ریا

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در رذایل اخلاقی

پرسش	پاسخ
چگونه می توان ریا را علاج کرد؟	برای درمان ریا در وهله اول باید یادی از تعریف و نشانه های آن کرد. ریا درخواست اعتبار نزد مردم با کارهای پسندیده است، در حالی که آن کارها ریشه درونی نداشته باشد، مثل اظهار نماز و روزه و یا نوافل در حضور مردم و ترک آن در پنهان. ریا چنان ظریف است که حتی با پاک کردن اشک چشم در مجلس عزاداری خود را بر ما تحمیل می کند. اما راه علاج آن با توجه به تعریف مذکور تا اندازه ای مشخص است حالت روحی و فکری ریاکار نشان می دهد که آن قدر که مقبول بودن نزد مردم را پذیرفته مقبولیت نزد خدا و پاداش الهی را قبول ندارد. او از این حقیقت غافل شده که حسابگر خداست، شاهد خداست، و رفعت و سقوط در نزد مردم هم به دست اوست. توجه به چنین مراتبی که در دعاهای غنی شیعه نیز مشهور است، آدمی را به نجات و درمان نزدیک می کند: «الهی ان وضعتنی فمن ذالذی یرفعنی و ان رفعتنی فمن ذالذی یضعون؛ خدایا اگر تو مرا پست و کوچک نمایی، چه کسی مرا بالای می برد؟ و اگر تو مرا رفعت و بلندی دهی، چه کسی می تواند کوچکم نماید،». آشنایی با تاریخ زندگی ریاکاران که سرانجام رسوا می شوند و مخلصان که بزرگی می یابند، انسان را به خدا متصل می نماید و از او می طلبد که:«الهی وفی اعین الناس فعظّمنی ؛خدایا تو مرا در چشم مردم بزرگ گردان!». دانایی به فقر مردم و عجز آنان در دنیا و به ویژه در آخرت که پاداشی نخواهند داشت، تأثیر زیادی دارد. در احادیث آمده است که خداوند در روز قیامت آدمی را به مردم حواله داده و می فرماید:«تو برای آنان کار کردی پس از همانها مزدت را باز گیر!» مرحوم نراقی، استاد اخلاق در باره درمان ریا این خطاب به نفس را ضروری دانسته که ریاکار به خود بگوید:«ای جاهل! ادعای ایمان می کنی و شرم نداری که طاعت و عبادت خدا را به طمع مال و ستایش مردم می فروشی؟ حیا نمی کنی که با پروردگار به وسیله این کارها استهزاء می کنی؟ آیا خشنودی مردم را با طاعت آلوده به ریا به دست می آوری و از خشم خدا و فساد عمل خود باک نداری؟ آیا حضرت حق تعالی در نزد تو بی اعتبارتر از مشتی بنده ناتوان است، در حالی که همه هستی در قبضه قدرت اوست». خلاصه باید به خود تفهیم کرد که بار کج به منزل نمی رسد؛ اما نباید نا امید شد؛ زیرا هر کار اخلاقی با تمرین و تدریج به دست می آید که یکی از راههای مسلم نجات درخواست مصرانه از خود خداست که.«الهی اخلص نیاتنا فی معاملتک؛ خدایا انگیزه های ما را در معامله با خودت خالص گردان».آمین. « بخش پاسخ به سؤالات »
علایم ریاکاری چیست؟	ریاکاری در چشم نشاندن کارها و به گوش دیگران رساندن اعمال است؛ یعنی انگیزه انسان در کارهای خیر و عبادات، خدا نیست؛ بلکه جلب توجّه دیگران و دل بستن به تحسین خلق است. در علم اخلاق، کسب اعتبار نزد مردم، با انجام کارهای پسندیده مطلوب است؛ لیکن اگر سعی کنیم کارمان را دیگران ببینند و در پنهان تمایل انجام آن را نداشته باشیم و حتی آن را ترک کنیم، نشانه وجود ریاست. و اگر از نشنیدن مردم ناراحت باشیم و به گوش دیگران برسانیم، اصطلاحاً«شمعه» نامیده می شود. ریشه این رذیله اخلاقی از عدم شناخت خدا و حسابرسی و پاداش دهی اوست. عامل دیگر، صمع در مال و منافع دیگران کردن و یکسره دل در گرو محبت و ستایش آدمها نهادن است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا برای آلوده نشدن به ریا می توان عبادتی را ترک نمود؟	ریا زمانی تحقق پیدا می کند که شخص واقعاً نظرش جلب دیگران و برای غیرخدا باشد. امّا این که عبادت نکنیم شاید دیگران بگویند ریاست این وسوسه های شیطان است که می خواهد شخص را از انجام عبادت باز دارد. جالب است بدانیم که شیطان دوستهای گوناگون دارد. هنگامی که می خواهیم نافله ای بخوانیم، شیطان حاضر شده می گوید ریا نشود! آنگاه انسان عبادت را ترک کرده و می خوابد. اینجا دقیقاً اطاعت خدا رها شده و به حرف شیطان گوش کرده ایم. ریا آنجاست که محرّک مؤمن، خودنمایی و جلب نظر دیگران باشد. که در اینجا حدیث ریا شرک اصغر تحقق می یابد. « بخش پاسخ به سؤالات »
از کجا معلوم می شود ریاکاریم؟	ریا کاری در چشم نشاندن کارها و به گوش دیگران رساندن است. یعنی انسان در کارهای عبادی یا خیر انگیزه اش خدا نیست بلکه جلب توجّه آدم ها و دل بستن به تحسین خلق است. و در علم اخلاق، طلب اعتبار نزد مردم، با افعال پسندیده است. پس اگر سعی کنیم کارمان رد دیگران ببینند و در پنهان حال انجام آن کارهای پسندیده را نداشته باشیم و یا حتی متروک شود، نشانه ریاست. و اگر از نشنیدن مردم ناراحت باشیم و به گوش دیگران برسانیم اصطلاحاً سُمعه نامیده می شود. ریشه این رذیله اخلاقی از عدم شناخت خدا و حسابرسی و پاداش دهی اوست. عامل دیگر: طمع در مال و منافع و محبت و ستایش آدمها بستن است. در حدیث آمده است؛ ریا کار سه نشانه دارد: 1. وقتی عبادت نزد مردم انجام می دهد با نشاط است و در تنهایی کسل است. 2. در هر کاری دوست دارد که ستایش شود. 3. « بخش پاسخ به سؤالات »