امر به معروف

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در عبادات

پرسش	پاسخ
کسی که برای تامین مخارج خود قرض کرده است، در پایان سال باید چگونه محاسبه کند؟	کسی که پولی را برای مخارج سالی که در آن هست قرض کند و هنگام رسیدن سال خمسی او بیش از مخارج سالیانه به اندازه ای که قرض کرده سود ببرد، خمس بر او واجب نیست و اگر سود اضافه برده باشد، باید خمس اضافه را بپردازد. « بخش پاسخ به سؤالات » ً
کسی که وام گرفته و به وام دهنده بدهکار است، آیا مبلغ بدهکاری از پول خمس سالانه او می کاهد؟	اگر وام را برای ازدیاد سرمایه و ثروت گرفته، ادای دین در چنین صورتی از مؤونه حساب نمی شود، و نمی توان قرض را از منافع سال ادای کرد و آنچه به عنوان ادای دین پرداخت می شود، به قرض مربوط نیست و باید خمس آن را پرداخت. اگر وام برای صرف در مؤونه سال گرفته شده است و برای رفع نیازهای زندگی مصرف می شود، می توان از سود سال کم کرد و خمس بقیه را پرداخت و ادای بدهی را که به طور قهری پیدا می شود، مانند قیمت چیزهایی که تلف شده نیز(ارش جنایات و نذرها و کفّارات)در هر سال از مؤونه همان سال است، پس مانند سایر مخارج، از فواید و منافع آن سال کاسته می شود. بخش پاسخ به سؤالات »
خمس در چه صورتی واجب می شود؟	هرگاه انسان از تجارت، صنعت یا کسب های دیگر مالی به دست آورد، اگر چه مثلاً نماز و روزه میّتی را به جا آورده و از اجرت آن مالی را تهیّه کرده است، باید خمس یعنی 15 آنچه را که از مخارج سال خود و عیالاتش اضافه آمده بپردازد. بخش پاسخ به سؤالات »
پولی که خمس آن داده شده و بعد مقداری به آن اضافه شده است، سال بعد چه حکمی دارد؟	اگر پولی که خمس آن را پرداخت شده است باقی نماند، سال آینده دادن خمس آن واجب نیست، ولی اگر پول دیگری که پرداخت خمس آن واجب است به آن اضافه شود، خمس مقدار اضافه را باید داد. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به میوه باغ به محض چیدن یا فروختن، خمس تعلّق می گیرد یا باید بر میوه یا پول آن سال بگذرد؟ و همچنین در مورد کشتِ غلاّت؟	اگر در آخر سال خمس از میوه ها و غلاّت موجود یا پول آنها صرف مؤونه نشده باشد، باید خمس آن را پرداخت، اگر چه تازه به دست آمده باشند، و اگر انسان برای خمس، سال نداشته و یا اوّل سالش را نمی تواند، فعلاً می تواند خمس تمام میوه ها و غلاّت را بدهد و زمان آن را آخر سال خمسی خود بداند. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به پول موجود در بانک خمس تعلّق می گیرد؟	اوّلا خمس به پس انداز تعلّق می گیرد؛ یعنی اگر کسی مخارج خود را از درآمد خود برداشته و خرج کرده و مقداری از خرج سال او اضافه آمده است، باید 51آن را به عنوان سهم سادات و سهم امام«علیه السلام» بپردازد؛ ثانیاً: اگر به پولی که در یک یا چند بانک هست، سال بگذرد، باید 51آن را به عنوان مخارج خمس پرداخت کرد و 54بقیه هر چند سال بماند خمس ندارد؛ ثالثاً: به پول هایی که بعدها به پس انداز اضافه می شود خمس تعلق می گیرد. بخش پاسخ به سؤالات »
چه قرض هایی سر سال جزء مخارج محسوب می شود؟	بدهکاری هایی را می توان از موجودی سر سال کسر کرد که موقع پرداخت آنها رسیده باشد؛ بنابراین اگر کسی وامی گرفته که بدهکار است، می تواند اقساطی را که موقع پرداخت آنها فرا رسیده است، از موجودی سر سال که خمس به آنها تعلّق می گیرد، کسر کند. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا آخرین حقوق، جزء مؤونه سال محسوب می شود؟	خمسی که به مال تعلّق می گیرد پس از کسر مؤونه سال است؛ بنابراین کسی که درآمدی نداشته و برای خود سال قرار می دهد، پیش از گذشت یک سال لازم نیست چیزی بدهد و بعد از گذشت یک سال اگر چیزی از مؤونه سال وی اضافه آمد باید خمس آن را بپردازد و در این باره فرقی بین اوّلین حقوق و غیر آن نیست. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به حقوق بازنشستگان خمس تعلّق می گیرد؟	نظر حضرت امام«رحمه الله» در این باره - چنانکه در رساله استفتائات چنین است:«چنانچه طبق قرارداد باید پس از بازنشستگی، حقوق را دریافت دارد، جزء درآمد سال است و پس از کسر مؤونه سر سال باید خمس آن را پرداخت کند.» بخش پاسخ به سؤالات »
آیا باید خمس مالی را که قبل از تکلیف به دست آمده و پس انداز شده پرداخت کرد؟	فتوای برخی مراجع مانند آیت ا... صافی«علیهما السلام» چنین است که «اگر بچّه صغیر، سرمایه ای داشته باشد و از آن منافعی بدست آید، ولیّ و سرپرست او می تواند پس از بلوغ او خمس او را بدهد و اگر بعد از تمام شدن سال، خمس او را ندهد، نمی تواند در آن مال تصرّف کند و در این صورت بر خود صغیر واجب است بعد از بلوغ، خمس آن را بدهد. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به پولی که از راه کسب به دست آمده و برای تهیّه جهیزیه با بانک سپرده شده خمس تعلّق می گیرد؟	به نظر حضرت امام«رحمه الله» و آیت ا... اراکی به پولی که از راه کسب به دست آمده و به عنوان قرض الحسنه به بانک سپرده شده و سال بر آن گذشته خمس تعلّق می گیرد، اگر چه بخواهیم آن را به مصرف جهیزیه برسانیم، ولی اگر در حال تهیّه جهیزیه برای دخترش این پول را صرف خرید جهیزیه کند و آن را کنار بگذارد، خمس به آن تعلّق نمی گیرد. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا مغازه و مبلغی که به ازای اجاره آن گرفته می شود خمس دارد؟	خمس مبلغ اجاره مغازه باید سر سال پرداخت شود، خود مغازه نیز اگر با پول خمس داده تهیّه شده، خمس ندارد و اگر با پولی که خمس به آن تعلّق گرفته تهیّه شده است باید خمس آن پرداخت شود، ولی اگر مغازه از منافع بین سال خمسی تهیّه شده در صورتی که مغازه برای امرار معاش مورد نیاز است، پرداخت خمس آن لازم نیست. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا مبلغی که صرف خرید اثاث خانه و برپاکردن مهمانی می شود، خرج سالانه محسوب می شود؟	اثاث خریداری شده برای خانه اگر در شان زوجین و مورد استفاده آنها باشد از مؤونه سال محسوب می شود و خمس ندارد. به فتوای حضرت امام«رحمه الله» هدیه خمس ندارد. جهیزیه زن اگر با پولی خریداری شود که خمس به آن تعلّق نگرفته باشد، خمس ندارد، اگر شک داریم که با مخمّس خریداری شده یا نه، لازم نیست خمس آن را بپردازیم و اگر یقین داریم باید به حاکم شرع مراجعه کنیم. در صورت پرداخت خمس و با اجازه مجتهد می توان در جهیزیه تصرّف کرد. وسایل معمول خانه که در مورد خاص مانند میهمانی و غیره از آنها استفاده می شود، اگر خارج از شئون اهل خانه نباشد خمس ندارد. به هر حال آنچه از درآمد شخص که صرف مخارج سالانه می شود، چه به صورت مصرف فردی یا خانوادگی، اگر خارج از شان صاحب پول نباشد، خمس ندارد. بخش پاسخ به سؤالات »
در چه صورتی به کتاب خمس تعلّق می گیرد؟	به نظر حضرت امام«رحمه الله» معیار این است که مثلاً کتاب، مورد احتیاج انسان باشد. اگر مورد احتیاج باشد، خمس ندارد، اگر چه از آن استفاده نشده باشد. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا باید خمس پولی که برای خرید تلفن به مخابرات سپرده می شود، هر سال پرداخت؟	طبق فتوای حضرت امام«رحمه الله» و برخی دیگر، سال اوّل خمس دارد. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به وجهی که به عنوان قرض الحسنه در بانک، مدرسه یا مسجد محلّه گذاشته می شود، خمس تعلّق می گیرد؟به جایزه آن چطور؟	اگر سال بر آن بگذرد خمس به آن تعلّق می گیرد، ولی به فتوای برخی به جایزه آن تعلّق نمی گیرد. بخش پاسخ به سؤالات »
اگر در هنگام نزدیک شدن سال خمس برای ارزان تر خریدن یکی از لوازم ضروری زندگی، بعد از دو ماه و سال خمس به پایان رسید، حکم خمس آن چگونه است؟	اگر بعد از پایان سال خمس از درآمد سال گذشته که تخمین نشده خریده شده است، باید خمس آن را پرداخت. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا باید خمس زمینی که فروخته می شود پرداخت کرد یا باید بر آن، سال بگذرد؟	چنین زمینی ممکن است چند صورت پیدا کند: 1. زمین، مورد تعلّق خمس بوده و سال بر آن گذشته باشد. پس از فروختن این زمین باید خمس آن را پرداخت کرد. 2. زمین از مؤونه به حساب می آمده است؛ مثلاً کسی به منزل نیاز داشته و نمی توانسته آن را یکجا تهیّه کند و زمین آن را تهیّه کرده و در عین حال آن را فروخته است؛ در این صورت به نظر حضرت امام باید پس از فروختن خمس آن پرداخت شود. 3. زمین زائد بر مؤونه باشد و از ربح سال خریداری شده باشد. در این صورت اگر فروخته شد و تا سال خمسی در مؤونه مصرف نشد باید خمس آن را پرداخت. اگر زمین به ارث رسید یا قبلاً خمس آن پرداخت شده و به قصد گران شدن و معامله کردن نگاه نداشته شده باشد، فعلاً خمس به آن تعلّق نمی گیرد. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا فرزندی که خود درآمد دارد باید خمس درآمد خود را بپردازد؟	کسی که نزد پدر و مادر خود زندگی می کند و مخارجش توسطّ آنان تامین شود، اگر درآمدی داشته باشد یا از پولی که پدر و مادر به او می دهند از مخارج سالش چیزی باقی بماند، باید خمس آن را بپردازد. به نظر حضرت امام«رحمه الله» پرداخت خمس پولی که به انسان بخشیده می شود لازم نیست. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به پول کسی که خود تحت تکّفل دیگری است و پولی در بانک دارد خمس تعلّق می گیرد؟	به ذخیره های بانکی کسی که تحت سرپرستی دیگری است و مخارجش توسطّ او تامین می شود خمس تعلّق می گیرد. بخش پاسخ به سؤالات »
اگر کسی به ارث، صاحب زمینی شود و آن را با قرض کردن به اضافه پول خود(خمس داده یا نداده) به باغ تبدیل کند، آیا هنگام فروش باید خمس آن را بپردازد؟ چگونه؟	اگر بعد از فروختن باغ به مقدار پول زمین موروثی و به مقدار پولی که قرض کرده و هنوز نپرداخته و به مقدار پولی که خمسش را داده از پول باغ کنار بگذارد، خمس ندارد، امّا اگر پولی که با آن باغ را خریده از قرض پرداخت کرده یا پول خمس نداده یا باغ زیادتر از مبلغ اصلی فروش رفته باشد، باید خمس آنچه را که اضافه بر مؤونه و خرج سال است و باقی می ماند پرداخت شود. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به پولی که از خرج سال اضافه آمده است خمس تعلّق می گیرد؟	پول بیش از خرج سال که سال برآن گذشته است، خمس دارد. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به پولی که انسان از دیگری طلبکار است، خمس تعلّق می گیرد؟	اگر پولی که انسان از دیگری طلبکار است، سودی است که مورد تعلّق خمس است(مثلاً به ازای کار کردن از کار فرما طلب کار است یا از درآمد خود به قرض داده و هنوز آن را دریافت نکرده است) در صورتی که سال بر آن بگذرد باید خمس آن را داد، ولی اگر مثلاً کسی پولی را به او بخشیده و مرجع تقلیدش خمس پول بخشیده شده را واجب نمی داند( مانند حضرت امام«رحمه الله» در این صورت پرداخت خمس واجب نیست، اگر چه سال برآن بگذرد. اگر انسان برای مخارج سال خود پولی را قرض کرده است و طلب او به اندازه بدهکاری او یا کمتر از آن است، در این صورت نیز پرداخت خمس آن واجب نیست. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا پولی که رزمندگان از دولت دریافت می کنند خمس دارد؟ و آیا می توان با لباسی نماز خواند که با پول خمس داده نشده خریداری شده است؟	پولی که رزمندگان از دولت دریافت می کنند اگر عنوان بخشش و هدیه داشته باشد به نظر امام خمس ندارد. اگر با عین مالی که خمس به آن تعلّق گرفته است،پارچه یا لباس خریداری شود، نمی توان با آن نماز خواند. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به پولی که در بین سال به دست آمده و خرج نشده خمس تعلّق می گیرد؟	اگر پولی که در بین سال به دست می آید، در مخارج زندگی صرف شود، خمس ندارد و اگر جزء مؤونه نباشد نمی توان آن را جزء سرمایه سال سابق دانست و خمس آن را نداد. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به چیزهایی که در بین سال مورد نیاز است خمس تعلّق می گیرد؟	چیزهایی که انسان در بین سال خمسی به آنها نیاز دارد و تهیّه کرده و از آنها استفاده می کند، جزء مؤونه است و خمس به آنها تعلّق نمی گیرد. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا پرداخت خمس مالی که به ارث رسیده و خمس آن پرداخت نشده، واجب است؟	باید خمس چنین مالی را پرداخت کرد. حتّی اگر آن مال خمس نداشته باشد، ولی بدانیم کسی که این مال از او به ارث رسیده، خمس بدهکار است، باید خمس او را پرداخت. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا می توان در مالی که خمس آن داده نشده ولی قصد پرداخت آن هست، تصرّف کرد؟	تصرّف در مالی که خمس به آن تعلّق گرفته امّا پرداخت نشده، جایز نیست، هر چند قصد بر دادن خمس آن باشد. بخش پاسخ به سؤالات »
آیا به پولی که برای خرید خانه جمع آوری شده خمس تعلق می گیرد؟	اگر با این پول خانه خریداری نشده باشد و سال خمس فرا رسد، باید خمس آن داده شود. بخش پاسخ به سؤالات »