زیارت اهل قبور / اهداء ثواب به اموات

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در عالم برزخ

پرسش	پاسخ
آیا گریستن برای مردگان رواست؟	گریه که در اثر حزن و اندوه پدید می آید، کاملاً طبیعی است؛ ولی باید از میانه روی خارج نشود و صبر و شکیبایی و تحمّل نیز لازم است. گریستن بر مردگان و جدایی عزیزان، اگر به اندازه طبیعی باشد، هیچ اشکالی ندارد. در حدیث است که پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» برای مردن فرزندش، ابراهیم، گریست. سپس فرمود: چشم می گرید و دل محزون می شود و ما چیزی که باعث خشم پروردگار است نمی گوئیم... .(1) « بخش پاسخ به سؤالات » 1) بحارالانوار، ج 22، ص 151، ح 16.
آیا در دین مقدّس اسلام درباره مراسم ترحیم(سوم، هفتم، چهلم) حکمی ذکر شده است؟	مراسم ترحیم(سوم، هفتم و چهلم) از مراسم ما ایرانیان است و هیچ سفارشی در شرع مقدّس برای برگزاری این گونه مجالس نیست. البته، طلب مغفرت و تلاوت قرآن برای میّت مستحب است، ولی درباره مجلس سوم و هفتم و چهلم هیچ گونه سفارشی نشده است. متأسفانه، برخی چشم و هم چشمیها و رسوم نامعقول مردم، موجب رنج خود آنان شده است. در دین مقدّس اسلام آمده است که شایسته است برای خانواده عزادار تا سه روز غذا بفرستند و غذا خوردن دیگر آن در خانه آنها مکروه است؛(2) ولی در میان مردم رسم بدی است که باید شخص عزادار هزینه های سنگین بر عهده گیرد و دیگران را غذا دهد. در بسیاری از روستاها و شهرها، بازماندگان عزادار برای برگزاری این گونه مجالس ناچار می شوند املاک خود را بفروشند و زیر بار وامهایی سنگین روند و تا سالها تاوان پس دهند تا به گمان خود، آبروداری کنند. خداوند به این کار راضی نیست و برگزار کنندگان اجری نخواهند برد؛ زیرا به جای پیروی از دین مقدّس اسلام، گویی می گویند: «بل نتّبع ما الفینا علیه آباءنا(3)؛ بلکه از آنچه پدرانمان را بر آن یافتیم، پیروی می کنیم». « بخش پاسخ به سؤالات » 2) کتاب شریف عروة الوثقی، چاپ اسماعیلیان، ج 1، ص 325. 3) سوره بقره آیه 170.
هدیه کار خیر به مردگان(همچون قرائت قرآن، صدقه، دعا، استغفار، نماز و روزه) چگونه است و چه سودی به حال آنان دارد؟	یکی از عوامل رفاه در برزخ، هدایایی است که از دنیا برای مردگان می فرستند. پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» فرموده است: «مرده در گور، همچون انسانی است که در حال غرق است. هر لحظه به انتظار رسیدن کمک است، گاهی چشم به دعای این و آن دارد و همین که می بیند شخصی در حق او و برای نجاتش دعای خیر و استغفاری می کند، از این که تمام دنیا را به او دهند، شادتر می شود.» سپس پیامبر«صلی الله علیه وآله» فرمود: «اِنَّ هَدایا الأحیاء لِلأموات الدُّعاء و الإستغفار(4)؛ به درستی که هدیه زندگان به مردگان، دعا و استغفار است.» در حدیثی دیگر پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» فرمود: «سخت ترین شبها، شب اوّل قبر است که شما می توانید با صدقه به مردگان خود رحم کنید و اگر مالی برای صدقه نداشتید، یکی از شما دو رکعت نماز بخواند و هدیه کنید...»(5) در روایتی دیگر آمده است: «هرگاه مسلمانی کاری خیر برای مرده ای انجام دهد، هم آن مرده از آن بهره می برد و هم کسی که کار را انجام داده است.(6)» و در سفینه البحار نقل شده است که خداوند برای این که فرزند صالح میّتی، جاده ای برای مردم اصلاح می کند یا از یتیمی پذیرایی می کند و او را جای دهد عذاب قبر را از پدرش بر می دارد(7) و او را به خاطر عمل خیر فرزندش می آمرزد. « بخش پاسخ به سؤالات » 4) محجّةالبیضاء، ج 8، ص 291. 5) سفینةالبحار، باب صلوة. 6) محجّةالبیضاء، ج 8، ص 292. 7) سفینةالبحار، مادّه یتیم.
