شرایط رهبر
| پرسش | پاسخ |
| آیا لفظ ولی فقیه در کلام معصومین«علیهم السلام» آمده است؟ | لفظ «ولی فقیه» یا «ولایت فقیه» در بینات معصومین«علیهم السلام» به عنوان حاکم منصوب از ناحیه آنها آمده است یعنی حاکمی را که آنها نصب کرده اند و تخلف از آنها حرام می باشد. مثلاً از ائمه دستوراتی رسیده است که در زمانی که معصوم«علیه السلام» غایب است و دسترسی به او ممکن نیست به کسانی که دارای شرایط خاصّی هستند مراجعه کنند تا کارهای آنان زمین نماند برای نمونه از امام صادق«علیه السلام» نقل شده است: «من کان منکم قد روی حدیثنا و نظرنی حلالنا و حرامنا و عرف احکامنا فلیرضوا به حَکَما...(1)» منظور از شخص آگاه به حالا و حرام همان فقیه مورد نظر است. یا در روایت دیگری تعبیر دارد که «انّی قد جعلته علیکم حاکما...(2)» که منظور همان نصب عام ولی فقیه است. که در زمان غیبت مردم موظّف هستند از آنها اطاعت کرده و ولایت آنها را بپذیرند(3). « بخش پاسخ به سؤالات » 1) و 2 - اصول کافی، ج 1، ص 67. 2) 3) نقل با اختصار از کتاب پرسش ها و پاسخ ها، آیت اللَّه مصباح یزدی. |
| شرایط حاکم دینی چیست؟ | اولین شرط؛ اجتهاد در فقه است. ضرورت این شرط بسیار روشن است، زیرا هر کس مجری قانون شد. باید کاملاً از آن آگاهی داشته باشد و در میان مسلمانان، فقها بیشترین اطّلاع و آگاهی را از قوانین شرعی و دینی دارند. دومین شرط؛ تقوا و صلاحیّت اخلاقی است؛ زیرا اگر حاکم از تقوا برخوردار نباشد. قدر او را تباه می کند و ممکن است منافع شخصی یا گروهی را بر منافع اجتماعی و ملّی مقدّم دارد. برای حاکم - در هر نظام - درستکاری ولایت داری شرط است تا شهروندان با اطمینان و اعتماد زمام امور را بدو بسیارند، ولی برای حاکم دینی تقوا و درستکاری در حدّ ضروری است. سومین شرط؛ آگاهی و اهتمام به مصالح اجتماعی است، یعنی کسی که حاکم مردم است باید بداند در چه اوضاعی جامعه را اداره می کند. او باید روابط بین المللی را بداند و دشمنان و دوستان داخلی و خارجی را تشخیص دهد. اینها ؟؟؟ نهایی است که برای هر حاکم لازم است وگرنه او در تدبیر جامعه با مشکلات فراوانی روبرو خواهد شد(4). « بخش پاسخ به سؤالات » 4) نقل با اختصار از کتاب پرسش ها و پاسخ ها، آیت اللَّه مصباح یزدی. |
| آیا عصمت یکی از شرایط واجب اصل ولایت و امامت است؟ یا ولی فقیه هم می تواند معصوم باشد؟ | اگر منظور از ولایت و امامت ولایت در سطح کلّی یعنی امامت جانشینان بلافصل پیامبر باشد عصمت در آن شرط است بدین جهت شیعه معتقد است که امامان دوازده گانه که جانشینان پیامبر می باشند همه آنها معصوم و از گناه و اشتباه مصوم بوده اند. ولی در ولایت فقیه معصوم بودن شرط نیست بلکه عدالت در آن شرط است بر این اساس پاسخ سؤال دیگر هم که آیا ولی فقیه می تواند دارای عصمت باشد روشن می شود چه اینکه عصمت مقام ویژه ای است که خداوند به افراد معدودی که خود مصلحت می دانسته موهبت کرده است و برای دیگری نمی توان این مقام را ادعا کرد(5). « بخش پاسخ به سؤالات » 5) نقل با اختصار از کتاب پرسش ها و پاسخ ها، آیت اللَّه مصباح یزدی. |
موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی
English (UK) 
Persian (IR)