاضرین بی اعتباری ظواهر دنیا و تجملات آن نیز پی نمی برند؟ آیا این موضوع و بعضی از احکام دیگر میت موجب نمی شود مردم به فکر مرگ و معاد بیفتند؟ و دست از آلودگی و ظلم و ستم بردارند؟ اگر پدر شخصی از دنیا برود و مردم جمع نشوند تا جنازه او را بردارند، بی احترامی و بی اعتنایی به آن شخص نیست؟ آیا ناراحتی او با این عمل بیشتر نمی شود؟ این ها قسمتی از فلسفه احکام وضع شده برای متوفی است، اما نمی توان مدعی شد این احکام که غیر از این حکمتی ندارد، چه آنکه احکام اسلام، همه دارای فلسفه و حکمت هایی است که بعضی از آنها برای ما مکشوف و بعضی هنوز معلوم نشده است و ما احکام اسلام را می پذیریم ولو به فلسفه آن نرسیده باشیم. « بخش پاسخ به سؤالات »
در برخورد با جنازه، کدام روش بهتر است: دفن کردن، سوزاندن و یا به دریا اندختن؟	دستورات اسلام در هر زمینه ای، مناسب ترین و بهترین حکم ممکن است و نظر اسلام این است که میت را دفن کنند نه اینکه مثلاً بسوزانند. « بخش پاسخ به سؤالات »
مراد از آیه « قالوا ربنا امتنا لثنتین و حییتنا اثنتین فاعترفتا بذنوبنا فهل الی خروج من سبیل» چیست؟	طبق بعضی از تفاسیر مراد از دوبار مردن یکی مردن در دار دنیاست و دیگری مردن در قبر و مراد از دوباره زنده شدن یکی زنده شدن در قبر و دیگری زنده شدن در قیامت است. در آیه گفته می شود: خدایا ما زنده بودیم، ما را میراندی و در قبر زنده کردی و دوباره میراندی و در قیامت زنده کردی؛ مقصود این است که دوباره میراندی و دوباره زنده کردی و منظور از قبر عالم برزخ است. اما معلوم نیست زنده شدن و مردن در قبر مثل زنده شدن و مردن در دنیا باشد. بعضی از مفسرین هم فرموده اند که این آیه نظر به رجعت و زنده شدن پس از مرگ در دنیا دارد؛ یعنی در دنیا میراندی و باز زنده کردی و دوباره میراندی و در قیامت زنده کردی. « بخش پاسخ به سؤالات »
قبر و مزار به چه معناست؟	قبر به معنای گور بوده و بر عالم برزخ نیز اطلاق شده است ولی مزار به معنای زیارتگاه و آرامگاهی است که مردم به زیارت آن می روند. « بخش پاسخ به سؤالات »
با اینکه خداوند از تمام حقایق آگاه است، چرا فرشتگان در قبر از انسان سؤال می کنند؟	همان گونه که قدرت غیر محدود خداوند در این جهان با این که حوادث و پدیده ها براساس قانون علت پدید آید منافات ندارد و سنت الهی بر این قرار گرفته که حوادث با علل و عوامل طبیعی به وجود آید؛ در آن جهان نیز نظام علل و اسباب حاکم است و پدیده های آن عالم هم طبق نظامات مذکور تحقق می یابد. بنابراین، سؤال فرشتگان در قبر و محاسبه اعمال در قیامت از سوی فرشتگان و یا ضبط اعمال در این جهان از سوی آنان، هیچ کدام با علم غیر محدود و گسترده خداوند منافاتی ندارد. و بنابر توحید افعالی، هیچ فعلی جز با اراده خدا در جهان اتفاق نمی افتد. از این رو، افعال فرشتگان از فعل خداوند جدا نیست. در نظام آفرینش، هر فاعل و علتی در وجود و کمالات وجود عین ربط و وابستگی به مبداء آفرینش (خداوند بزرگ) می باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
راه رفتن بر سر قبر مرده مسلمان چه حکمی دارد؟	راه رفتن بر قبر مسلمانان اشکالی ندارد و انسان در قبرستان مسلمانان و زیارتگاه ها می تواند قرآن یا نماز بخواند و ثواب آن را نثار روح صاحب آن قبر یا ضریح بنماید. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا اینکه بعضی افراد وصیت می کنند آنها را در مشاهد مشرفه دفن کنند صحیح است و برای آنها سود دارد؟	