مکاتب

پرسشپاسخ
ریاضتهایی که در مکاتب غیر اسلامی وجود دارد و باعث ایجاد تواناییهایی در انسان می شود چه حکمی دارد؟در پاسخ شما یاد آور می شویم که کلاً رستگاری و سعادت و تکامل انسان در انجام وظایف دینی است و تهذیب و تزکیه نفس یعنی پاکسازی روح از آلودگیها و رذائل اخلاقی آن هم در پرتو تعلیمات و رهنمودهای ارزشمند پیامبر اسلام و امامان معصومین«علیهم السلام» میسر می باشد و تقویت اراده و تمرکز قوی و ریاضت شرعی در همین انجام وظیفه است انسانی که به طور دقیق و عمیق و پیگیر به دستورات دینی عمل کند و در راه تحصیل رضایت و خشنودی خدا تلاش و فعالیت و فداکاری نماید و رد طریق بندگی و عبودیت خداوند مجاهده داشته باشد به مقامات عالی و درجات عالی نائل خواهد شد که قدرت تصرف در کائنات را هم پیدا خواهد کرد. کلاً ریاضتهای غیر شرعی و ورزشهای غیر دینی مطلوب شرع نیست و اگر انسان به جائی هم برسد یعنی روحش دارای قدرتی شود مانند آنچه مرتاضان هندی انجام می دهند و توانائیهایی کسب می کنند این ریاضتها مطلوب خداوند نیست و قرب بخدا را همراه ندارد.
ما بسیاری از بزرگان را داشته ایم مه در اثر عمل کردن دقیق به اسلام و تهذیب اخلاق و تزکیه نفس در قلمرو دینی و با استفاده از تعلیمات ائمه معصومین اهل کرامت بودند نمونه آن مرحوم حاج شیخ جواد آقا تهرانی قدس سره بود که کتاب ایشان آئین زندگی و درسهای اخلاق اسلامی بسیار مفید و راه گشاست. خلاصه کلام اینکه سیر و سلوک و تربیت نفس و کسب مراحل برتر در دین مبین و روش ائمه«علیهم السلام»داریم اما به مقصد کشف و شهود و کسب قدرت نیست. مؤمن به اطاعت می اندیشد و اگر به قدرتی رسید باز اسیر قدرت خویش است نه اسیر آن که همانا تفسیر عزت برایم و من همین است. خداوند نیز قول داده است که با اطاعت انسان را به مقامات برساند اما باز هدف همان اطاعت است و در حدیث قدسی می خوانیم: بنده من! مرا اطاعت کن تا تو را مثلی از خویش قرار دهم یعنی با چشمی فراتر بینی و با گوشی دیگر بشنوی و...
آرای! معلوم است که اگر کسی گندم بکارد/ کاه هم بدست می آورد. اطاعت برای قرب است/ ثواب هم می آید اما زیانکار کسی است که فقط ثواب را و یا آثار را بخواهد. در داستان زیبایی آمده است که امام صادق«علیه السلام» شخصی از مرتاضان را دیدند که کارهای عجیب و اخبار شگفتی می دهد بعد از مسایلی که گذشته اسلام را عرضه کردند/ مرتاض قبول کرد و ایمان آورد. فردای آن روز به امام«علیه السلام» عرض کرد آقا آن قدرتها رفت. امام صادق«علیه السلام» فرمودند آنچه آمده بهتر از آن چیزی است که رفت ( یعنی ایمان).
در سیر صحیح معنوی در دین/ سه چیز عامل رشد است.
1. هداست / حرکت ذهنی و قلبی مؤمن که به وسیله مربی انجام می شود.
2. شکر / به کارگیری نعمت ها که کار طالب است.
3. بلاء/ که کار رب و پروردگار ماست. این تمرین خداست که به انکسار و اتصال به حق می انجامد اما ریاضت توقع و غرور می آورد. اما بلاء درون را جراحی می کند و بیمار از عمق درمان می شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا رهبانیت و عزلت و گوشه گیری مایه قرب خداوند می باشد؟بی تردید برای قرب به خداوند در اسلام عزیز راهها و روشها بیان شده چرا که این مکتب می خواهد انسان را به کمال برساند و اگر روشمند نباشد ناقص است. به همین خاطر می بینیم در کلمات پیامبر«صلی الله علیه وآله» و ائمه اطهار«علیهم السلام» اول و انتهای حرکتها را روشن نموده اند چنانکه مثلاً می بینیم فرموده اند اول العلم معرفه الجبار و آخره تفویض الامر الیه؛ یعنی اول دانش شناخت خدا و پایان آن سپردن امر به خداست.
اما در این بیان راههایی خود ساخته و بدیع از طرف مسلمانان و یا تحت تأثیر مکاتب دیگر مطرح شده که از اسلام نیست. و یا مخالفت شدید اولیاء دین مواجه شده. خلاصه هر طرح این برای باروری اخلاق یا سیر و سلوک و ... باید استناد داشته باشد. در مورد موضوعی که مصرح شده سند اصیل مکتب یعنی قران فرموده است و رهبانیه ابتدعوها ماکتبنا علیهم(1) ؛ یعنی این رهبانیت را ابداع کرده نه، ما بر آنان مقرر نداشته بود...
اما چنانکه گذشت بینش جامع الاطراف اسلام برای حرکت معنوی مؤمن جریانی را پیش بینی نمود که در ابتدا به جای عزلت تفکر و خلوت با خویش را پیشنهاد نموده. این ساعات خلوت برای اندیشه و تأمل گاه در دل شب یا هنگامی که به فضاهای کم جمعیت دست می یابیم، میسر می شود. جالب این جا است که گاه این تفکر و تأمل در شلوغ ترین جاها نیز مهیاست اما انسان باید قواعد این حرکت را بیاموزد در احادیث نیز آمده است که ابتدای عبارت صمت و سکوت است هنگامی که چنین خلوتی را با خویش داشتیم معبودهای خویش را مسرور می کنیم و صفات برجسته آنان را مقایسه می کنیم و به انتخاب می رسیم خداوند هم می داند(علیم). هم می تواند(قدیر) هم بخشنده است( رحمان) هم بخلی ندارد( رحیم 9
اما دیگران چه؟ آیا بت ها و معبودهای دیگر جز فقر و نیاز چیزی دارند؟ این تفکر و مقایسه انتخابی آگاهانه و عاشقانه می انجامد و سالک این چنین قرب او را می طلبد.

« بخش پاسخ به سؤالات »

1) سوره حدیه، آیه، 27.

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی