ابراهیم علیه السلام / آزمایش های ابراهیم علیه السلام

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در پیامبران اولوالعزم

پرسش	پاسخ
آزمایش هایی که خداوند نسبت به ابراهیم«علیه السلام» کرد و ابراهیم«علیه السلام» در آنها موفق شد و به مقام امامت و رهبری مردم رسید چه بود؟	در قرآن آمده است: «و اذا ابتلی ابراهیم ربّه بکلمات فاتمهّن قال انی جاعلک للناس اماماً؛(1) و چون ابراهیم را پروردگارش با کلماتی بیازمود، و وی آن همه را به انجام رسانید[خدا به او] فرموده: و من تو را پیشوای مردم قرار دادم.» براساس این آیه شریف خداوند پیامبر خو، ابراهیم«علیه السلام»، را با کلماتی آزمایش نمود. «کلمه» در اصطلاح قرآنی منحصر در کلام نیست و بر حقایق عینی نیز اطلاق می شود. بنابراین ابراهیم«علیه السلام» در اموری مورد آزمایش قرار گرفت و از آن موفق و پیروز سر برآورد. براساس برخی از روایات، آزمایشی که خداوند نسبت به حضرت ابراهیم«علیه السلام» انجام داد، مسأله ذبح فرزندش، اسماعیل بود که از آن سرافراز بیرون آمد و خداوند برای او فدایی فرستاد(2). برخی از مفسران از جمله مرحوم علّامه طبرسی در تفسیر ارزشمند مجمع البیان تمامی آنچه که ابراهیم«علیه السلام» در طول زندگی خود به نحو احسن و کامل انجام داد، از جمله موارد آزمایش به حساب آورده اند؛ اموری از قبیل دیدن ستارگان، ماه و خورشید و نفی الوهیت آنها؛ ذبح اسماعیل؛ افتادن در آتش توسط نمرود؛ مهاجرت از دیار کفر و... که آیه: «و ابراهیم الذی وفّی؛ و ابراهیم آنکه وفا نمود.» به این امور اشاره دارد؛ یعنی ابراهیم به همه آنچه که خدایش امر کرده بود - از جمله ذبح اسماعیل - وفا نمود. این مطلب را روایات چندی که درباره مقام امامت یافتن ابراهیم«علیه السلام» وارد شده تأیید می کند. از جمله از امام صادق«علیه السلام» نقل شده که: «خداوند متعال قبل از آنکه ابراهیم را نبّی قرار دهد عبد خویش قرار داده بود؛ و قبل از آنکه وی را رسول و فرستاده خود به سوی مردم قرار دهد نبّی قرار داده بود؛ قبل از آنکه او را خلیل خود قرار دهد رسول خود قرار داده بود؛ و قبل از آنکه او را امام و رهبر جامعه قرار دهد خلیل قرار داده بود؛ پس از آن که تمامی این امور در او جمع شد به او فرمود: «به درستی که من تو را امام و رهبری برای مردم قرار دادم»(3)؛ یعنی تمامی این امور مقدمه و مراحلی به عنوان آزمایش و ابتلا برای رسیدن ابراهیم«علیه السلام» به مقام امامت بود. « بخش پاسخ به سؤالات » 1) سوره بقره، آیه 124. 2) بحارالانوار، ج 12، ص 56. 3) بحارالانوار، ج 12، ص 12.

پرسش

پاسخ

آزمایش هایی که خداوند نسبت به ابراهیم«علیه السلام» کرد و ابراهیم«علیه السلام» در آنها موفق شد و به مقام امامت و رهبری مردم رسید چه بود؟

در قرآن آمده است: «و اذا ابتلی ابراهیم ربّه بکلمات فاتمهّن قال انی جاعلک للناس اماماً؛(1) و چون ابراهیم را پروردگارش با کلماتی بیازمود، و وی آن همه را به انجام رسانید[خدا به او] فرموده: و من تو را پیشوای مردم قرار دادم.»
براساس این آیه شریف خداوند پیامبر خو، ابراهیم«علیه السلام»، را با کلماتی آزمایش نمود. «کلمه» در اصطلاح قرآنی منحصر در کلام نیست و بر حقایق عینی نیز اطلاق می شود. بنابراین ابراهیم«علیه السلام» در اموری مورد آزمایش قرار گرفت و از آن موفق و پیروز سر برآورد.
براساس برخی از روایات، آزمایشی که خداوند نسبت به حضرت ابراهیم«علیه السلام» انجام داد، مسأله ذبح فرزندش، اسماعیل بود که از آن سرافراز بیرون آمد و خداوند برای او فدایی فرستاد(2).
برخی از مفسران از جمله مرحوم علّامه طبرسی در تفسیر ارزشمند مجمع البیان تمامی آنچه که ابراهیم«علیه السلام» در طول زندگی خود به نحو احسن و کامل انجام داد، از جمله موارد آزمایش به حساب آورده اند؛ اموری از قبیل دیدن ستارگان، ماه و خورشید و نفی الوهیت آنها؛ ذبح اسماعیل؛ افتادن در آتش توسط نمرود؛ مهاجرت از دیار کفر و... که آیه: «و ابراهیم الذی وفّی؛ و ابراهیم آنکه وفا نمود.»
به این امور اشاره دارد؛ یعنی ابراهیم به همه آنچه که خدایش امر کرده بود - از جمله ذبح اسماعیل - وفا نمود.
این مطلب را روایات چندی که درباره مقام امامت یافتن ابراهیم«علیه السلام» وارد شده تأیید می کند. از جمله از امام صادق«علیه السلام» نقل شده که: «خداوند متعال قبل از آنکه ابراهیم را نبّی قرار دهد عبد خویش قرار داده بود؛ و قبل از آنکه وی را رسول و فرستاده خود به سوی مردم قرار دهد نبّی قرار داده بود؛ قبل از آنکه او را خلیل خود قرار دهد رسول خود قرار داده بود؛ و قبل از آنکه او را امام و رهبر جامعه قرار دهد خلیل قرار داده بود؛ پس از آن که تمامی این امور در او جمع شد به او فرمود: «به درستی که من تو را امام و رهبری برای مردم قرار دادم»(3)؛ یعنی تمامی این امور مقدمه و مراحلی به عنوان آزمایش و ابتلا برای رسیدن ابراهیم«علیه السلام» به مقام امامت بود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
1) سوره بقره، آیه 124.
2) بحارالانوار، ج 12، ص 56.
3) بحارالانوار، ج 12، ص 12.

موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی

اشتراک نشریات