قیام امام حسین علیه السلام و سوگواری

ارسال شده در قیام امام حسین علیه السلام و سوگواری

پرسش	پاسخ
آیا این نقل درست است که سر مبارک امام حسین«علیه السلام» قرآن تلاوت کرده است؟	این مطلب از محالات عقلی نیست. سر بریده عادتاً نمی تواند سخن بگوید، امّا همان گونه که سنگ ریزه در دست پیامبر گرامی اسلام سخن گفت و یا همان گونه که ستونی که پیامبر به آن تکیه می داد از مفارقت آن گرامی نالید، سر بریده نیز به قدرت خدا می تواند سخن بگوید. در این باره «قطب راوندی» از «منهال بن عمر» روایت کرده است که گفت «به خدا سوگند در دمشق دیدم که سر مبارک امام حسین«علیه السلام» را بر سر نیزه کرده بودند و در پیش روی آن حضرت کسی سوره کهف می خواند، چون به آیه «اَمْ حَسِبْتَ اَنَّ اَصْحابَ الْکَهْفِ وَ الّرَقیم کانُوا مِنْ آیاتِنا عَجَباً» رسید، سر مقدّس سیّدالشهدا«علیه السلام» به قدرت خدا به سخن درآمد و به زبان فصیح گفت: ماجرای من از قصه اصحاب کهف عجیب تر است». « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا سقوط حکومت بنی امیّه از اهداف قیام امام حسین«علیه السلام» بود؟	در مورد قیام امام حسین«علیه السلام» یک بحث این است که آن بزرگوار از قیام خویش چه اهدافی را در نظر داشت. بحث دیگر این است که پی آمدها و نتایج قیام آن حضرت چه بود. پی بردن مردم به ماهیّت کثیف بنی امیّه و فراهم شدن زمینّه سقوط خلافت ننگین آنان در اثر قیام امام حسین«علیه السلام» یکی از نتایج قیام آن حضرت است، نه از اهداف قیام. در کلمات آن حضرت به وضوح می بینیم که قیام ایشان علیه یزید به این دلیل بود که یزید صلاحیّت خلافت بر مسلمانان را نداشت و به همین دلیل از بیعت با او امتناع ورزید. نقل شده که امام حسین«علیه السلام» فرمود: «فَعَلَی ألأِسْلامِ السَّلام اِذْبُلِیَتِ ألأُمَهُّ بِراعٍ مِثْلِ یزید» و نیز فرمود: «اَلا اِنَّ الدّعی اِبْنَ الدّعی قَدْر کَزَبَیْنِ اثْنَتَیْنِ: بَیْنَ الِثَلةِ وَ الذِّلِةَ وَ هَیْهاتَ مِنّا الذِّلَة». از این دو سخن نتیجه گرفته می شود که زندگی در تحت لوای حکومتی که زمامدار آن مثل یزید است برای مثل امام حسین«علیه السلام» ذلّتی است که قابل تحمّل نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
اینکه می گویند امام حسین«علیه السلام» در کربلا با خون خود وضو گرفت آیا توهین به امام نیست؟	این تعبیر، تعبیری تشبیهی و استعاری است. بدن آغشته به خون امام«علیه السلام» را که در اثر فداکاری در راه خدا به خون خویش رنگین شده به کسی که با خون خود وضو می گیرد تشبیه کرده اند. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا برای امام حسین«علیه السلام» بیش از پیامبر اسلام«صلی الله علیه وآله» عزاداری می شود؟
چه کسی قیام امام حسین«علیه السلام» را کامل کرد؟	اگر منظور کسانی باشند که در حادثه کربلا قیام امام حسین«علیه السلام» را کامل کردند، می توان گفت که حضرت سجاد«علیه السلام» و حضرت زینب«علیها السلام» از نخستین کسانی اند که نهال قیام امام حسین«علیه السلام» را بارور و از آن به گونه ای شایسته بهره برداری کردند. تبلیغات دستگاه خلافت یزید، چهره قیام امام حسین«علیه السلام» را در نظر مسلمانان دگرگون جلوه داده بود و امام حسین«علیه السلام» و خاندان گرامی اش را افرادی خارجی که بر خلیفه مسلمانان شوریده اند معّرفی کرده بود. خطبه های آتشین و روشنگر امام سجاد«علیه السلام» و زینب کبرا«علیها السلام» ماهیّت قیام عاشورا را مشخّص کرد و مردم را از جنایات بنی امیّه و ستم هایی که در کربلا بر امام حسین«علیه السلام» و خاندانش رفته بود آگاه ساخت. « بخش پاسخ به سؤالات »
منظور از آزاد مرد بودن امام حسین«علیه السلام» چیست؟ آیا همین که با یزید بیعت نکرد دلالت بر آزاد مردی آن سرور می کند؟	بیعت نکردن آن گرامی، دلالت روشنی بر آزادگی آن حضرت دارد. در جملاتی که از وی در خطبه روز عاشورا نقل شده این مضمون آمده است که: زنازاده پسر زنازاده مرا بین دو چیز مخیّر ساخته است: خواری و مرگ، و هیهات که من به خواری بگرایم؛ چرا که خدا و رسول و مؤمنان و پروردگان دامن های پاک دور از خواری اند. منظور از خواری همان زیستن تحت سلطه حکومت یزید و بیعت کردن با اوست و منظور از مرگ، شهادت است. آن گرامی مرگ شرافتمندانه را بر زندگی همراه با ذلّت و زبونی ترجیح داد و این دلالت بر عظمت روح و آزادی و او دارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا روز شهادت بعضی از معصومان«علیهم السلام» تعطیل رسمی است؟	عزاداری و بزرگداشت شهادت تمام امامان پسندیده و دارای ثواب است، ولی چون شهادت برخی امامان همراه با ویژگی هایی است که زمینه ساز بهره گیری از معنویّت است، این روزها را تعطیل رسمی اعلام کرده اند تا با تشکیل مراسم عزا خاطره امامان احیا شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا مدّاحی برای اهل بیت«علیهم السلام» شغل پسندیده ای است؟	مدّاحی برای اهل بیت«علیهم السلام» بسیار ارزشمند و دارای قداست است. گریاندن دوستان اهل بیت«علیهم السلام» و ذکر مصایب آنان دارای ثواب است. توجّه به این نکته لازم است که مدّاح باید به مسئولیّت مهمّ خویش توجّه کند و سعی کند اشعاری را انتخاب کند که دارای مضامینی صحیح باشد، نه مضامین نادرستی که موجب هتک حرمت اهل بیت«علیهم السلام» شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا مراسم عزاداری برای امام حسین«علیه السلام» نسبت به عزاداری برای امامان دیگر باشکوه تر است؟	گرچه امامان معصوم«علیهم السلام» هر یک در موقعیّت خاصّ خود به وظیفه خود دقیقاً عمل کردند و از این نظر، امامان با یکدیگر فرقی ندارند، امّا باید توجّه داشت که اختلاف عملکرد و موضع گیری امامان که به اقتضای زمان و موقعیّت خاصّ هر یک از ایشان بوده، طبعاً آثار ویژه ای را به دنبال داشته است؛ چنانکه خداوند مثلاً به امام حسین«علیه السلام» در برابر شهادت، چند خصلت موهبت کرده است که از جمله آنها است: اجابت دعا بر سر مزار آن حضرت، قرار دادن نُه تن از امامان از ذریّه او و شفابخش بودن تربت ایشان. طبیعت مصایب امام حسین«علیه السلام» و خاندان گرامی اش به گونه ای است که اقتضا می کند مجالس، بیشتر در عزای آن حضرت تشکیل شود؛ چون افراد، از رابطه با آن حضرت بیشتر بهره می گیرند و دایره شفاعت آن حضرت نیز به همان نسبت گسترده تر از سایر امامان«علیهم السلام» خواهد بود. « بخش پاسخ به سؤالات »
تکلیف کسانی که در روز عاشورا نه در مقابل امام حسین«علیه السلام» بودند و نه در کنار امام«علیه السلام» چیست؟	مسلّم است که افرادی که با امام حسین«علیه السلام» در کربلا شهید شدند، به عالی ترین درجات رسیده اند و نیز کسانی که صدای غربت و یاری خواستن آن امام بزرگ را شنیدند و از یاری وی خودداری کردند، به شقاوت و هلاکت ابدی رسیدند، ولی بر کسانی که امام آنها را دعوت نفرمود و در کربلا نبودند تا امام را یاری کنند، گناهی نیست. « بخش پاسخ به سؤالات »
حکم عزاداری برای امام حسین«علیه السلام»، حمل نخل و علامت و نذر کردن چیست؟	عزاداری برای امام حسین«علیه السلام» و دیگر امامان«علیهم السلام» - همان گونه که در احادیث آمده و رهبر انقلاب نیز بارها بر آن تأکید کرده اند- پسندیده است. مراسم سنّتی عزاداری که در مناطق مختلف معمول است، اشکال مختلف عزاداری است و نه تنها بی اشکال است بلکه نباید آنها را ترک کرد. این مراسم، شعار عزاداری است و از دست دادن این گونه شعارها کوتاهی کردن در انجام آداب ارزشمند مذهبی است. امّا اگر این مراسم برخلاف دستور شرع یا اهانت به امام حسین«علیه السلام» و خاندان گرامی آن حضرت باشد، نباید انجام گیرد. حمل نخل و علامت در عزاداری امام حسین«علیه السلام» هیچ اشکال ندارد و ربطی به صلیب مسیحیان ندارد؛ چه اینکه ساختمان علامت با صلیب هیچ شباهتی ندارد. نذرهایی که برای امام حسین«علیه السلام» یا حضرت ابوالفضل«علیه السلام» صورت می گیرد(پول، پارچه، گوسفند و...) باید در مورد نذر مصرف شود و نباید آنها را به این گمان که مصارف مهم تری وجود دارد، به مصرف دیگری رساند. امّا این مسئله نباید باعث غفلت از مصارف مهم دیگر مانند دستگیری بینوایان و... شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
نام شهدای کربلا چیست؟	نام این شهدای بزرگ را از کتاب بحارالانوار براساس نقل از دعایی که در کتاب اقبال سیّدبن طاووس آمده چنین است: علی بن الحسین، عبداللَّه بن الحسین الرضیع، عبداللَّه بن امیرالمؤمنین، عبّاس - بن امیرالمؤمنین، جعفر بن امیرالمؤمنین، عثمان بن امیرالمؤمنین، محمّد بن - امیرالمؤمنین، ابی بکر بن الحسن بن علی، عبداللّه بن الحسن، قاسم بن الحسن، عون- بن عبداللّه، محمدبن عبداللّه، جعفربن عقیل، عبدالرحمن بن عقیل، عبداللّه بن مسلم، ابی عبیداللَّه بن مسلم، محمد بن ابی سعید، سلیمان مولی الحسین، قارب مولی الحسین، منجح مولی الحسین، مسلم بن عوسجه، سعدبن عبداللّه الحنفی، بشربن عمر - الحضرمی، یزید بن حصین الهمدانی، عمر بن کعب الانصاری، نعیم بن عجلان، زهیر - بن القین البجلی، عمروبن قرطه الانصاری، حبیب بن مظاهر الاسدی، حربن یزید - ریاحی، عبدالله بن عمیر الکلبی، نافع بن هلال البجلی، انس بن کاهل الاسدی، قیس - بن مسهّر الصیداوی، عبداللّه بن عروه، عبدالرحمن بن عروه، جون بن حوی مولی ابی ذر، شبیب بن عبداللّه النهشلی، حجّاج بن زید السعدی، قاسط بن ظهیر التغلبی، کرش بن - ظهیر التغلبی، کنانه بن عتیق، ضرغامه بن مالک، حوی بن مالک الضبعی، عمروبن - ضبیه، زیدبن تبیت القیسی، عامربن مسلم، قعنب بن عمرو التمروی، سالم مولی - عامربن مسلم، سیف بن مالک، زهیربن بشر الخثعمی، زیدبن معقل الجعفی، حجّاج - بن مسروق الجعفی، مسعود بن الحجّاج، ابن مسعود بن الحجّاج، مجمع بن عبداللّه - العائذی، عمّار بن حسان بن شریح الطائی، حباب بن الحارث، السلمانی الازدی، جندب بن حجر الخولانی، عمربن خالد الصیداوی، سعید مولی عمر، یزیدبن زیاد بن - مهاصر الکندی، زاهد مولی عمرو بن الحق الخزاعی، جبله بن علی الشیبانی، سالم - مولی بنی المدینه الکلبی، اسلم بن کنیر الازدی الاعرج، زهیر بن سلیم الازدی، قاسم - بن حبیب الازدی، عمر بن جندب الحضرمی، ابی ثمامه عمر بن عبداللّه الصائدی، حنظله بن سعد، عبدالرحمن بن عبداللّه بن الکدرالارحبی، عمّاربن ابی سلامة الهمدانی، عابس بن ابی شبیب الشاکری، شوذب مولی شاکر، شبیب بن حارث سریع، مالک بن - عبد بن سریع، سورا بن ابی حمیر الفهمی الهمدانی، عمرو بن عبداللَّه - الجندعی«رضوان اللَّه علیهم اجمعین» « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا برای امام حسین«علیه السلام» گریه می کنیم؟	اهمیّت عزاداری و گریه برای امام حسین«علیه السلام» با توجّه به دو مطلب روشن می شود: یکی شخصیّت بزرگ امام حسین«علیه السلام» از این لحاظ که وی امام معصوم و محبوب خداوند و پیامبر بزرگ«صلی الله علیه وآله» بود. مطلب دیگر، ایثار عظیم آن حضرت و نیز مصایب بزرگی است که آن گرامی برای خدا تحمّل کرد؛ بنابراین برای کسی که مقام امامان و نیز امام حسین«علیه السلام» را با آن ایثار محیّرالعقول بشناسد و قرب به خدا را درک کند، تصدیق به این مطلب که گریه برای امام حسین«علیه السلام» باعث نزدیک شدن به خدا و استحقاق بهشت است آسان می شود. گریه گاهی حالت انفعال و تأثّر انسان در برابر کسی است و هیچ دور نیست که خداوند برای بزرگداشت شهادت امام حسین«علیه السلام» گریه و تأثّر برای او را موجب استحقاق پاداش بزرگ قرار دهد. اضافه بر این، نقش های دیگر اجتماعی مانند: اهمیّت رهبری صالح، اعتراض به رهبری طاغوت ها و لزوم قیام در برابر آنان، بزرگداشت امر به معروف و اقامه عدل در پرتو عزاداری و گریه برای امام حسین«علیه السلام» همواره زنده و مورد توجّه است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا این سخن که عزاداری به شیوه سنّتی در زمان صفویّه رایج شده و برگرفته از غرب است، صحیح است؟	امام خمینی«رحمه الله» فرموده اند عزاداری به شیوه سنّتی باید باقی بماند. ممکن است این شیوه سنّتی در زمان صفویّه رایج شده باشد، امّا این سخن که این شیوه برگرفته از غرب و به تقلید از غربیان است، صحیح نیست. به هر حال این گونه مراسم، مصادیق عزاداری برای خاندان پیامبر است که به خودی خود امری مطلوب و موجب احیای ذکر و اهداف بزرگ آنان است. باید توجّه داشت که در این مراسم نباید امور خلاف شرع را که اهانت به شعایر دینی محسوب می شود، انجام داد. برخی گفته اند علامتی را که در عزاداری به کار می گیرند، به شکل صلیب است؛ این سخن نادرست است و میان علامت و شکل صلیب فرق، بسیار است. « بخش پاسخ به سؤالات »
درباره خراب کردن قبر مطهّر حضرت امام حسین«علیه السلام» به دستور متوکّل عبّاسی توضیح دهید!	در کتاب های تاریخی نقل شده که متوکّل دستور داد قبر مقدّس حضرت سیّدالشهدا را به همراه خانه های اطراف آن خراب کنند و زمین آن را به آب ببندند و شخم بزنند و مردم را نیز از زیارت مزار آن بزرگوار باز دارند. منادی در شهرها ندا کرد که بعد از سه روز هرکس بر مزار مطهّر حضرت سیّدالشهدا«علیه السلام» دیده شود، حبس و زجر می شود. مردم گریختند و زیارت مزار آن حضرت را ترک گفتند. برخی نوشته اند که شیعیان در آن حال نیز حبس و زجر را تحمّل می کردند و به زیارت می رفتند. سرانجام متوکّل دستور داد دست راست هر کس را که به زیارت برود قطع کنند. شیعیان از دست خود می گذشتند و به زیارت می رفتند. نقل کرده اند که یکی از شیعیان که دست راست خود را پیش از این برای زیارت مزار امام فدا کرده بود، برای زیارت دوباره حاضر به فدا کردن دست چپ خود شد. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا باید در عزای امامان و پیامبر اسلام گریه کنیم، در حالی که آنها شهید شده و به قرب خدا رسیده اند؟	گریه و عزاداری ما برای آن رهبران راستین به دلیل مصایب سهمگینی است که بر آنان وارد شده است. عزاداری ما برای آنان با درجات و عالی آنان ناسازگار نیست. توجّه به مصیبت های تلخ و جانگداز و ستم هایی که بر آنان رفته است، عاطفه انسان را بر می انگیزد و به گریه و عزاداری وا می دارد. چنین تأثّر و اندوهی است که دارای ارزش است و باعث توجّه بیشتر به فداکاری ها و تلاش های راستین آنان می شود و نیز خشم و تنفّر روزافزون انسان را علیه ظالمان و ستمگران برمی انگیزد.امام خمینی«رحمه الله» در سخنان خود بارها فرموده اند:«اقامه مجالس عزاداری و احیای مراسم سنّتی که معمول و متداوّل بوده باعث بقای دین و برانگیختن خشم امّت ها علیه ظلم و خفقان بوده است». « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا بزرگداشت مراسم امام حسین«علیه السلام» شرک محسوب نمی شود؟	کارهای مخالف شرع در عزاداری، از نظر شرع محکوم است، امّا اگر مخالف شرع نباشد، چون به عنوان بزرگداشت امام حسین«علیه السلام» برگزار می شود اشکالی ندارد. این احترام و بزرگداشت به معنای پرستش نیست. پرستش به این معنا است که در برابر موجودی، نهایت خضوع اظهار شود. احترام با پرستش فرق دارد؛ مثلاً بوسیدن دست عالم دینی - که حضورش یادآور خدا و پیامبر او است - احترام است، نه پرستش یا تعظیم. همچنین احترام به پدر و مادر و بوسیدن ضریح پیامبر و امامان احترام است، نه پرستش. پرستش منحصر به خدا است و اگر غیر خدا- هر که باشد - پرستیده شود، شرک است، امّا احترام و تعظیم غیر خدا شرک نیست. بسیاری از افراد و اشیاء مقدّس باید مورد تعظیم قرار گیرند یا با آنان به احترام رفتار شود؛ مانند پدر و مادر و معلّم. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا گریه و زاری برای شهید و یا ائمه اطهار«علیهم السلام» خوب است؟ آیا باید برای آنان گریه کرد یا فقط راه آنان را ادامه داد؟	گریه کردن برای شهیدانی که در راه خدا کشته می شوند، نشانه احترام و بزرگداشت به آنان اهداف عالی آنها است. عزاداری برای ائمه اطهار«علیهم السلام» نیز احیای تعلیمات و هدف آنان است. احادیث بسیاری از پیامبر و امامان معصوم«علیهم السلام» درباره فضیلت و ثواب عزاداری و گریه برای امام حسین«علیه السلام» و دیگر امامان راستین وارد شده است. بنابراین گریه و عزاداری اوّلاً با ادامه راه آن انسان های بزرگ و رهبران راستین ناسازگار نیست؛ ثانیاً گریه و عزاداری برای آنها - چنانکه گفته شد - به خودی خود پسندیده و به معنای ادامه راه آنان است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا عبارت «اگر دین ندارید، آزاده باشید» از امام حسین«علیه السلام» است؟	این جمله امام حسین«علیه السلام» مربوط به زمانی است که لشکر دشمن به طرف خیمه های آن حضرت هجوم برد. دور نیست که این جمله از امام باشد. اگر حضرت این جمله را فرموده باشند معنای آن ارجاع به وجدان است؛ یعنی اگر دین ندارید و به خدا و کیفر در روز قیامت معتقد نیستید، در دنیای خویش آزاد مرد باشید. این سخن امام بیانگر این نکته است که انسان آزاده مقیّد به اصول اخلاقی و شرافت انسانی است و باید از کارهایی که دشمنان اهل بیت«علیهم السلام» در روز عاشورا کردند، احتراز کند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا درست است که حضرت زینب«علیها السلام» در مجلس یزید پوششی بر سر نداشتند؟	گرچه بنی امیّه در خباثت، چیزی فروگذار نکردند، ولی ظاهراً به نظر می رسد که سر بانوان اسیر در مجلس یزید که در کاروان اهل بیت«علیهم السلام» بودند، پوشیده بود، امّا پوششی که صورت آنها را بپوشاند نداشتند؛ از این رو در خطبه حضرت زینب«علیها السلام» در مجلس یزید چنین می خوانیم: «وَابْدَیْتَ وُجُوَهُهنَّ؛ صورت های آنان را ظاهر ساختی». « بخش پاسخ به سؤالات »
مگر امام حسین«علیه السلام» در ظهر عاشورا به یاد نماز نبودند که عدّه ای وقت نماز را به آن حضرت یادآوری کردند؟	اینکه برخی یاران امام حسین«علیه السلام» در ظهر روز عاشورا سخن از نمازظهر به میان آورده اند، دلیل آن نیست که آن حضرت خود به یاد نماز نبوده اند. ممکن است آن حضرت درصدد آماده شدن برای اقامه نماز بوده اند. آنچه در برخی از کتاب ها نقل شده این است که حضرت آن صحابی را به این دلیل که به نماز توجّه داشته است تمجید کرده اند، نه اینکه حضرت فرموده باشند: تو ما را به یاد نماز انداختی. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر پوشیدن لباس سیاه مکروه است، چرا در ایّام عزاداری امامان معصوم«علیهم السلام» لباس سیاه می پوشیم؟	در رساله ها و کتب فقهی پوشیدن لباس سیاه در نماز مکروه دانسته شده است. فقیهان معمولاً مکروه بودن در عبادات را به داشتن ثواب کمتر معنی می کنند. امّا پوشیدن لباس سیاه در ایّام عزاداری امامان معصوم«علیهم السلام» - مانند ایّام عاشورا- به این دلیل است که در عرف ما لباس سیاه، لباس عزا است. این گونه لباس پوشیدن در این ایّام، تعظیم شعایر و مطلوب است. بسیاری از روحانیان نیز در این ایّام لباس سیاه می پوشند. « بخش پاسخ به سؤالات »
اهل بیت امام حسین«علیه السلام» چند روز در شام و چند روز در کوفه بودند؟	نظر مورّخان در این باره مختلف است. مشهور این است که روز اوّل صفر، بیست روز بعد از عاشورا، اهل بیت«علیهم السلام» وارد شام شدند. شاید بتوان گفت که اهل بیت«علیهم السلام» تقریباً پانزده روز در راه شام و بقیه را در کربلا و کوفه بوده اند، امّا برخی مورّخان توقّف در شام را بیش از چند روز ندانسته اند، ولی ظاهراً در حدود یک ماه در شام توقّف داشته اند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا می توان نهضت امام حسین«علیه السلام» را به خودکشی تشبیه کرد؟	خودکشی حرام و گناه است. در زمانی که شخص پلیدی مانند یزید حاکم است و از بزرگ مردی چون امام حسین«علیه السلام» بیعت می خواهد، زندگی ذلّت است و خدا، رسول، امامان و پرورش یافتگان در دامن های پاک هرگز روا نمی دارند که زیر بار چنان پستی بروند و مرگ را مایه افتخار می دانند. در چنین شرایطی نمی توان مرگ را خودکشی دانست. « بخش پاسخ به سؤالات »
گریه بر چند نوع است؟	گریه اقسام فراوانی دارد: گاهی گریه انگیزه مادّی و دنیوی دارد و گاهی انگیزه الهی و معنوی. گریه هایی که دارای انگیزه الهی و معنوی است بسیار ارزشمند است؛ مثلاً گریه از ترس خدا و نیز گریه در عزای پیامبر و رهبران راستین«علیهم السلام» و مصایب خاندان آنها بسیار پسندیده و دارای ارزش و فضیلت است. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا امام حسین«علیه السلام» با اینکه می دانست کشته می شود زن و فرزندانش را نیز با خود برد؟	امام حسین«علیه السلام» با اینکه می دانست کشته خواهد شد و خاندان گرامی اش به اسارت خواهند رفت، به کربلا رفت. همان گونه که کشته شدن امام«علیه السلام» در پیشرفت اسلام و رسوایی سقوط خاندان بنی امیّه مؤثّر بود، اسارت خاندان ایشان نیز در این هدف، نقش مؤثّری داشت. خطبه های حضرت زینب«علیها السلام» در کوفه و شام در مجلس یزید نمایانگر این مسئله است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا گریستن در عزای معصومان«علیهم السلام» فضیلتی دارد؟	از احادیث به دست می آید که گریه و تأثّر برای مصیبت های خاندان پیامبر دارای ارزش، ثواب و فضیلت است. نه تنها گریه در مصایب خاندان پیامبر دارای فضیلت است، بلکه «تباکی»(حالت گریه گرفتن) نیز فضیلت دارد؛ چرا که این کار نیز نوعی ابراز تأثّر برای مظلومیّت آنان و اعتراض به ستمی است که بر آنان روا داشته شده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
حُربن یزید ریاحی چگونه در سپاه امام حسین«علیه السلام» جای گرفت؟	ممکن است شخصی به دلیل ناآگاهی، نخست در صف باطل باشد و پس از آشکار شدن حق، به حق بگراید. حُرّ بن یزید ریاحی چنین بود؛ او گرچه در آغاز، راه را بر امام حسین«علیه السلام» بست، ولی در روز عاشورا از کردار خویش پشیمان شد، نزد امام حسین«علیه السلام» آمد، توبه کرد و با شهادت و فداکاری سعادتمند شد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا پوشیدن لباس سیاه در عزای پیشوایان، امری ضروری است؟	پوشیدن لباس سیاه واجب نیست و پوشیدن لباس سیاه در ایّام عزای پیشوایان دین، نشانه احترام به آنان و بزرگداشت ایشان است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا در زمان امام حسین«علیه السلام» کسانی بودند که با یزید مخالف باشند و در سپاه امام نیز حاضر نباشند؟	در زمان امام حسین«علیه السلام» برخی با حکومت یزید مخالف بودند، ولی یا از نیروی ایمان و فداکاری برای یاری امام حسین«علیه السلام» برخوردار نبودند و یا این سعادت را نداشتند. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر امام حسین«علیه السلام» در راه اسلام جهاد نمی کرد آیا وضع اسلام همین گونه بود که امروزه هست؟	اگر امام حسین«علیه السلام» در راه اسلام و برای بیدار کردن مسلمانان چنان قیام و فداکاری بی نظیر را برپا نمی کرد، وضع اسلام با وضع امروز آن قابل مقایسه نبود؛ زیرا همان طور که می دانیم بعد از رحلت پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» رهبری اسلام از مسیر صحیح خود منحرف شد و به دست افراد بی صلاحیّت افتاد. پس از رحلت پیامبر«صلی الله علیه وآله» هر اندازه که زمان به پیش می رفت، انحرافات آشکارتر می شد تا سرانجام کار به جایی رسید که افرادی چون یزید - که علناً به قوانین و مقرّرات اسلام بی اعتنا بودند - زمام امور را به دست گرفتند! و «امیرالمؤمنین!» خوانده شدند. این وضع برای افرادی چون امام حسین«علیه السلام» غیر قابل تحمّل و بسی دردناک بود. خطر بزرگ تر که موجودیّت اسلام را تهدید می کرد، خو گرفتن مسلمانان به وضع موجود بود. هنگامی که یزید به خلافت رسید، تقریباً نیم قرن از زمامداری افراد بی صلاحیّت می گذشت و انحرافات و فجایعی که در این مدّت به نام اسلام انجام می گرفت، رفته رفته برای مردم عادّی شده بود و دیگر آن زشتی سابق را نداشت. اگر وضع به همین صورت ادامه می یافت بعد از گذشت چند قرن اثری از اسلام کامل و واقعی نمی ماند و زمامداران منحرف هر گونه تحریفی که مصالحشان اقتضا می کرد در اسلام ایجاد می کردند. در این شرایط امکان اعتراض به زمامداران نیز نبود؛ چون فرض کردیم مردم نیز به این وضع خوگرفته بودند و نادرستی و زشتی رفتار حاکمان را احساس نمی کردند. در این اوضاع بود که مسلمانان روشن بین و فرزندان واقعی اسلام(مانند امام حسین علیه السلام) احساس وظیفه کردند و دیدند اگر برای بیداری مسلمانان نکوشند، حقیقت و موجودیّت اسلام از بین خواهد رفت؛ بنابراین حضرت امام حسین«علیه السلام» قیام قهرمانانه عاشورا بر پا کرد و با خون مقدّس خویش، حقیقت اسلام را از تحریف ها و تجاوزها حفظ کرد. با قیام آن حضرت«علیه السلام» مسلمانان از خواب غفلت چشم گشودند و هویّت واقعی زمامداران را آشکارا دیدند و دریافتند که بین اسلام حقیقی و اسلام آنها فاصله زیادی است. قیام امام حسین«علیه السلام» و مجاهدت های امامان بعد از ایشان بود که عدّه ای از مسلمانان را وادار کرد که معارف و حقایق اسلام را در مکتب اهل بیت بیاموزند و به نسل های بعد منتقل کنند تا حقیقت اسلام همیشه محفوظ بماند و تا روز قیامت هرکس بخواهد اسلام کامل و واقعی را بشناسد به آن دسترسی داشته باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
حدیث «مَنْ بَکی اَؤاَبْکی اَؤتَباکی وَ جِبَتْ لُه الْجَنَّة» چگونه باید معنی شود؟	روایات بسیار دیگری نیز، که از نظر مضمون با این روایت شباهت دارند از امامان معصوم«علیهم السلام» نقل شده است. آنچه مهمّ است توجّه به معنی این روایات است. تردیدی نیست که معنی این گونه روایات با توجّه به توسعه مفهومی که در ظاهر آن به نظر می رسد، قطعاً منظور نیست. چنین نیست که هر کس و در هر شرایط و دارای هر گونه عقیده مثلاً خود را شبیه به گریه کنندگان برای امام حسین«علیه السلام» جلوه دهد، بهشت بر او واجب شود. نکته مهم درباره برخی روایات مربوط به فضیلت گریه کردن برای آن حضرت این است که گریه برای امام حسین«علیه السلام» مایه احیای هدف مقدّس ایشان است. در روایتی چنین آمده است: امام صادق«علیه السلام» به فضیل فرمود: «آیا در مجالس می نشینید و با یکدیگر گفتگو می کنید؟» فضیل گفت: «آری قربانت گردم!» امام فرمود: «من این گونه مجالس را دوست دارم، امر ما را زنده کنید! خدا رحمت خویش را بر کسی که امر ما را زنده می کند فرو می فرستد». بنابراین گریه برای امام حسین«علیه السلام» باید با توجّه به هدف مقدّس ایشان و فلسفه شهادت آن حضرت - که زنده کردن تعالیم قرآن و احکام اسلام است - همراه باشد. بدون تردید چنین گریه ای است که دارای ثواب است. بدیهی است کسی که با این توجّه برای آن حضرت عزاداری می کند به مقرّرات دین و دستورات مذهبی پای بند است(1). « بخش پاسخ به سؤالات » 1) بحارالانوار، ج 44، باب 34.
