قوای نفس

پرسشپاسخ
آیا هرگاه جسم سوخت روح نیز می سوزد؟روح حقیقتی مجرّد از جسم و مادّه و خصوصیّات جسمانی است؛ به همین جهت وقتی جسم می سوزد، روح و نفس آزرده می گردد، و لکن سوختن از خواص جسم است و اگر منظور شما عذاب جهنّم است، آری در جهنّم، جسم و روح، هر دو عذابی مخصوص خود دارند؛ عذاب جسمانی و عذاب روحانی.

« بخش پاسخ به سؤالات »
تفاوت روح و بدن چیست؟آنچه بینش اسلامی انسان را بدان رهنمون می شود، این است که در انسان غیر از این اعضا و جوارح مادّی یک واقعیّت مستقل دیگر وجود دارد که روح انسانی نامیده می شود و انسان از او به «من» تعبیر می کند و وجود او از سنخ این اعضای مادّی نیست و با مرگ و متلاشی شدن این اعضا و جوارح از بین نمی رود و پس از مرگ هم باقی است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا بدن، ظرف وجود روح است؟جسم و بدن مادّی، ظرف روح نیست؛ امّا چنانچه سؤال شود که آیا جسم گنجایش روح را دارد یا خیر؟ باید گفت: روح به بدن تعلّق می گیرد و همراه با بدن است نه در بدن. زمان و مکان از ویژگی های مادّه و جسم است. و اگر زمان به امر مجردی مانند روح نسبت داده شود به لحاظ تعلّقش به جسم می باشد، نه به نحوه وجود مجردش.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اراده انسان در انجام کارها چه نقشی دارد و با اراده خداوند چگونه سازگار است؟پدید آمدن هر حادثه ای بر اساس مشیّت و خواست خداست و بیرون از قلمرو مشیّت او هیچ حادثه ای تحقق نمی یابد. بنابراین، اراده انسان نیز از مشیّت خداوند خارج نیست؛ یعنی خواست خدای متعال این است که انسان، با اراده و انتخاب و تصمیم گیری خود کار کند خواه کاری نیک باشد یا بد.
توضیح این که ارتباط فعل و اراده به گونه های زیر است و هر کدام حکمی جدای دارند:
1. فعل بدون اراده: مثلاً در برخی حوادث، وجود فرد، یکی از علّتهاست؛ حال اختیار باشد یا نباشد. فرض کنید کسی در کنار دیواری نشسته است و دیوار بر رویش خراب می شود و او می میرد. این حادثه را می توان از نوع نخست دانست. آشکار است که هر کس در این جا می نشست، کشته می شد چه بااختیار و چه بی اختیار.
2. اراده بدون فعل: مثل اراده فعل خطا یا نیّت انجام کار نیک. اگر انسان مؤمن تصمیم گیرد که کاری نیک انجام دهد، هر چند در انجامش نقشی نداشته باشد، ثواب می برد.
3. اراده همراه فعل: کاری که انسان با اختیار و اراده خویش انجام می دهد.
4. نه اراده و نه فعل: کاری که انسان آن اراده نمی کند و انجامش نیز نمی دهد.
اراده انسان، در کارهایی که اراده نقش دارد، در طول اراده خداوند است. بدون مشیّت الهی نمی توان کاری انجام داد. البته، اگر انسان در مسیر کمال قرار گیرد و الهی شود، اراده اش نیز الهی می گردد و کارهایی را انجام می دهد که مورد رضایت خداوند باشد. اگر کسی، کاری بد انجام دهد، اراده خدا بر آن تعلّق گرفته است که او با اختیار و اراده خویش آن کار ناپسند را انجام دهد.
در کارهایی که فعل نقش دارد و اراده دارای نقش نیست مثل قسم اوّل صدقه و اعمال صالح و دعای خیر و صله رحم می تواند رافع آن قانون کلّی باشد به این صورت که صدقه و اعمال صالح نیز جزء القله قرار می گیرند در پیدایش فعل به این شکل که هر کس در این محل قرار می گیرد(به شرط پرداخت صدقه و انجام کارهای خیر) جان سالم به در می برد و گرنه هلاک می گردد البته به شرطی که اجل محترم او فرا نرسیده باشد.

« بخش پاسخ به سؤالات »

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی