بانک ها
| پرسش | پاسخ |
| جایگاه بانک و بهره بانکی در اسلام چیست؟ | هدف اسلام از طرح مسائل اقتصادی بالابردن توان اقتصادی جامعه است، هدف اقتصاد اسلامی برطرف کردن نیازهای مادّی جامعه برای رسیدن به رفاه، استقلال اقتصادی و رهایی از وابستگی است؛ به همین دلیل براساس تعلیمات اسلام، سرمایه ها باید به کار بیفتد متمرکز نشود. طرح مسائلی از قبیل: مشارکت، مزارعه، تجارت و... در اقتصاد اسلامی به همین دلیل است. براساس تعلیم اسلام اگر عدّه ای نیروی کار ندارند ولی پول و ثروت مشروع دارند و عدّه ای دیگر نیروی کار دارند ولی سرمایه ندارند، باید سرمایه ها و نیروها در هم ادغام شود تا هم سرمایه ها راکد نماند و هم بی کارها مشغول شوند. سود این فعّالیّت دو جانبه نیز باید عادلانه تقسیم شود. اسلام بین سود و پول رابطه ای بر قرار نمی کند، مگر آنکه میان این دو، چیز دیگری از قبیل فعّالیّت جسمی و فکری واسطه شود؛ در این صورت پول هم سهمی از سود می برد. ولی اگر صاحب سرمایه با در اختیار گذاشتن سرمایه خود در پس کسب سود باشد، رکود اقتصادی پیش می آید و نظام استثمار و بهره کشی رواج پیدا می کند و نتیجه آن اقلیّتی برخوردار و اکثریت محروم از همه چیز خواهد بود. اسلام پدیده بانک را نیز براساس همین ضابطه تأیید می کند: اگر بانک ها بدون داشتن تولید به صاحب پول مثلاً 8% بهره بدهند و از وام گیرنده 12% بهره بگیرند، تولید از میان خواهد رفت، ناتوانی اقتصادی، بی کاری فقر بیداد خواهد کرد. ولی اگر بانک ها قسمتی از سرمایه خود را صرف تولید و سود به دست آمده را میان صاحبان سرمایه عادلانه تقسیم کنند از وام گیرندگان جز به اندازه کار مزد، سودی دریافت نکنند، آن گاه تولید افزایش خواهد یافت، بی کاری از میان برخواهد رفت و وام گیرندگان نیز ناتوانی اقتصادی خویش را برطرف خواهند کرد. ممکن است گفته شود که اگر بهره حذف شود، مردم سرمایه خود را به بانک ها نمی سپارنند و تولید از میان برداشته می شود؛ باید گفت مردم مسلمان و معتقد به قرآن می دانند که ربا و سودهای کلان ربوی حرام و باعث زیان جامعه است و هرگز چنین روشنی را نمی پسندد. دیگر آنکه با عمل به تعلیم اسلام درباره بانک اگر چه ممکن است سود، کم باشد، ولی سودی است براساس موازین اسلامی که نتیجه آن از میان رفتن استضعاف اقتصادی است. از این گذشته بانک های صد در صد اسلامی در زمان طاغوت و نیز در این زمان بدون گرفتن سود، خدمات ارزنده و صادقانه ای انجام داده اند؛ چگونه ممکن است مردم سرمایه خود را بدون سود در اختیار این بانک ها گذاشته باشند؟ « بخش پاسخ به سؤالات » |
| حکم سود پولی که در بانک نگه داشته می شود، چیست؟ | اگر بانگ نیز سپرده را به قصد پرداخت سود دریافت کند، اصل پول، «قرض» محسوب می شود و سود آن ربا خواهد بود، ولی اگر گذاشتن پول در بانگ تحت عناوینی مانند «مضاربه» باشد تا بانک با آن معامله کند و در مقابل درصدی از سود برای شخص لحاظ شود، در صورتی که معامله به صورت مشروع انجام شود، دریافت سود آن جایز خواهد بود. همچنین پولی که به قصد دریافت سود آن غیر بانک داده شود، همین حکم را خواهد داشت. « بخش پاسخ به سؤالات » |
| آیا «اسکونت کردن» چک جایز است؟ | اسکونت کردن چک به این معنا که از چک مدّت دار مبلغی کم شود تا به پول نقد تبدیل شود، در صورتی که صاحب چک راضی باشد، بی اشکال است. برای آگاهی تفصیلی از مسائل مربوط به چک به رساله توضیح المسائل مراجع تقلید مراجعه کنید. « بخش پاسخ به سؤالات » |
موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی
English (UK) 
Persian (IR)