عزاداری برای امام حسین«علیه السلام» دارای چه آثاری است؟	عزاداری برای امام حسین«علیه السلام» کاری پسندیده است که در احادیث رهبران راستین از آن تمجید فراوان شده است. عزاداری به هر شکل که باشد - در صورتی که با امور غیرمشروع همراه نباشد- موجب احیای دین و بزرگداشت اهداف مقدّس امامان راستین است. همان گونه که رهبر فقید انقلاب اسلامی امام خمینی«رحمه الله» بارها یادآوری کرده اند، این عزاداری ها باعث زنده نگه داشتن خاطره نهضت عاشورا و حسّ مبارزه با ظالم و دفاع از مظلوم است. یکی از مؤثّرترین عوامل پیروزی انقلاب اسلامی ما اقامه مجالس عزاداری برای امام حسین«علیه السلام» بود. در پرتو این عزاداری ها اجتماعات به وجود آمد و مردم با اهداف انقلاب آشنا شدند، از قیام امام حسین«علیه السلام» درس آموختند و علیه رژیم طاغوتی و ابر قدرت های شرق و غرب قیام کردند. امید که با الهام گرفتن از آن نهضت بزرگ تاریخ، انقلاب اسلامی ما به پیروزی نهایی برسد و سرانجام ابر قدرت های شرق و غرب و مزدوران آنان را به زانو در آورد! « بخش پاسخ به سؤالات »
نقش حضرت زینب«علیها السلام» در قیام امام حسین«علیه السلام» چه بود؟	همان نقشی را که خون حضرت امام حسین«علیه السلام» در اعتلای اسلام داشت، اسارت حضرت زینب«علیها السلام» پس از شهادت آن حضرت داشت. می دانیم که امام سجاد«علیه السلام» در روز عاشورا بیمار بود و سرپرستی کاروان امام حسین«علیه السلام» را حضرت زینب به عهده داشت. زینب«علیها السلام» با خطبه های خویش در دروازه کوفه و در مجلس یزید حقایق را برملا ساخت و بینی یزید را به خاک مالید و تکبّر او را با سخنان کوبنده و قاطع خویش پاسخ گفت. زنان جامعه ما وظیفه دارند که با انجام وظایف دینی خویش به آن بانوی عظیم الشأن اقتدا کنند، برای دستورات دینی ارزش قائل شوند، حجاب خویش را حفظ کنند و وظایفی را که رهبر انقلاب به آنان گوشزد می کنند، انجام دهند. « بخش پاسخ به سؤالات »
فداکاری امام حسین«علیه السلام» به چه انگیزه ای بود؟	در زمان امام حسین«علیه السلام» در اثر غصب خلافت و فساد و تبهکاریهای حاکمان دروغین، تعالیم اسلام به کلّی تحریف شده بود؛ به ویژه در زمان خلافت معاویه و یزید، نامی هم که از اسلام و تعالیم آن مانده بود، با خلافت آنان در آستانه نابودی بود. یزید در چنین شرایطی می خواست از امام حسین«علیه السلام» بیعت بگیرد. بیعت با یزید به معنای تأیید جنایات و کارهای ننگین وی بود. امام حسین«علیه السلام» دو راه در پیش رو داشت: یا با افتخار و شهامت، شهادت در راه خدا را برگزیند یا با ذلّت در پرتو قدرت شخص فرومایه ای همچون یزید زندگی کند و امام - چنانکه خود فرمود - شهادت را برگزید و شهادت وی باعث رسوایی خاندان بنی امیّه و احیای تعالیم اسلام شد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا تأکید امام خمینی«رحمه الله» بر اقامه عزاداری امام حسین«علیه السلام» هر گونه عزاداری را شامل می شود؟	تأکید امام بر اقامه عزاداری امام حسین«علیه السلام» شامل امور غیر مشروع مانند به کار بردن آلات لهو و لعب، غنا، دروغ بستن بر امام حسین«علیه السلام» و ماجرای کربلا و امثال آنها نمی شود؛ بنابراین در مراسم سنّتی عزاداری باید از امور غیر مشروع پرهیز کرد، ولی آدابی مانند: زنجیرزنی، سینه زنی، اقامه مجالس، گریه کردن، راه اندازی دسته های عزاداری و حرکت دادن عَلَم و امثال آنها باید حفظ شود و انقلاب امام حسین«علیه السلام» از طریق همین مراسم حفظ شده است. بر این اساس منطق کسانی که با برگزاری این مراسم مخالفند و می گویند تنها باید راه امام حسین«علیه السلام» را دنبال کرد و گریه و عزاداری و برگزاری مراسم سنّتی نه تنها بی فایده است، بلکه جنبه تخدیری دارد، اشتباه است. همین مجالس پیام نهضت عاشورا را طیّ قرن ها به گوش نسل های بسیاری رسانده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا کار کسی که در نمایش(تعزیه) نقش شمر را بازی می کند ارزشمند و دارای ثواب است؟	نمایش با واقعیّت تفاوت دارد: در صحنه ای واقعی هم جنبه های خوب هست و هم بد که هر یک دارای احکام ویژه ای است؛ مثلاً در صحنه کربلا امام حسین«علیه السلام» اسوه فداکاری و از خود گذشتگی است و شمر- که لعنت و نفرین خدا بر او باد!- اسوه ظلم و جنایت است. ایثار و شهادت موجب استحقاق پاداش بزرگ، ولی ظلم و جنایت موجب استحقاق عذاب و کیفر است. در این مسئله از جهت عقلی هیچ تردیدی نیست. ولی در نمایش، جنبه بد به طور واقعی وجود ندارد؛ مثلاً مقصود از نمایش دادن صحنه کربلا این است که جنبه های خوب و بد به خوبی نشان داده شود، امّا در نمایش جنبه منفی وجود ندارد؛ زیرا کار کسی که نقش شمر را بازی می کند نشان دادن جنبه های منفی شمر و ظلم او در کربلا است. این نقش هر چه بهتر اجرا شود، بازیگر آن شایسته پاداش بیشتر است و از این رو به وی پاداش می دهند. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا امام حسین«علیه السلام» فقط جنگ کرد و شهید شد؟	اگر منظور این است که چرا تنها امام حسین«علیه السلام» جنگ کرد و شهید شد و دیگر امامان جنگ نکردند، در پاسخ می گوییم: تمام امامان«علیهم السلام» در راه خدا مجاهده و فداکاری کردند؛ چنانکه در زیارت امامان می خوانیم: «وَ جاهَدْتُمْ فِی اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ؛ و در راه خدا چنانکه شایسته است مجاهده کردید». باید توجّه داشت که مجاهده، تنها به جنگ و رویارویی با دشمن نیست. مسلّم است که بخش مهمّی از تاریخ زندگی امامان راستین ما درگیری با خلفا و مبارزه علیه ظلم است؛ به همین دلیل تمام امامان ما شهید شده اند و هیچ یک به اجل طبیعی از دنیا نرفته اند. « بخش پاسخ به سؤالات »
در حالی که وجود امام معصوم بهتر از فقدان اوست، چرا می گوییم شهادت امام حسین«علیه السلام» باعث حفظ اسلام شد؟	بدیهی است همان گونه که وجود امام معصوم در جهان نقش دارد، رحلت وی خسارت و مصیبتی سهمگین به حساب می آید، ولی گاهی شرایط به گونه ای تغییر می کند که شهادت امام موجب حفظ اسلام خواهد شد؛ در این صورت اگر چه از دست رفتن امام، خسارتی بزرگ برای اسلام است، ولی چون شهادت امام نقش مهمّی در حفظ اسلام دارد، امام تن به جانبازی و شهادت می دهد. در مورد امام حسین«علیه السلام» نیز چنین بود؛ زیرا در اثر غصب خلافت و روی کار آمدن خلفای غاصبی چون معاویه شرایط چنان تغییر کرده بود و حقایق اسلامی چنان تحریف شده بود که اگر وضع به همان گونه ادامه می یافت، اسلام از بین می رفت. امام حسین«علیه السلام» - که در میان مسلمانان شخصیّتی شناخته شده بود - قیام کرد و با بیعت نکردن با دستگاه خلافت یزید به شهادت تن داد. این شهادت باعث معّرفی خاندان بنی امیّه شد و دیری نپایید که بنی امیّه به نابودی گرایید. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا گریه کردن تأثیری سازنده بر انسان دارد؟	گریه در صورتی که مشروع و از نظر دینی مطلوب باشد(مانند گریه از ترس خداوند و گریه بر مصایب امام حسین«علیه السلام»)، دارای آثار سازنده است. چنین گریه ای نشانه انعطاف روح در برابر عظمت آفریننده(در مورد گریه از ترس خداوند) و نیز نشانه انعطاف روح و تأثّر آن در برابر ظلمی که به مظلوم روا داشته شده و بزرگداشت او و آثار ارزنده دیگر(در مورد گریه بر امام حسین«علیه السلام») است. انسانی که در برابر خداوند انعطاف ندارد، دارای دلی سخت و روحی خشن است و نیز کسی که بر عزای امام حسین«علیه السلام» نمی گرید، از عاطفه انسانی بر کنار است؛ چرا که از حادثه ای چنان بزرگ - که طبق آنچه در تاریخ و حدیث و ادعیه آمده در طبیعت، جمادات، نباتات و حیوانات اثر گذاشته) تأثیر نپذیرفته است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا برگشت اسیران اهل بیت امام حسین«علیه السلام» از شام به کربلا در سال اوّل واقعه کربلا اتفاق افتاد یا سال بعد؟	محقّقان در این باره اختلاف نظر دارند. به نظر می رسد که اسیران اهل بیت«علیهم السلام» در سال اوّل و در اربعین اوّل به کربلا باز گشته اند؛ طبق تحقیق افراد مطلع این مطلب امکان پذیر است. مرحوم سیّدبن طاووس در کتاب «لهوف» ورود اهل بیت«علیهم السلام» را به کربلا در اربعین اوّل نقل کرده است؛ زیرا آمدن جابربن عبداللّه انصاری به کربلا در اربعین اوّل مسلّم است و در کتاب «لهوف» ورود اهل بیت در کربلا با ورود جابر در یک زمان روایت شده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا نخل ها و بیرق هایی را که در مراسم عزاداری امام حسین«علیه السلام» از آنها استفاده می شود، قابل احترام است؟	نخل هایی که از آنها در مراسم عزاداری استفاده می شود، نشانه عزاداری است و به همین دلیل نباید به آنها اهانت کرد. این نخل ها اگر چه قطعه چوب هایی بیش نیست و از این جهت مورد احترام نیست، امّا از جهت انتساب به عزاداری امام حسین«علیه السلام» نباید به آنها بی احترامی و اهانت شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا امام حسین«علیه السلام» از امامت خود برای نجات از مهلکه یزیدیان استفاده نکرد؟	امام حسین«علیه السلام» به دلیل دارا بودن مقام امامت از ولایت گسترده ای برخوردار بود، ولی از این مقام برای نفع شخصی استفاده نمی کرد و روشی را که مورد رضای خدا بود، برمی گزید. یزید در پی آن بود که از امام حسین«علیه السلام» برای استحکام خلافت خود بیعت بگیرد و بیعت امام حسین«علیه السلام» با یزید مستلزم نابودی اسلام بود. امام حسین«علیه السلام» با یزید بیعت نکرد و خود را فدای اسلام کرد و با شهادت خویش بقای و پیشرفت اسلام را تضمین کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
خطاب امام حسین«علیه السلام» در عبارت «هل من ناصر ینصرنی» به کیست؟	پیامی که از امام حسین«علیه السلام» نقل شده درخواست یاری است. روشن است که امام حسین«علیه السلام» تنها از افرادی که در کربلا بودند، درخواست یاری نداشت تا او را از کشته شدن نجات دهند، بلکه منظور یاری دین خداست؛ بنابراین، این پیام، پیامی است برای تمام زمان ها و همه نسل ها تا برای یاری دین به پا خیزند. در هر زمان پاسخگویی به این پیام به گونه ای است. رزمندگان سلحشور ما که در دوران جنگ تحمیلی در جبهه های حق علیه باطل پیکار می کردند، در واقع این دعوت امام حسین«علیه السلام» را اجابت می کردند. « بخش پاسخ به سؤالات »
مجالس عزاداری امام حسین«علیه السلام» باید چگونه باشد؟	مجالس ذکر مصیبت و تاریخ امام حسین«علیه السلام» گرچه بسیار مفید است، ولی باید دقّت شود که این مجالس برای مسلمانان هم استفاده علمی، دینی و تربیتی داشته باشد و هم موجب ذلّت و استهزای دین در مقابل دشمنان و بیگانگان نباشد. اگر تعزیه همراه با گناه باشد، مثلاً در آن اشعار دروغ خوانده شود و یا در آن از ابزار لهو و لعب استفاده شود و یا باعث بی احترامی به امام حسین«علیه السلام» باشد، مسلَماً حرام است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا امام حسین«علیه السلام» به دست یزید اسیر شد؟	امام حسین«علیه السلام» شهید شد؛ زیرا تسلیم بیعت با یزید نشد. بیعت با یزید برای آن حضرت، اسارت بود و آن حضرت شهادت را که مرگ شرافتمندانه می دانست، برگزید و حاضر به بیعت با یزید نشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
قبل از حضرت امام حسین«علیه السلام» لقب سیدالشهدا از آنِ که بود؟	قبل از امام حسین«علیه السلام» حضرت حمزه، عموی پیامبر، که در جنگ احد به شهادت رسید، «سیدالشهدا» لقب یافته بود. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا ممکن است که دست کشیدن به نخل و عَلَم عزای امام حسین«علیه السلام» موجب شفای امراض شود؟	چون این نخل ها نشانه های عزاداری برای امام حسین«علیه السلام» و منسوب به آن حضرت است، استبعادی ندارد که حاجت افرادی در پرتو توسّل به آن حضرت برآورده شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا همراهی نکردن عبداللّه بن جعفر و محمّد حنفیه با امام حسین«صلی الله علیه وآله» گناه محسوب نمی شود؟	حضرت امام حسین«علیه السلام» برای رفتن به کربلا از عبداللّه بن جعفر، همسر حضرت زینب، و برادرشان محمّد حنفیه دعوت الزامی نکردند. اگر امام«علیه السلام» از آنان این گونه دعوت کرده بود، تخلف آنان غیر جایز و حرام بود. « بخش پاسخ به سؤالات »
حکم عروسی کردن در ماه محرّم چیست؟	برگزار نکردن جشن های عروسی در ماه محرّم و صفر نشانه نوعی احترام به امام حسین«علیه السلام» است؛ زیرا ماه محرّم و صفر ماه عزاداری است و با برگزاری مجالس شادی مناسبت ندارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
وظیفه ما در برابر کسانی که وقایع جعلی را به نهضت امام حسین«علیه السلام» نسبت می دهند چیست؟	در پاسخ به این پرسش چند نکته را یادآوری می کنیم: برخی حوادث مربوط به داستان کربلا و شهادت امام حسین«علیه السلام» و یاران گرامی وی و اسارت خاندانش مسلّم و غیر قابل تردید است. قسمتی از این وقایع نیز اختلافی است ممکن است بعد از تحقیق، بسیاری از آنچه شایع است. خلاف واقع به نظر آید، ولی باید توجّه داشت که: اولاً: این مسئله قطعی نیست؛ ثانیاً: در برخورد با این بخش از وقایع مربوط به عاشورا باید دقّت و احتیاط کرد و توجّه داشت که مبادا در راهنمایی مردم، آبروی افراد از بین برود و اعتقاد و ایمان مردم به نهضت عاشورا و اهمّیت شهادت امام حسین«علیه السلام» مخدوش نشود. گرچه اهل اطّلاع، حوادث جزئی را با حوادث مسلّم نهضت عاشورا قیاس نمی کنند و اگر چه تردید در صحّت برخی حوادث جزئی مورد اختلاف، ضرری به اساس ماجرای کربلا وارد کند، امّا ممکن است اعتقاد بسیاری از عوام با این اختلاف ها مخدوش شود. ثالثاً: باید توجّه داشت که هنگام طرح نزاع، اختلاف های فساد انگیز به وجود نیاید. وظیفه گویندگان و خطیبان نیز این است که هنگام حکایت این حوادث، مدرک سخن خود را بیان کنند و مثلاً بگویند؛ « طبق آنچه در فلان کتاب آمده است». این گونه بیان، بی اشکال است و دروغ نیز نیست. در مراسم دیگر مثل تعزیه خوانی نیز باید از امور غیرمشروع پرهیز داده شود. اگر در این گونه مراسم، اموری که باعث اهانت به امام حسین«علیه السلام» و اهل بیت گرامی وی«علیهم السلام» است با تذکّر اصلاح نشد، باید با روش هایی که فساد آن کمتر است از آنها جلوگیری کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا اجرای مراسم تعزیه درباره ائمّه اطهار«علیهم السلام» دارای ثواب است؟	ائمه اطهار«علیهم السلام» بندگان مقرّب درگاه خداوند و پیشوایان اسلام و جانشینان پیامبر«صلی الله علیه وآله» هستند. هر مسلمان باید این بزرگواران را بشناسد و از راه دوستی با آنها به خداوند تقرّب جوید و از دستورات آنها اطاعت کند. همچنین باید این امامان را به دیگران معرّفی کرد و مقامات معنوی، فضایل، مناقب و فداکاریهای آنان در راه اسلام را برای مردم شرح داد تا جامعه اسلامی با پیروی از این رهبران نمونه به سعادت رسد و در مبارزه با ستمگران پیروز شود. درباره شیوه ها و چگونگی معرّفی ائمه اطهار«علیهم السلام» باید گفت خطابه و تألیف آثار، شیوه ای طبیعی و سالم است. درباره تعزیه(نمایشنامه) باید گفت بسیاری از این تعزیه های معمول، بی اشکال نیست و در بعضی موارد شامل امور خلاف شرع و احیاناً نامناسب و رکیک است و هدف معرّفی عظمت و بزرگواری امامان«علیهم السلام» را بر نمی آورد. تعزیه اگر بدون این نقایص باشد اشکالی ندارد و مجریان چنین تعزیه ای مأجور نیز خواهند بود. باید در چگونگی اجرای تعزیه کاملاً دقّت کرد و درباره مضمون آن از نظر عالمان دین استفاده کرد تا ندانسته به خلاف شرع دچار نشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا امام حسین«علیه السلام» با یزید بیعت نکرد؟	در پاسخ به این پرسش می توان سخنی از امام حسین«علیه السلام» درباره حکومت یزید را نقل کرد؛ آن جمله این است: «فَعَلَی اْلاَسْلامِ اَلسَّلامِ اِذُبلِیَتِ ألأمَّةُ بِراعٍ مِثْلِ یَِزیدَ؛ باید فاتحه اسلام را خواند وقتی که امّت اسلامی گرفتار زمامداری مانند یزید باشد». امام حسین«علیه السلام» این جمله را وقتی فرمود که به آن گرامی پیشنهاد بیعت با یزید شده بود. توجّه به ویژگی های یزید معلوم می کند که او اصلاً به اسلام و وحی اعتقاد نداشت و به هر گونه گناه و جنایتی دست می زد. آیا رهبر بزرگ دینی که امام امّت است می تواند با حاکم غاصبی چون یزید - که نوامیس اسلام را هتک کرده و حتّی به شرف و حیثیّت انسانی بی اعتناست - بیعت کند؟! سخن همان است که امام فرمود: حکومت کسی مانند یزید مستلزم از بین رفتن اسلام است. اگر امام با چنین کسی بیعت کرده بود، موجب تثبیت چنین حکومتی شده بود، ولی آن گرامی با شهادت خویش فضاحت یزید و خاندان بنی امیّه را برملا ساخت و زمینه را برای سقوط خاندان بنی امیّه و توجّه امّت اسلامی به تعالیم اسلامی فراهم آورد و روحی تازه به کالبد اسلام بخشید. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا گریه کردن در مجالس مذهبی خاصیّت و استفاده ای دارد و اجر و ثواب آن چقدر است؟	درباره ارزش و فضیلت گریه کردن برای امام حسین«علیه السلام» و سایر پیشوایان دین روایاتی نقل شده است(2). شاید یکی از علل این ارزش این باشد که هنگامی که خاطره مصایب و ستم هایی که بر ایشان روا داشته شده و نیز رنجهایی که در راه پیشرفت دین و احیای تعالیم اسلام تحمّل کرده اند، تذکّر داده شود، شیعیان آنان از این رهگذر بهتر به تعالیم دین رو می کنند و با هدف عالی آنان آشنا می شوند؛ در واقع در پرتو گریه و عزاداری، دستورات حیات بخش دین احیا و به کار بسته می شود. البتّه چنین نیست که هر کس بدون توجّه به اهداف پیشوایان دین، تنها برای امام حسین«علیه السلام» گریه کند و از سوی دیگر هر جنایتی را انجام دهد و از ستمگری و تضییع حقوق دیگران رو گردان نباشد، از ثواب این عزاداری برخوردار باشد و در شمار افرادی قرار گیرد که در راه رسیدن به اهداف آنان فداکاری می کنند. « بخش پاسخ به سؤالات » 2) بحارالانوار، ج 44، باب 280.
آیا سوگواری، گریه کردن، روضه خوانی و نظایر اینها به مناسبت وفات یکی از پیشوایان، پسندیده است؟	در میان تمام ملل و اقوام رسم است که برای قدردانی و تعظیم شخصیّت های بزرگ، روزهایی را به نام آنها به عنوان جشن یا عزا تعطیل می کنند و در آن روز، مجلس جشن یا سوگواری برگزار می کنند. این عمل علاوه بر اینکه باعث احیای روح قدردانی از زحمات دیگران می شود، همچنین موجب می شود که افراد در جستجوی شخصیّت و عظمت باشند و در طول تاریخ هیچ کس به این رسم و روش اشکال نکرده است. اسلام نیز از این روش صحیح بهره برداری کرد و برای تقویّت روح فداکاری و خداشناسی در مردم، روزهایی را به نام بزرگان نام نهاد تا مردم در این روزها گرد هم آیند. این مراسم باعث احیای روح عالیه اسلام در میان مردم و بازگو کردن روش زندگی و فداکاریهای ائمه اطهار«علیهم السلام» و سایر بزرگان شود؛ بنابراین اگر مجالس سوگواری به گونه ای شایسته و صحیح برپا شود، بسیار مفید و مورد رضایت خداوند متعال و پیشوایان دین است. « بخش پاسخ به سؤالات »
اگر امام حسین«علیه السلام» شهید نمی شد آیا در اسلام نقصی راه می یافت و اگر به قدرت می رسید اسلام در جهان بیشتر گسترده می شد؟	تصوّر این فرض که امام حسین«علیه السلام» به شهادت نرسد به دو صورت ممکن است: نخست اینکه به شهادت نمی رسید و به مقام و حکومت بر مسلمانان دست می یافت، در این صورت معلوم است حکومت امام معصومی مانند امام حسین«علیه السلام» - در مقایسه با خلافت شخص نالایق و فرومایه ای همچون یزید - تا چه پایه مایه پیشرفت اسلام می شد، ولی اگر به شهادت نرسیدن امام حسین«علیه السلام» به این صورت فرض شود (به فرض محال) که حکومت و قدرت همچنان از آن یزید و امویان باشد و آن حضرت با آنان - نعوذباللّه - سازش کند، در این صورت این جمله آن گرامی صادق است: «فَعَلَی اْلأِسلامِ السَّلامِ اِذبُلْیِتِ ألأْمَّة بِراعٍ مِثْلِ یَزیدَ؛ باید فاتحه اسلام را خواند آن گاه که اسلام گرفتار زمامداری همچون یزید شود». در شرایطی که حکومت در دست بنی امیّه و یزید بود تنها عامل حفظ اسلام و رسوایی بنی امیّه، قیام و شهادت امام حسین«علیه السلام» بود. « بخش پاسخ به سؤالات »
قیام امام حسین«علیه السلام» چه آثاری در جامعه اسلامی بر جای گذاشت؟	ارزیابی حادثه خونین کربلا و آثار و نتایج این قیام پرشور و فداکاری بی نظیر، نیازمند مطالعه ای گسترده است؛ این حقیقتی است که از مطالعه نوشته های دانشمندان به دست می آید. درسهایی که قیام امام حسین«علیه السلام» به ما می آموزد بسیار است که به بعضی از آنها اشاره می کنیم: 1. هدف اصلی مصلحان حقیقی و پاسداران حق، تحکیم حق، کوبیدن باطل، احیای نام خداوند، مواسات، اعتلای دین و آزادی و عدالت اجتماعی است تا در پرتو آن طبقات محروم و ستمدیده بتوانند از حق خویش برخوردار شوند. امام حسین«علیه السلام» می دید که ملّت اسلام در اثر تبلیغات سوء دشمن، فساد و ستم را پیشه کرده و عدالت، حریّت و کمالات را به فراموشی سپرده و به تبهکاری و بندگی شهوات روی آورده است. امام حسین«علیه السلام» می دید که قوانین الهی در حال فراموشی و نابودی اند و اسلام عزیز فدای هوسرانیهای افراد نالایق و خواسته های شوم بلهوسان شده است؛ پس قیام کرد و با نهضت خود اسلام را جانی تازه بخشید. 2. امام حسین«علیه السلام» به مردم فهماند که ملّت اسلام و بلکه هر ملّتی باید از زیر بار ستم نجات یابد. 3. با قیام امام حسین«علیه السلام» احکام اسلام و برنامه های عالی دینی و توحیدی پس از آنکه مدّت ها در حال فراموشی بود، دوباره محور زندگی مردم قرار گرفت. 4. قیام امام حسین«علیه السلام» این بصیرت را به مسلمانان داد که اسلام بالاتر از همه چیز است و برای برقراری آن باید از همه چیز گذشت و برای بزرگداشت احکام و سنن آن فداکاری کرد. 5. نهضت عاشورا درس دینداری و استقامت در برابر ظلم و کفر به مسلمانان و انسان ها داد و روح شهامت و شجاعت را در مسلمان ها زنده کرد. 6. قیام کربلا احساسات و عواطف دینی مردم را برانگیخت تا همه بدانند در پیشگاه چه کسی باید خضوع کرد. 7. حادثه خونین کربلا موجب تأسیس مکتب عالی فضیلت و تعلیم تربیت صحیح شد که خود رمز بقای مذهب تشیّع و اسلام است. 8. این قیام زمینه ساز محکومیّت بنی امیّه در ذهن مسلمانان و سایر ملل جهان شد. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا امام حسین«علیه السلام» با اینکه می توانست در کربلا با اراده خود یزید و اطرافیان او را نابود کند چنین نکرد؟	صحیح است که امام حسین«علیه السلام» به افاضه الهی از قدرتی عظیم برخوردار بود، ولی از آن قدرت ولایتی جز در موارد ضروری استفاده نمی کرده است؛ چه اینکه این جهان، جهان تکلیف است و چنین نیست که خداوند یا رهبران معصوم«علیهم السلام» از غیر مجرای عادی ظالمان را با سرعت هلاک کنند و یا بی اختیار، آنان را مجبور به پذیرش حق کنند؛ زیرا این کار با آزادی و اختیار انسان - که اساس تکامل او است - سازگار نیست. پیامبر و امام گاه در برابر ستم قیام می کنند و از مجرای عادی(از طریق مجاهده و پایداری) با ستمکاران مبارزه می کنند، امّا وظیفه آنان این نیست که با اراده خود، آنان را از بین ببرند؛ زیرا این کار با سنّت تکامل انسان که از رهگذر اختیار و آزادی او صورت می گیرد، ناسازگار است. « بخش پاسخ به سؤالات »
برخی نکات اساسی را که باید در عزاداری مورد توجّه قرار گیرد بیان کنید!؟	1. در عزاداری نباید امور خلاف شرع انجام شود. تشخیص اینکه چه کاری خلاف شرع است به عهده مرجع تقلید است. 2. اگر مراسم عزاداری با امور خلاف شرع همراه باشد(مانند سینه زدن یا زنجیر زدن با بدن برهنه و قرار گرفتن در برابر زنان نامحرم)، باید از این امور خلاف شرع جلوگیری کرد، نه از اصل سینه زدن و زنجیر زدن. 3. معنای مطلوب بودن عزاداری به شکل سنّتی این نیست که به این امور بسنده شود و به قرآن و احکام دین و حلال و حرام توجّهی نشود. روشن است که عزادار امام حسین«علیه السلام» به ایشان علاقه مند است؛ بنابراین باید همان گونه که به این مراسم اظهار علاقه می کند، به اهداف عزاداری که از عزاداری مهم تر است، بیشتر توجّه کند. « بخش پاسخ به سؤالات »
ما که معتقدیم امام حسین«علیه السلام» پیروز شد، چرا به جای رشادت و مردانگی او از کشته شدن او می گوییم؟	یادآوری مصایب و حوادثی که بر امام حسین«علیه السلام» گذشته است، منافاتی با پیروزی آن گرامی ندارد، بلکه رمز پیروزی امام حسین«علیه السلام» در همین است که به بیعت با یزید تن نداد و شهادت را برگزید. شهادت برای وی افتخارآمیزتر از زندگی ذلیلانه بود. از آن امام راستین نقل شده است که در خطبه ای فرمود: «اَلا وَاِنَّ الدَّعیِ اِبْن الدَّعی قَدْرَ کَزَبَیْنَ اثْنَتَیْنِ: بِیْنَ الثَّلَةِ وَ الذِّلِةِ وَ هَیْهاتَ مِنَّا الذَّلِةِ اَبَی اللَّهُ لَنا ذلِکَ وَ رَسُولُهُ وَ الْمؤمِنوُنَ؛ آگاه باشید که زنا زاده پسر زنازاده مرا بین دو چیز مخیّر ساخته است: مرگ و زندگی با خواری، و خواری از آستانه ما دور است و خدا، پیامبر و مؤمنان آن را برای ما نمی پذیرند». بنابراین روشن می شود که تن دادن امام حسین«علیه السلام» به آن مصایب جانگداز و طاقت فرسا بزرگ ترین دلیل رشادت و شهامت آن گرامی است و یادآوری آنها باعث تجدید خاطره فداکاری آن امام راستین است. « بخش پاسخ به سؤالات »
حضرت سیّدالشهدا با آنکه می دانست کشته می شود چرا خانواده خود را همراه برد؟	بررسی دقیق تاریخ کربلا معلوم می کند که همراه بودن خانواده امام حسین«علیه السلام» با ایشان تا چه اندازه در تحقّق هدف آن حضرت مؤثّر بود. آن حضرت همچنین می خواست با نشان دادن مظلومیّت خود و خاندانش ریشه ظلم بنی امیّه را بکند و اگر زن و فرزند خود را به همراه نمی برد، مظلومیّت آن حضرت کاملاً معلوم نمی شد و ممکن بود گروهی بگویند حضرت به طمع ملک و سلطنت یزید انقلاب کرد و کشته شد، ولی وقتی در تاریخ بخوانیم از روز هفتم محرّم آب را بروی خاندان آن حضرت بستند و فریاد العطش کودکان آن حضرت به گوش دوست و دشمن رسید و قطره آبی نیز از ایشان دریغ شد، دنیا می فهمد که دشمنان ایشان در موضع باطل بودند. از طرف دیگر اگر خانواده آن حضرت همراه ایشان نبودند، ماجرای کربلا از یادها می رفت و خون آن حضرت پایمال می شد. اسیری حضرت زینب و دیگر افراد خاندان موجب شد نام آن بزرگوار تا قیامت زنده و پایدار بماند. یزید پس از پشیمانی از کار خود نقشه را تغییر داد و بنای مدارا با خاندان اهل بیت را گذاشت و گفت سه خواهش امام زین العابدین«علیه السلام» را قبول می کنم و در شهر شما مجلس عزاداری امام را برای زن های اسیر مهیّا کرد. حضرت زینب«علیها السلام» تمام ظلم های بنی امیّه را برای زنان شام بیان کرد به گونه ای که زنان گریه و زاری می کردند. انقلابی در شهر شام برپا شد. ماجرای دروازه کوفه، سخنرانی حضرت زینب، مجلس عبیداللَّه و مجلس یزید و نیز ماجرای امام زین العابدین در مسجد شام و سخنرانی آن حضرت بالای منبر همه و همه مربوط به اسیران اهل بیت است که اگر حضرت آنان را به همراه نمی برد، این بهره برداری کامل صورت نمی گرفت. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا برای امام حسین«علیه السلام» دو ماه عزاداری می کنند ولی برای امامان دیگر یکی دو روز؟	اوّلاً در ماه محرّم و صفر برای پیامبر اسلام«صلی الله علیه وآله»، امام حسن مجتبی، امام سجّاد و حضرت رضا«علیه السلام» نیز عزاداری می شود؛ ثانیاً باید در بزرگداشت تمام امامان و رهبران راستین کوشید و مصایب آنان را یادآوری کرد و از فداکاریهای آنان درس آموخت. شاید عزاداری دو ماهه برای امام حسین«علیه السلام» به این دلیل باشد که مصایبت امام حسین«علیه السلام» و خاندان وی تنها منحصر به شهادت و کشته شدن نبود؛ پس از شهادت امام نیز خاندان وی را اسیر و با آن همه وقایع دلخراش و ناراحت کننده روبرو کردند. برای بزرگداشت ایّامی که خاندان امام«علیه السلام» در گرفتاری و ناراحتی به سر می بردند و نیز به دلیل نقش بسیار مهمّی که ماجرای کربلا در کوبیدن و رسوا کردن خاندان بنی امیّه و اثبات حقانیّت امام حسین«علیه السلام» داشت، در دو ماه محرّم و صفر مجالس عزا تشکیل می شود. اگر از این مجالس به خوبی بهره برداری شود، عالی ترین نتایج مطلوب را به دست خواهد داد. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا برای امام حسین«علیه السلام» گریه می کنیم؟	گریه برای امام حسین«علیه السلام» به دلیل از دست دادن وجود جسمانی او نیست. بخشی از فواید گریه برای شهیدان را می توان چنین برشمرد: 1. به یاد ماندن خاطره آنها در دل ها و قلب ها. ما با گریه و عزاداری سعی می کنیم خاطره نهضت کربلا را برای همیشه زنده نگه داریم. 2. گریه ما برای شهادت مظلومانه آنها است. 3. قلب هر انسان دارای عاطفه و احساس، با شنیدن حوادث جانگداز کربلا، فرو می ریزد و عواطف او تحریک می شود. چه کسی است که ماجرای کربلا را به یاد آورد و قلبش نسوزد؟ 4. عواطف انسان با گریه تحریک و احساساتش بیدار می شود و بیدار شدن عواطف، اثر روحی عجیبی در انسان می گذارد: انسان ساخته می شود و سعی می کند که راه شهیدان را دنبال کند. « بخش پاسخ به سؤالات »
امام حسین«علیه السلام» درباره انتخاب مرگ و ترجیع آن بر ذلّت چه فرمود؟	امام حسین«علیه السلام» در این باره سخنی دارند که در روز عاشورا و در ضمن خطبه ای فرموده اند. آن جمله چنین است: «اَلا وَ اِنَّ الدَّعی اِبْنُ الدَّعی قَدْرَ کَزَ بَیْنَ اثْنَتَیْنِ: بَیْنَ الَثّلَةِ وَ الذَّلَةِ وَ هَیْهاتَ مِنَّا الذَّلَّةَ اَبَی اللَّهُ لَنا ذلِکَ وَ رَسُولُهُ وَ الْمؤمِنُونَ وَ حُجُورٌ طُهِرَتْ وَ اُنوفٌ حمیة و نفوس ابیة مِنْ ان نوثر طاعَةَ اللّئِام عَلی مَصارعِ الْکِرامِ؛ آگاه باشید که زنان زاده پسر زنازاده مرا در میان دو چیز مخیّر کرده است: مرگ و خواری، و هیهات که ما خواری را بپذیریم، نه خداوند و نه پیامبر و نه مؤمنان راستین و نه اجداد پاک و نه پروردگان دامنهای پاک و نه نفوس ما روا می دارد که ما طاعت فرومایگان را بر مرگ شرافتمندانه برگزینیم». « بخش پاسخ به سؤالات »
این سخن امام زمان«علیه السلام» درباره امام حسین«علیه السلام» که، «برایت گریه می کنم و اگر اشکم تمام شود خون می گریم»، در کدام زیارت نقل شده است؟	این جمله که: «اگر روزگار مرا تأخیر انداخت نبودم تا در کربلا تو را یاری کنم... صبح و شام برایت گریه می کنم و به جای اشک خون از دیدگانم جاری می کنم»، ترجمه جملاتی از زیارت ناحیه مقدّسه است که از امام زمان«علیه السلام» درباره امام حسین«علیه السلام» نقل شده است(3). « بخش پاسخ به سؤالات » 3) بحارالانوار، ج 101، ص 274، ح 1، باب 19.