آیا معقول است خانواده میت مقداری آب مهیا کنند تا روح میت از آن استفاده کند؟	اینکه گفته شده خانواده میت مقداری آب در کنار خود بگذرند چون روح میت به خانواده خود سر می زند، مدرکی ندارند. آنچه میت از آن بهره می برد، کارهای نیکی است که ثواب آن به روح وی اهدا شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا در هر شرایطی می توان برای میت فاتحه خواند؟	بله، در هر شرایطی می توان برای میت فاتحه خواند. البته در جاهای غیر مناسب و آلوده ممکن است پسندیده نباشد؛ به جز این در هر جا و هر سوره ای که انسان بخواند و ثواب آن را به روح میت هدیه کند، نیکوست. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا نام بردن از میت هنگام قرائت قرآن لازم است؟	همین قدر که برای شادی روح کسی قرآن بخوانند کافی است و لازم نیست اسم او را به زبان آورد. « بخش پاسخ به سؤالات »
تسلیت دادن به مصیبت زده تا چه زمانی مطلوب است؟	تسلی دادن شخصی که یکی از بستگان خود را از دست داده؟ زمانی پسندیده است که صاحب مصیبت به آن توجه دارد و نگران است. در این صورت تسلیت وی را تسکین می دهد. ولی پس از آن که مصیبت فراموش شد معلوم نیست تسلیت کار صحیحی باشد؛ زیرا لازمه اش یادآوری مصیبت است. بنابراین در آن روزهایی که مرسوم است که مراسم یادبود برگزار شود و افراد برای تسلیت می روند - مانند روزهای اول تا چهلم و در مراسم سالگرد- تسلیت مناسب است؛ ولی در غیر این زمانها معلوم نیست مطلوب و پسندیده باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
هدیه نمودن کارهای خیر برای مردگان همچون(قرائت قرآن، صدقه، دعاء، استغفار، نماز، روزه...) چگونه است و چه نفعی به حال آنها دارد؟	یکی از عوامل سعادت و رفاه در برزخ هدایایی است که از دنیا برای مردگان فرستاده می شود. پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله وسلم» فرموده: مرده در قبر همچون انسانی است که در حال غرق است. و هر لحظه به انتظار رسیدن کمکی است، گاهی چشم به دعای این و آن دارد و همین که می بیند شخصی در حق او و برای نجات او دعای خیر و استغفاری کرد از اینکه تمام دنیا را به او بدهند شادتر می شود سپس پیامبر«صلی الله علیه وآله وسلم» چنین فرمود: «اِنَّ هَدایا الاَحیاء لِلاَموات الدُّعاء و الاستغفار(8)؛ به درستی که هدیه زندگان برای مردگان دعا کردن در حقشان و طلب مغفرت برای آنهاست». در حدیث دیگری پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله وسلم» فرمود: سخت ترین شبها شب اوّل قبر است که شما می توانید با پرداخت صدقه به مردگان خود ترحم نمائید و اگر مالی برای صدقه نداشتید لااقل دو رکعت نماز بخوانید و به روح او هدیه کنید(9). در روایت دیگر آمده که: هرگاه مسلمانی کار خیری برای مرده ای انجام دهد هم آن میّت از آن بهره مند می گردد و هم کسی که عمل را انجام داده مورد لطف قرار می گیرد(10). و در سفینةالبحار نقل شده که خداوند به خاطر اینکه فلان فرزند جاده ای را برای مردم احداث و یا از یتیمی پذیرائی نموده است عذاب قبر را از پدرش بر می دارد(11). « بخش پاسخ به سؤالات » 8) محجةالبضاء، ج 8، ص 291. 9) سفینةالبحار، باب صلوة. 10) محجةالبیضاء، ج 8، ص 292. 11) سفینةالبحار، ماده یتم.
آیا شارع مقدّس نسبت به مراسم ترحیم(سوّم، هفتم، چهلم) توصیه ای نموده است؟	مراسم ترحیم، سوّم، هفتم، چهلم از رسومات ما ایرانیان است و هیچ توصیه ای از شرع مقدّس نسبت به برگزاری اینگونه مجالس نشده است البته طلب مغفرت و تلاوت قرآن برای میّت مستحب است ولی به صورت مجلس شب هفت و شب چهل هیچگونه توصیه ای نشده است مع الاسف چشم هم چشمی نامعقول در میان ما مردم رایج بوده و موجب زحمات طاقت فرسا برای خودمان شده است شارع حکم فرموده است همسایگان برای خانواده عزادار تا سه روز غذا بفرستند و غذا خوردن در آن منزل کراهت دارد ولی در میان ما رایج است که باید صاحب عزا متحمل هزینه های سنگین شود و دیگران را غذا بدهد در بسیاری از روستاها و شهرها بازماندگان میت برای برگزاری اینگونه مجالس ناچار می شوند املاک و مواشی خود را بفروشند و زیر بار قرض های سنگین بروند و تا سالها تبعیت آنرا متحمل شوند تا به اصطلاح خود آبروداری کنند شارع مقدس به اینگونه کارها راضی نبوده و برگزار کننده ها مأجور نخواهند بود زیرا بجای تبعیت از شارع با زبان حال می گویند : بل نتبع ما الفینا علیه اباءنا.(12)بلکه، از آنچه پدران خود را بر آن یافتیم پیروی می نماییم. « بخش پاسخ به سؤالات » 12) سوره بقره آیه 170