مباحث کلی امامت / ویژگی های امام / عصمت

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در امامت خاصه

پرسش	پاسخ
امامان که دارای مصونیّت و عصمت می باشند و بدون اختیار و اراده گناه نمی کنند چگونه می توانند اسوه ی ما باشند؟	اوّلاً؛ عصمت منافاتی با اراده و اختیار ندارد. و معصومین«علیهم السلام» با اختیار خود مرتکب خطا و گناه نشده اند. زیرا فردی که اراده و اختیار ندارد. تکلیف ندارد و در جایی که تکلیف نیست سخن از گناه و ثواب نیست. ثانیاً؛ کارهای آنها هم مانند سایر انسانها از روی مبادی عمل صورت می گیرد، یعنی اوّل صورت چیزی را تصور می کنیم، بعد به او میل و شوق پیدا می کنیم و سپس اراده تحقق او را می نمائیم و در پایان به صورت فعل انجام می دهیم. امّا در انبیاء و اولیاء الهی چون صورت علمی عمل به خاطر کشف غیب و دیدن ملکوت جهان بسیار قوی است، هرگز تصوّر گناه در آنها راه نمی یابد تا معاذاللَّه بخواهد مراحل بعد آن انجام شود. پس قلب آنها دائماً متوجّه ذات احدیّت و عالم مُلْک برای آنها به صورت ملکوت آشکار است، زیرا خداوند فرموده است: «کذلِکَ لنثّبت به فؤادک...»؛ما قرآن را بتدریج فرستادیم تا قلب ترا ثابت نگه داریم. و این ثبات قلب و ثبات قدم و ثبات در عبودیّت که در اثر علم و احاطه است مغایر با اراده آنها نمی شود، لذا پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» فرموده است من تربیت شده خداوند هستم و علی هم تربیت شده من است، و رسیدن آنها به این مقام با اظهار عبودیّت و بندگی بوده است. بنابراین اینان باید الگو و اسوه حسنه بوده باشند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا کسی که باب الحوائج شد معصوم نیست؟ مانند حضرت ابوالفضل«علیه السلام»؟	باب الحوائج بودن معلول قدس، تقوا و داشتن کمال انسانی است. هر چند شخصی دارای عصمت به معنای اصطلاحی آن(نداشتن خطا، اشتباه در علم، عمل و فکر) را نداشته باشد. باب الحوائج شدن و یا مستجاب الدعوت شدن، اینها هم پاداش های الهی است که به بندگان شایسته و فداکار خودش می دهد، خواه از معصومین«علیهما السلام» باشد مانند حضرت موسی بن جعفر«علیه السلام» و خواه از اولیاء خداوند مانند حضرت عبّاس«علیه السلام» در هر حال مقام و منزلت این بزرگواران در نزد خداوند بالاست و باید بکوشیم تا با اقتداء کردن به آنها و تبعیّت از دستورات و فرامین آنها به قرب الهی نزدیک تر شویم و از عنایات او بهره مند گردیم. « بخش پاسخ به سؤالات »
برای چه ائمه«علیهم السلام» باید معصوم باشند	به همان دلیلی که عقل، وجوب عصمت را بر پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» لازم و ضروری می داند. همین را هم برای ائمه معصومین«علیهم السلام» ضروری می داند، زیرا حفظ دین مانند آورنده دین نیاز به شناخت گسترده از تمام حکمت و معارف دین و شناخت تأویل و تفسیر و تبیین دین دارد و جانشین رسول اکرم باید از این علم و از این احاطه بر فهم دین برخوردار باشد. و چون عصمت این علم و آزادی، معصوم«علیهم السلام» باید از این آزادی برخوردار باشد تا مبادا کوچک ترین لغزشی و معصیتی از او سر بزند که در این صورت باز عقلاً تبعیت از یک کسی که مرتکب معاصی می شود و یا مرتکب معصیت شده و او اینکه الآن توبه کرده باشد قبیح است و نفس آدمی چنین امری را نمی پذیرد، چون اگر آن چه که طبع انسان از آن متنفر است منزه نباشد، انسانها به او میل و علاقه ای نخواهند داشت و برای نیل به سعادت و درک حقائق مشتاق او نمی شوند، در نتیجه حجت خدا بر خلقش تمام نمی شود. و برای همین است که امام باید از جانب خدا و رسول خدا و یا امام قبل از خودش منصوب شود، زیرا عصمت امری پوشیده و باطنی است که تشخیص آن خارج از توان بشر است و هیچ انسانی از آن اطّلاع ندارد. و غیر از خداوند کسی به آن علم ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا ازدواج های متعدد معصومین«علیهم السلام» با مقام عصمت آنها منافات نداشته است؟	