معنای «تاسوعا» و «عاشورا» چیست؟	«تاسوعا» و «عاشورا» یعنی «نهمین روز» و «دهمین روز» از ماه محرّم. این دو روز یادآور قیام مقدّس و خونین امام حسین«علیه السلام» و یاران او است. از این نظر این دو روز از روزهای ویژه اند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا گریستن کفّار برای امام حسین«علیه السلام» سودی برای آنها دارد؟	ثواب هایی که برای گریستن و عزاداری برای امام حسین«علیه السلام» نقل شده، مشروط به ایمان است، ولی گریستن برای امام حسین«علیه السلام» ممکن است در تخفیف عذاب غیرمؤمنان مؤثّر باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
چه اوصافی برای امام حسین«علیه السلام» در زیارات آن حضرت آمده است؟	در زیارات امام حسین«علیه السلام» اوصاف بسیاری برای آن حضرت ذکر شده است از جمله: سیدالشهداء خامس اصحاب کساء قتیل الادعیاء، ثارالله، المحتسب الصابر. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا مادر گرامی حضرت علی اکبر در کربلا حضور داشته است؟	مرحوم شیخ عباس قمی«رحمه الله» از محدثین بنام و معروف در کتاب منتهی الامال در مورد مادر گرامی حضرت علی اکبر«علیه السلام» بیان داشته که آیا والده آن جناب در کربلا بوده یا نبوده ظاهر آن است که نبوده اند و در کتب معتبره نیافتیم. « بخش پاسخ به سؤالات »
چرا عبدالله بن جعفر در کربلا حاضر نگشت؟	عبدالله بن جعفر بسیار نگران امام حسین«علیه السلام» و دو فرزندش (عون و محمد) را برای خدمت گذاری ملازم آن حضرت قرار داد. و خودش امان نامه ای از عمر و ابن سعید والی مدینه برای آن حضرت گرفت. و به محضر آن بزرگوار رسید. و از حضرت خواست که به مدینه برگردند. امّا امام حسین«علیه السلام» در پاسخ فرمود: من پیامبر«صلی الله علیه وآله» را در خواب دیده ام مرا امری فرموده که در پی امتثال آن امر روانه ام چون عبدالله مأیوس با حسرت و ناراحتی بازگشت اگر امام به او امر می کردند که ملازم آن حضرت باشد قطعاً می ماند ولی امام از او نخواستند. و شاید او به گونه ای بود که نمی توانسته ملازم رکاب آن حضرت باشد. و نمی دانسته که کار به جهاد آن حضرت«علیه السلام» منتهی می شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا عروسی حضرت قاسم روز عاشورا امری مستند است؟	عروسی حضرت قاسم«علیه السلام» در روز عاشورا سند معتبری ندارد و مرحوم شیخ عباس قمی چنین بیان می دارد که چنین احتمال می رود که تزویج حسن مثنی فرزند حسن بن علی«علیه السلام» در همان ایام خروج امام«علیه السلام» از مدینه در راه میان مدینه و کربلا بوده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
نام غلام ابوذر که در کربلا حضور داشت چه بوده است؟	نام غلام ابوذر به طوری که نقل شده جون می باشد که گفته شده در کربلا حضور داشته و در راه امام حسین«علیه السلام» به شهادت رسیده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا پوشیدن لباس سیاه در عزاداری امام حسین«علیه السلام» گناه است؟	پوشیدن لباس سیاه لازم نیست تا ترک آن گناه باشد بلکه به عنوان بزرگداشت عزای امام حسین«علیه السلام» در ماه محرم انجام می شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
نام بیست تن از اصحاب امام حسین«علیه السلام» را ذکر فرمایید؟	به نام تعدادی از اصحاب امام حسین«علیه السلام» که در برخی کتب ذکر شده توجه فرمایید: نعیم بن عجلان، عمران بن کعب، حنظله بن عمرو، عامربن مسلم، سیف بن عبدالله، عبدالرحمن بن عبدالله، حباب بن عامر، حلاس بن عمرو، نعمان بن عمرو، زهیر بن بشر، مسلم بن کثیر، زهیر بن مسلیم، حربن یزید، بریر بن خضیر، وهب، نافع بن هلال، مسلم بن عوسجه، ابوثمامه، حبیب بن مظاهر، سعید بن عبدالله، حنفی، زهیر بن القین، حنظله بن السعد. « بخش پاسخ به سؤالات »
اولین شهید از جوانان بنی هاشم کیست؟	پس از به شهادت رسید اصحاب امام حسین«علیه السلام» نوبت به جوانان بنی هاشم رسید که هرکدام به نوبه وارد معرکه جنگ شده، شجاعانه می جنگیدند و به شهادت می رسیدند و اولین فرد از بنی هاشم علی اکبر«علیه السلام» بوده است. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا مادر و برادران حضرت ابوالفضل«علیه السلام» در کربلا حضور داشته اند؟	حضرت ام البنین مادر بزرگوار حضرت ابوالفضل العباس«علیه السلام» در کربلا حضور نداشتند و حضرت ابوالفضل العباس برادرانی بنام، عون، جعفر، و عبدالله داشتند که در کربلا شهید شده اند. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا در هنگام شهادت حضرت ابوالفضل عباس«علیه السلام» مادر ایشان در قید حیات بوده اند؟	در هنگام شهادت ابوالفضل العباس«علیه السلام» مادر گرامی ایشان ام البنین در مدینه و در حال حیات بوده اند. « بخش پاسخ به سؤالات »
حدیثی را در فضیلت گریه در عزاداری امام حسین«علیه السلام» مرقوم فرمایید؟	در منابع حدیثی مانند کتاب بحارالانوار مرحوم مجلسی رضوان الله علیه احادیثی درباره فضیلت گریاندن در عزای امام حسین«علیه السلام» و خواندن شعرو گریاندن مردم نقل شده که یک حدیث را اینجا می آوریم: از زید شّمام که یکی از اصحاب امام صادق«علیه السلام» است روایت شده که گفت ما و جمعی از اهل کوفه نزد امام صادق«علیه السلام» بودیم که جعفر بن عفان بر آن حضرت وارد شد آن حضرت او را نزدیک خود جای داد سپس فرمود ای جعفر عرض کرد لبیک فدایت شوم فرمود شنیده ام که تو درباره امام حسین«علیه السلام» شعر می گویی و پاکیزه می گویی، گفت آری فرمود بگو: جعفر شعر خواند و حضرت و کسانی که اطراف وی بودند گریستند به گونه ای که اشک آن حضرت بر چهره و محاسن مبارکش جریان پیدا کرد، سپس فرمود ای جعفر به خدا سوگند که فرشتگان مقرب این جا حاضر بوده و گفتار تو را درباره امام حسین«علیه السلام» شنیدند و آنان هم مانند ما و بیشتر از ما گریه کردند و خداوند در برابر این کار به تو بهشت را واجب کرد و تو را آمرزید و فرمود هیچکس نیست که درباره امام حسین«علیه السلام» شعری بگوید و گریه کند و دیگران را با آن شعر بگریاند مگر این که خداوند بهشت را برای او واجب کرده و او را می آمرزد. « بخش پاسخ به سؤالات »
محرم و عاشورا به چه معنی است؟	محرم یعنی حرام گردیده شده احتمالاً این نام برایم اه محرم از این لحاظ است که اولین ماهی است که جنگ در آن حرام می باشد و عاشورا از ماده عشر و به معنی ده است و عاشورا دهم محرم می باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
مختار که بود؟	درباره مختار عقاید مختلفی وجود دارد و آنچه از مجموع گفته ها و روایات استفاده می شود این است که فردی مؤمن و معتقد به امامت امام سجاد«علیه السلام» بوده و در هنگام قضیه عاشورا در زندان بوده و پس از آزادی از زندان درصدد انتقام برآمد و قاتلین حضرت سیدالشهداء«علیه السلام» و اصحاب آن حضرت را به قتل رساند. « بخش پاسخ به سؤالات »
چه بر سر اسب امام حسین«علیه السلام» آمد؟	مرحوم شیخ عباس قمی در نفس المهموم می فرماید: اسب آمد بر سر امام و پیشانی خود را به خون امام حسین«علیه السلام» مالید و به طرف خیام زنها حرکت کرد نزد خیمه ها صیحه می زد و سرش را بر زمین می زد تا اینکه مُرد. و بعضی می گویند: بعد از آمدن اسب به خیام، برگشت رفت به فرات و از آنجا به بیان رفت و دیگر کسی او را ندید. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا تعزیه از بزرگداشت محرم صحیح است؟	تعزیه برای بزرگداشت محرم در صورتی که همراه با خرافات و رفتار یا مطلب توهین آمیز و هتک حرمت به مقام مقدس سالار شهیدان و اصحاب آن حضرت«علیه السلام» نباشد اشکالی ندارد. و در ایران به مناسبتهایی برگزار می شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
نقش امام سجاد«علیه السلام» بعد از شهادت پدر بزرگوارش چگونه بوده است؟	پس از شهادت امام حسین«علیه السلام» حضرت امام سجاد زین العابدین«علیه السلام» نقش بسیار مؤثری در بیدار کردن مردم و زنده کردن مظلومیت پدر بزرگوارشان امام حسین«علیه السلام» داشتند یکی از کارهای بسیار مؤثر آن حضرت خطبه هایی بود که در راه اسارت خواند که یکی از آن خطبه ها در کوفه و دیگری در مسجد امویان در شام بود در این خطبه ها جنایات یزید را برملاء کرد و فضائل جدش خاتم الانبیاء«صلی الله علیه وآله» و حضرت علی مرتضی«علیه السلام» را برای مردم بیان کرد و نقش دیگری که آن حضرت ایفا کرد گریه مستمر و عزاداری آن حضرت برای پدرش بود که به شکل گریه در صحنه های مختلف همراه با مصائب آن حضرت صورت می گرفت و آن حضرت در خلال این صحنه ها مظلومیت و شهادت پدر و برادران و یاران پدرش را یادآور می شد و اینها در حرکتهایی که بعد علیه حکومت بنی امیه صورت گرفت که منجر به سقوط خاندان آنها شد مؤثر بود. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا در شب عاشورا در خیام حرم امام حسین«علیه السلام» آب بوده است؟	این که آیت الله شهید مرتضی مطهری«رحمه الله» فرموده اند در شب عاشورا اصحاب غسل کردند، وضوء گرفتند و ... براساس این مدرک است که امام حسین«علیه السلام» در شب عاشورا دستور دادند که خیام حرم را متصل به یکدیگر برپا کردند و بر دور آنها خندقی حفر کردند و از هیزم پر نمودند که جنگ از یک طرف باشد و امام حسین«علیه السلام» و حضرت علی اکبر«علیه السلام» را با سی سوار و بیست پیاده فرستاد که آب(با نهایت خوف و بیم) آوردند پس به اهل بیت و اصحاب خود امر فرمود که از این آب بیاشامید که آخر توشه شماست و وضوء بسازید و غسل کنید و جامه های خود را بشوئید که کفنهای شما خواهد بود.(4) « بخش پاسخ به سؤالات » 4) منتهی الامال، ص 248 و نفس المهموم ص 117.
اول کسی که مرقد حضرت امام حسین«علیه السلام» را زیارت کرد چه کسی بود؟	چنانکه نقل شده اولین کسی که به زیارت قبر مطهر حضرت امام حسین«علیه السلام» مشرف شد جابر بن عبدالله انصاری صحابی معروف بود که به همراه عطیه عوفی در روز اربعین به زیارت آن حضرت در کربلا رفت. « بخش پاسخ به سؤالات »
هیئات عزاداری باید چه اصولی را مراعات کنند؟	عزاداری اجر و ثواب خاص خودش را دارد ولی آقایان باید بدانند که هدف اباعبدالله الحسین«علیه السلام» نشر اسلام، نفی جهل و آگاهی به معارف اسلامی بوده است. بنابراین هیئت های عزاداری علاوه بر مرثیه و نوحه خوانی، باید توجه داشته باشند که مجالس را تبدیل به کلاس شناخت دین و دیانت کنند. تا مردم به مسایل دینی آگاه شوند. « بخش پاسخ به سؤالات »

چاپ