سوء ظن

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در رذایل اخلاقی

پرسش	پاسخ
راه نجات از سوءظن به دیگران چیست؟	در سوره حجرات آمده است:«اجتنبوا کثیراً من الظن ان بعض الظن اثم؛(1) از بسیاری گمانها پرهیز کنید؛ زیرا بعضی از گمانها گناه هستند». از آیه هدایت گر قرآن فهمیده می شود که گمانه زنی اشکالی ندارد؛ زیرا انسان در باره همه چیز به علم و یقین نمی رسد؛ اما اینکه چگونه دچار سوءظن نشویم، باید به این باور برسیم که دل ما ظرف است و مظروفی در او جای می گیرد اگر قلب متوجه ذکر خدا و مایل به خوبیها باشد، راههای شیطان و ایادی او بسته شده، سپاهیان حق داخل می شوند؛ اما اگر هر اندیشه ای در قلب راه یافت، کم کم فضای قلب را تصرف می کند و قلب تبدیل به جایگاهی از نیات و قضاوتهای بد نسبت به دیگران می شود. اسلام راهکاریهایی برای درمان این خلق بد مطرح کرده است. 1. اصل اولی، برائت افراد است، تا آنکه چیزی درباره آنها اثبات شود. 2. بنابر حدیث«ضع امر اخیک علی احسنه؛ کار برادرت به بهترین وجه توجیه کن»، باید حرکت ها و اعمال دیگران در حمل به صحت نمود. 3. گاه قراین و شواهد به نحو شگفت آوری حاکی از همان چیزی است که انسان خیال کند. در حالی که ممکن است، فکر انسان درست نباشد؛ به همین خاطر در حدیثی آمده است:« تا هفتاد بار! کار برادر دینی خود را توجیه به خیر و خوبی نما». که عدد هفتاد حاکی از مبالغه در دفعات است. 4. صبر و شکیبایی و زمان دادن به گمان خویش، باعث روشن شدن حقیقت امر است. 5. تفکر درباره آثار بد و پشیمانی های آینده، بسیار سازنده است. لازم به ذکر است در جامعه ای که اغلب افراد آن نادرست هست، نباید بی گدار به آب زد و تحقیق و تأمل در ایجاد ارتباط امری لازم است. « بخش پاسخ به سؤالات » 1) سوره حجرات، آیه 12.
چه سوء ظنهایی گناه نیست؟	براساس روایات انسان نباید نسبت به خدا و مردم بدگمان باشد و در صورتی که بتواند کار آنان را به خوبی و نیکی حمل کند، نباید نسبت به آنان بدگمان باشد از نظر عقلی و براساس گفتارهای اولیای دین اصلی کاربردی در باره سوءظن برای همه زمانها، وجود دارد و آن سوء ظن و عدم اعتماد در جامعه ای است که فتنه و فساد در آن غالب باشد. سوء ظن در این موارد گناهی ندارد، بر این اساس محیط بزهکاری و محل رسیدگی به امور قضایی و محیط سیاسی برای مردان سیاسی، می تواند موارد ملموسی برای جایز بودن سوء ظن باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
چه سوء ظن هایی گناه نیست؟	از احادیث استفاده می شود که انسان نباید نسبت بخدا و مردم بدگمان باشد و با اینکه می تواند کار آنان را به خوبی و نیکی حمل کند نسبت به آنان بدگمان باشد. اما از نظر عقلی و مضامین گفتارهای اولیاء دین ، چنین برداشت می شود که یک اصل کاربردی برای همه زمانها، در باره سوءظن، می تواند مورد استفاده قرار گیرد. و آن سوءظن و عدم اعتماد در جامعه ای است که فتنه و فسادش غالب باشد این موارد گناهی ندارد. پس محیط بزهکاری و رسیدگی امور قضایی و برای مردان سیاسی، می تواند مثالهایی ملموس برای پرسش فوق باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »

موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی

اشتراک نشریات