طبق مقام عصمت ائمه«علیهم السلام» که همان آگاهی وسیع آنها از جهان غیب و آزادی آنها از هر گونه هوی و هوسی بوده است و اصولاً ائمه«علیهم السلام» مقام وضعی در مرتبه انسانیّت دارند و هدف آنها هم هدایت انسانها به طرف رشد و کمال بوده است تام کارهای ائمه«علیهم السلام» براساس تکلیف الهی و عمل به فرامین حق بوده است، کسانی که ذات احدیّت در تمام وجود آنها حاکم بوده است و عبد خالص و مخلص خداوند بوده اند. حال کارهای امامان«علیهم السلام» هر کدام بر اساس مصالح و حکمتی بوده است که قطعاً ریشه در توحید و در تکالیف الهی آنها داشته است. همان طور که وجود مبارک رسول اکرم«صلی الله علیه وآله» تمام رفتار و اعمال ایشان بر اساس توحید و فرمان خداوند در درون آن بزرگوار بوده است که: «ما ینطق عن الهوی؛ فقط نبوده» بلکه «ما یعمل عن الهوی؛ هم بوده است» یعنی هیچ کاری را براساس هوی انجام نمی دادند بلکه کارهای آنها نیز براساس وحی الهی و اطاعت از حق بوده است. بر این اساس کارهای ائمه«علیهم السلام» و ازدواجهای آنها و جنگ و صلح و اطاعت و عبادت و... تمام براساس دستور حق بوده است، گرچه در بعضی از اعمال شاید هنوز راز آن برای ما روشن نشده باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیه شریفه «انما یرید اللَّه لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطّهرکم تطهیراً» چگونه عصمت اهل بیت«علیهم السلام» را می رساند با اینکه خداوند می خواهد همه را از پلیدی نجات داده و پاک گرداند؟	صحیح است که خداوند در مورد همه افراد می خواهد آنان را از پلیدی پاک گرداند ولی این خواستن همان اراده در مرحله تشریع و فانونگذاری است چون خدا برای همه افراد بشر قوانینی مقرر فرموده است تا در پرتو عمل به آنها آنان را از پلیدی نجات و به طهارت و پاکی نفس سوق دهد ولی اراده در این آیه براساس قرائنی که در آیه موجود است مانند آنها که حصر را می رساند و بودن آیه در مقام تمجید و ستایش اهل بیت اراده تشریعی نیست. بلکه اراده تکوینی است که مقلق آن که طهارت اهل بیت باشد از آن تا نفساک ناپذیر است با این وصف آیه کریمه اوّلاً عصمت و مصونیّت اهل بیت را از گناه و اشتباه می رساند ثانیاً این مصونیّت ویژه را تنها به آن خاندان گرامی که چهارده معصوم می باشند منحصر قرار می دهد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا خدای بزرگ امام را معصوم آفریده و یا عصمت امری کسبی است؟	عصمت امری کسبی نیست بلکه موهبتی است که خداوند آن را از آغاز به امام داده است ولی باید دانست که خداوند این مقام و موهبت ویژه را بدون جهت به پیامبران و امامان نداده است بلکه چون می دانسته که این انسانهای برجسته منهای مقام عصمت در تلاش و فداکاری و اخلاص از دیگر انسانها برتر بوده اند، این امتیازها و ویژگی ها را به آنان عطا کرده و آنها را برای امامت برگزیده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا خدای بزرگ امام را معصوم آفریده و یا عصمت امری اکتسابی است؟	عصمت موهبتی است که خداوند آن را از آغاز به امام داده است؛ ولی باید دانست که خداوند این مقام و موهبت ویژه را بدون جهت به پیامبران و امامان نداده است بلکه چون می دانسته که این انسان های برجسته بدون در نظر گرفتن مقام عصمت هم در فداکاری و اخلاص از دیگر انسان ها برترند، لذا آنان را به این مقام رسانده و آنها را برای امامت انتخاب کرده است. « بخش پاسخ به سؤالات »