نبوت و امامت

پرسشپاسخ
کدامیک از نبّوت و امامت از لحاظ معنوی بر دیگری برتری دارد؟امامت، همچنان که از قرآن کریم بر می آید، منصبی است که به برخی پیامبران - مانند ابراهیم«علیه السلام» - اعطا شده و عبارت از مقام سرپرستی و اداره جامعه است(1) و قرآن کریم آن را حکومت و پادشاهی نیز خوانده است. روشن است که امامت در این موارد شأنی افزون بر شأن نبّوت است که از گذر مصلحت الهی و نیز پایداری و صبر در مقابل سختیها و آزمایشهای آسمانی برای آنان حاصل می شده است. همچنان که درباره ابراهیم«علیه السلام» آمده است: «و اذا ابتلی ابراهیم ربّه بکلمات فاتمهنّ قال اِنّی جاعلک للنّاس اماماً؛(2) و هنگامی که خداوند، ابراهیم را به اموری [مانند ذبح اسماعیل ] امتحان کرد و [آن گاه ]خداوند فرمود: به درستی که من تو را برای مردم امام قرار دادم».
با این همه امامت، فرعی بر نبّوت است و از آن سرچشمه می گیرد؛ یعنی نبّوت چون سرچشمه ای است که مقررات و معارف الهی از آن سرچشمه می گیرد. و آن گاه از گذر امامت در جامعه جاری می گردد.

« بخش پاسخ به سؤالات »

1) نگاه کنید به: مجمع البیان، ج 1، ذیل سوره بقره، آیه 124.
2) سوره بقره، آیه 124.
آیا مقام امامت، که برخی پیامبران«علیهم السلام» داشته اند، از مقام نبوّت برتر است؟مقام امامت بالاتر از نبوّت است و برخی از پیامبران بزرگ با این که پیامبر بوده اند مقام امامت را نیز داشته اند؛ مانند حضرت ابراهیم«علیه السلام» که پس از گذشتن سالیانی از پیامبری اش خداوند او را امام قرار داد: «و اذا تبلی ابراهیم ربه بکلمات فاتمهنّ، قال انی جاعلک للناس اماما(3)؛ و هنگامی که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی بیاموزد و او از عهده آنها برآمد[خداوند به او] فرمود: من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم.»
مقام امامت، رهبری جامعه از روی حکمت و قوانین الهی است که جامعه به وسیله آن به تعالی و سعادت می رسد. به عبارت دیگر، مقام امامت، رهبری حکومت الهی است که از سوی خداوند به برخی پیامبران، از جمله رسول اللَّه«صلی الله علیه وآله»، اعطا شده است(4).

« بخش پاسخ به سؤالات »

3) سوره بقره، آیه 124.
4) نگاه کنید به: سبحانی جعفر، الالهیّات، ج 2، صص 618 تا 623.
چرا برخی پیامبران را اولوالعزم نامیده اند؟این که برخی پیامبران را اولوالعزم نامیده اند احتمالاً به این دلیل است که آنان عزمی راسخ در برخورد با مشکلات داشته و در مسیر راه خدا بسیار پایداری و کوشش کرده اند. در قرآن کریم، شکیبایی و پیامبری پیامبران اولوالعزم نمونه ای آرمانی برای دیگر مردم است و به پیامبر اسلام«صلی الله علیه وآله» که خود از این پیامبران است، امر شده است که شکیبایی کند؛ همچنان که پیامبران اولوالعزم شکیبایی کرده اند: «فاصبر کما صبر اولوالعزم من الرسل»(5).
در برخی روایات آمده است که پیامبران اولوالعزم به این نام خوانده شده اند زیرا آن بزرگواران دارای شریعتی خاص بوده اند، در حالی که دیگر پیامبران از شریعت آنان پیروی و همان را تبلیغ می کرده اند(6).
همچنین، در برخی از روایات آمده است دلیل این که پیامبران اولوالعزم به این نام نام خوانده اند این است که آنان نه بر گروهی محدود، بلکه بر تمامی آدمیان و نیز بر جنیان مبعوث بوده اند(7).

« بخش پاسخ به سؤالات

5) سوره احقاف، آیه 35.
6) این روایات در بحارالانوار، ج 11، ص 34 و 35 آمده است.
7) نگاه کنید به: بحارالانوار، ج 11، ص 58 به نقل از اقبال الاعمال، ص 710.

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی