اثبات روح

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در نفس

پرسش	پاسخ
همانطوری که ساعت از دست انسان می اُفتد و می شکند، انسان هم وقتی قلبش از کار بیفتد، می میرد؛ پس تفاوت بین انسان و ساعت چیست؟	از جمله اشتباهات بسیار بزرگ مادّی ها یکی این است که می خواهند همه چیز را با مقیاس های مادّی و مبانی علوم طبیعی بسنجند و هر چه را که علوم طبیعی و مادّی نتوانست با موازین مخصوص به خود که برمبنای تجربه و مشاهده استوار است اثبات کند، منکر می شوند. مثلاً ملائکه و جنّ و روح، به طور کلّی حقایق مربوط به ماوراء طبیعت را چون نمی توانند با علوم طبیعی و مادّی درک کنند یکباره وجود آنها را انکار می کنند و حال آنکه بدیهی است برای هر چیزی مقیاس و میزان اندازه گیری مخصوصی وجود دارد. مثلاً نمی توان با میزان الحراره مساحت زمین را تعیین کرد و یا با مترو یا سنگ، مقدار محبّت و علاقه مادری را نسبت به فرزندش اندازه گرفت. بنابراین هرگاه مادّیها نتوانستند با موازین علوم طبیعی فیزیک، شیمی، روانشناسی جدید که برمبنای تجربه و مشاهده استوارند واقعیّت و تجرد روح و حقایق مربوط به ماوراء طبیعت را اثبات کنند، گویند که نباید اصلاً موجود مجردی وجود ندارد. شکّی نیست که این گونه قضاوت ها مانند آنست که کسی بگوید چون محبّت مادری را نمی توان با متر اندازه گرفت، پس وجود ندارد و از همین قبیل است که بعضی از مادّی ها، انسان را با ساعت و ماشین قیاس کرده و گفته اند که اجزای بدن انسان، مانند اجزا و پیچ و مهره های ماشین و ساعت است و روح هم مانند حرکت و کاری است که از ساعت و ماشین در اثر ارتباط مخصوصی که بین اجزای آنها برقرار شده انجام می گیرد. و ممکن است افراد ظاهربین و سطحی نگر این قیاس را جالب و صحیح بدانند؛ ولی ناگفته پیداست که انکار اموری مانند روح که یکی از مهم ترین مسائل فلسفی به شمار می رود، از راه قیاس کردن آن به ساعت و ماشین و امثال آنها که هیچ گونه اشتراکی بین آنها وجود ندارد؛ هیچ گاه ارزش علمی و فلسفی نخواهد داشت. گذشته از آن، حرکت و کار ماشین و ساعت، تنها مربوط به ارتباط بین اجزا و پیچ و مهره های آنها نیست، بلکه کار ساعت معلول واکنش حرکتی است که به وسیله کوک در آن بایگانی شده و کار ماشین نیز معلول نیروی بخار و برق است که چرخ های آن را به حرکت در می آورد. بنابراین هرگاه از راه تمثیل و قیاس هم کسی بخواهد درباره امور روحی قضاوت کند، بایستی این طور بگوید همانطوری که حرکت و کار ماشین و ساعت معلول نیرو عامل خارجی آنهاست و تنها پهلوی هم قرار گرفتن پیچ و مهره ها و ارتباط بین اجزای آنها در حرکت و کار آنها کافی نیست، ارتباط بین اجزای بدن نیز کافی نیست که اموری از قبیل ادراک اراده، تذکّر یادآوری علاقه محبت و نظایر آنها که خواص عمومی مادّه را ندارند از آن صادر گردد و ناگزیر بر این گونه کارها و حرکات ارادی نیازمند به نیرو و عامل خارجی است که بعد از به وجود آمدن شرایط و تحقیق یافتن ارتباط زمانی و مکانی بین اجزای بدن، آن نیرو به بدن تعلّق یافته تدبیر و اعمال آنرا به عهده می گیرد. به عقیده فلاسفه و دانشمندان الهی، روح، عبارت است از همان برتری خارجی که بعد از تحقق یافتن این ارتباط به این بدن، تعلّق می گیرد و شروع بکار می کند. از مطالب یاد شده چنین نتیجه می گیریم که روح انسان موجودی است مجرد و غیرمادّی و نباید به موجودات مادّی قیاس گردد. مثلاً نباید برای روح، مکانی مثل جسم تصوّر کرد تا این سؤال پیش بیاید که پس از مرگ، روح در کجا زندگی می کند؛ چون همان طوری که روح مادّی نیست، عالم ارواح(عالم برزخ) هم مادّی نیست؛ بلکه عالم ماوراء طبیعت و مادّه است و پس از مرگ، روح باقی می ماند و در قیامت به بدن برمی گردد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا هر موجود زنده دارای روح است؟	در اصطلاح فلسفه تمام موجودات زنده دارای روح می باشند، ولی روح آنها مانند روح انسان نیست. به عنوان مثال گیاهان دارای روح نباتی و حیوانات دارای روح حیوانی می باشند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا حیوان نیز مانند انسان روح دارد؟	آنچه در حیوان وجود دارد، روح حیوانی است و حیوان فاقد روحی است که در انسان وجود دارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
علم باید تجربی باشد یعنی چیزی که باعلم ثابت می شود با آزمایش ما آن را ببینیم ولی ما روح را نمی بینیم پس چگونه آن را قبول کنیم؟	اولاً تنها راه برای اثبات حقایق موجودات جهان تجربه نیست چه این که بسیاری از حقایق است که راهی برای آزمایش در مورد آن نیست با این که وجود آنها قطعی است وجود خدا، عقل و...بر اساس برهان قطعی است هر چند خارج از امور تجربی و حسی هستند و وجود روح نیز از طریق براهین عقلی ثابت است گذشته از این که هر انسانی، علم وجدانی دارد که غیر از اعضاء و جوارح و عناصر مادی، حقیقت دیگری است که انسان از آن تعبیر به "من" می کند و این همان است که در طول زندگی یک انسان از بین نمی رود با این که بدن وی دائماً در حال تغییر و تبدیل است و عناصرش عوض می شود. « بخش پاسخ به سؤالات »