جمع بین آیات با آیات و آیات با روایات

نوشته شده توسط Super User. ارسال شده در تفسیر

پرسش	پاسخ
آیا آیه «اَنَ اکرمکم عند اللَّه اتقاکم» با آیه «و رفع بعضکم فوق بعض درجات» منافات ندارند؟	اینکه در برخی آیات قرآن آمده است که خدا برخی از شما را بر برخی دیگر برتری داد تا آزمایشتان کند با آیه ی دیگر که گرامیترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شما است منافات ندارد زیرا منظور از آیه اول برتری در استعدادها و مزایای زندگی است و در دوم منظور برتری از نظر ارزش ها است و منافات ندارد که یک فرد از نظر مزایای زندگی بر دیگری مقدّم باشد ولی آن شخص دیگر به خاطر دارا بودن ارزشهای بیشتری از اولی نزد خدا برتر باشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا اخذ میثاق از پیامبران در آیه 81 آل عمران همان میثاق فطرت است که در آیه 172 سوره اعراف تذکر داده شده است؟	به نظر می رسد پیمانی که در آیه 81 سوره آل عمران تذکر داده شده است پیمان خاصی است که از پیامبران گرفته شده است و این ربطی به میثاق فطرت ندارد.(چنانچه آیه 172 سوره اعراف مربوط به میثاق فطرت باشد و احادیثی که پیرامون آیه آمده آیه کریمه را مربوط به عالم ذر دانسته اند). « بخش پاسخ به سؤالات »
آیا این که در قرآن مجید آمده: «و لقد یشرنا القرآن الذکر...» منافات ندارد با این که دارای تاویل و باطن هم باشد؟	اینکه در این آیه شریفه آمده: «و لقد یسرنا القرآن للذکر فهل من مدّکر؛ و همانا قرآن را برای پند گرفتن میسر و آماده ساخته ایم پس آیا پند گیرنده یی هست؟» منافات ندارد با اینکه قرآن مجید دارای تاویل و باطن هم باشد چه اینکه احتمالاً منظور از پندگیری سهولت هدایت و پیروی از قرآن پس از فهم و یادگیری و آگاهی از آن است از این لحاظ تعالیم قرآن مجید موافق با فطرت و سرشت انسانها، است و عقل و روح انسان طالب و جویای آن است و این منافات ندارد که قرآن دارای ابعاد مختلف باشد که برخی از آنها بوسیله ی لفظ برای همگان قابل فهم بوده و برخی از آنها، جز برای گروهی خاص قابل فهم نباشد. « بخش پاسخ به سؤالات »
منظور از این آیه کریمه: «لا یمسّه الا المطهرون» چیست؟	آیه شریفه «لا یمسّه الا المطهرون؛ آن را مسّ نمی کند مگر پاکیزه شدگان» با توجّه به آیات پیش از آن به «انّه لقرآن کریم فی کتاب مکنون؛ همانا او قرآنی است کریم در کتابی که، پنهان داشته شده» احتمالاً معنایش این باشد که به آن کتاب پنهان داشته شده(لوح محفوظ) دسترسی ندارند و آن را مس نمی کند مگر افرادی که پاک قرار داده شدند و در این صورت ربطی به فهم قرآن از طریق الفاظ نخواهد داشت و آیه، ناظر خواهد بود که به آن مرتبه از قرآن که از دسترس افراد عادی خارج است و تنها از طریق طهارت روح و عنایت ویژه ی الهی قابل درک می باشند و مطهرون بر این اساس پیامبر و خاندان گرامی او«علیهما السلام» می باشند که آیه تطهیر شهادت به طهارت و پاکی ویژه ی آنان است. « بخش پاسخ به سؤالات »
و ما تشاءون الاّ ان یشاء الله رب العالمین،(1) آیه فوق این ابهام را دارد که مشیّت و اراده آدمیان محکوم مشیّت و اراده خداوند متعال است. اگر خدا بخواهد، در ما خواستی پیدا می شود و اگر مشیّت و خواست او نباشد، ما نخواهیم خواست وکاری انجام نخواهیم داد پس آنچه خواست خداست انجام می شود و مؤثر اوست و انسانها افعالی جبری دارند.	آیه فوق و آیات بسیار دیگر که از اذن خدا و یا قضا و قدر الهی سخن می گوید: نفی اختیار از انسان نمی کند. زیرا زمانی سبب اراده و اختیار از انسان می شود ه اذن خدا و یا قضا و قدر و نیز مشیّت جانشینی اراده و اختیار آدمیان شود. ولی اراده انسان در طول اراده خداست و کار هر فردی با اراده او رابطه ای علّی ومعلولی دارد. و خداوند چنین خواسته و اراده کرده که انسانها با انتخاب و اراده خود فعالیت کنند. و در واقع آیات قضا و قدر و یا مربوط به مشیّت و اذن خدا بیان این مطلب است که انسان با تمام وجود وابسته به خداوند متعال است و هیچ استقلالی از خود ندارد و چنین نیندیشد که اراده ای مستقل و در عرض اراده و خواست خداوند دارد. اگر خداوند او را نیآفریده بود و به او اراده نداده بود، قدرت انجام فعلی برای او نبود پس انسان و اراده اش متعلق و آویخته به اراده خواست خداست. در سوره انعام آیه 149 می فرماید: بگو: دلیل رسا و قاطع برای خداست و اگر او بخواهد همه شما را به (اجبار) هدایت می کند (فلو شاء لهدیکم اجمعین). اما خداوند این را نخواسته است، خواست تکوینی خدا این است که انسان از راه اراده ی خود هدایت شود و به اعمال شایسته روی آورد. بنابراین کار انبیاء و معلمین ثمره اش این است که انسانها را آگاه می کنند تا اگر خواستند (چنانچه که خدا مقدر فرموده) به راه راست روی آورند. « بخش پاسخ به سؤالات » 1) سوره تکویر آیه 29