قرآن مجید سعادت دنیوی و اخروی انسان را در گرو ایمان و عمل صالح می داند؛ بنابراین اگر کسی وظایف خود را انجام دهد و اهل گناه و معصیت و خلاف نباشد، هر جا که دفن شود اهل نجات خواهد بود و اگر کسی به خدا ایمان نداشت و به جنایات، بی عفتی ها و خلافکاری ها آلوده بود و عذاب الهی گرفتار می شود؛ ولو در قم یا مشهد یا مکان شریف دیگری دفن شود. آری، مسلمانی که به خدا ایمان داشته و سایر عقایدش درست بوده است ولی در اثر غفلت و جهل گناهانی از او سر زده است اگر در مکان های متبرکه و اعتاب مقدسه دفن شود، ممکن است خداوند تبارک و تعالی به احترام پیشوایان دینی، لطف و عنایت بیشتری به وی داشته باشد. در هر حال باید توجه داشت که مکان شریف فقط برای اهل ایمان سود خواهد داشت و گرنه هارون(خلیفه عباسی) کنار قبر امام هشتم«علیه السلام» دفن است، اما این امر ذره ای از عذاب مقرر برای او را برطرف نمی کند و او دائماً معذب کردار خویش است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا سؤال و جواب قبر با حواس ظاهری قابل درک است؟	آنچه در آن جهان می گذرد با حواس ظاهری قابل ادراک نیست، بنابراین پرسش و پاسخی که در قبر از میت صورت می گیرد به گونه ای نیست که با گوش معمولی قابل شنیدن باشد و به صدای آن با دستگاه ضبط صوت ضبط شود. و اگر در برخی روایات آمده که روح در این هنگام به بدن تعلق می گیرد، این تعلق به گونه ای نیست که مرده با گوش و زبان سؤال ها را بشنود و جواب دهد،به گونه ای که جوابش قابل استماع برای دیگران باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
سؤال قبر، فشار قبر و کیفیّت آن به چه نحوی است؟	با توجّه به این که با مرگ، انسان وارد عالم برزخ می گردد که مقدمه ای است که برای ورود به قیامت. قرآن کریم در این باره می فرماید: «وَمَن وَراهم بَرزْخٌ الی یوم یُبْعَثون(8)؛و از پی آنان تا روزی که مبعوث شوند فاصله ای(برزخ) است». و پاداش و عذاب و فشار قبر و نیز سؤال قبر مربوط به روح انسان و بدن برزخی اوست که در عالم برزخ است. و نباید تصوّر کرد که فشار قبر به معنای فشار دیواره های قبر در عالم دنیا است. یا سؤال در همین قبر دنیایی صورت می گیرد. بلکه همه در عالم برزخ صورت می گیرد البته زندگی در برزخ در قالب و کالبدی است همانند همین قالب و بدن دنیایی. در حدیث از معصوم وارد شده که: «فی قالب کفالبه فی الدنیا(9)؛ در بدنی مثل بدن دنیایی». و لذا اگر مرده ای را سوزاندند و خاکسترش را به باد دادند و اصلاً برای او قبری نبود و یا مرده ای را درنده ای خورد و یا به دریا انداختند، باز هم فشار و عذاب یا شادی خواهد داشت چون شادی و عذاب مربوط به روح است آنهم با بدن سبک و لطیف برزخی. حال انسان در زندگی برزخی شبیه حال کسی است که برای رسیدگی اعمالی که از دو سر زده به یک سازمان قضایی احضار و مورد بازجویی و بازپرسی قرار گرفته و پرونده اش تکمیل و در انتظار محاکمه در بازداشت به سر می برد. از امام صادق«علیه السلام» نقل شده که فرمودند: هر کس سه چیز را منکر شود شیعه و پیرو ما نیست؛ یکی: معراج پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله». دوّم: سؤال قبر. سوّم: شفاعت اولیاء خدا در روز قیامت(10). در بعضی روایات آمده سؤال در قبر تنها از کسانی است که حقاً کافرند امّا انسان های معمولی در برزخ رها هستند تا این که قیامت فرا رسد(11). و بنا به فرمایش امام صادق«علیه السلام» دو ملک به نام های منکر و نکیر به سراغ صاحب قبر می آیند و از او سؤال می کنند(12). امّا این که از چه چیزهایی سؤال می کنند: از امام سجاد«علیه السلام» نقل شده که فردند: از خداپرستی، نبوّت مکتب و دین و کتاب. خط رهبری. از چگونه مصرف نمودن عمر. از مال و طریق کسب آن سؤال می کنند(13). و پس از پرسش و پاسخ قبر یا بوستانی از باغ های بهشت می گردد یا حفره ای از گودال های دوزخ. «والقبر روضةٌ من ریاض الجنّة من حفر المیزان»(14). « بخش پاسخ به سؤالات » 8) سوره مؤمنون، آیه 100. 9) کافی، ج 3، ص 245. 10) بحارالانوار، ج 6، ص 223. 11) بحارالانوار، ج 6، ص 235. 12) بحارالانوار، ج 6، باب احوال برزخ، ح 20، ص 221. 13) بحارالانوار، ج 6، ص 223. 14) بحارالانوار، ج 6، ص 218.

بعدی