غم و نشاط

پرسشپاسخ
چرا بعضی وقتها انسان حالتی بینابین دارد، یعنی نه خوشحال است نه غمگین؟بسیاری از اوقات انسان اینگونه است که نه موجبی برای شادی و نه عاملی برای نگرانی دارد. در این مواقع شاید بتوان چیزی پیدا کرد که حالت را عوض کند. اما وقتی دلیل آن را پیدا نمی کنیم، این یک موهبت الهی است که حالت انقطاع را به ما می چشانند. این رهایی ارزش دارد چون اگر غمی داشته باشیم، که پایدار نیست و اگر هر عامل خوشحال کننده ای هم داشته باشیم به قول امام حسن«علیه السلام»مرگ پایان هر شادی و رسوا کننده دلخوشی های حقیر دنیاست پس اگر در این حالت رهایی، موقعیت را مغتنم بشماریم و آنرا به سوی خدا و حق و حقیقت جهت بدهیم به معارف و نعمت های معنوی ارزشمندی می رسیم.
در این زمان بهترین کار، خواندن قرآن، نیایش های ائمه«علیه السلام» (مناجات خمس عشر) و توسل به ائمه اطهار مطالعاتی درباره انسان اقدام به احسان درباره مؤمنین می باشد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
احساس نشاط و خوشی چگونه در زندگی تأمین می شود؟این مسلم است که دین عزیز ما انسانی دل مرده و مغموم نمی خواهد، و انسان مؤمن، در امن روحی و نشاط حاصل از ایمان زندگی می کند. حتی توصیه شده است چیزهایی هستند که حزن را از دل می برند؛ مثل نگاه به سبزه و آب. در دعاها داریم که خداوند کاشف الکرب؛ یعنی از بین برنده غصه هاست و حتی ما موظفیم برای رفع غم دیگران دعا کنیم، مثل آنچه در دعای ماه رمضان آمده که:«الهم فرج عن کل مکروب».
اما آنچه مهم است، توجّه به این مطلب اجتناب ناپذیر است که ساختار جهان طوری نیست که پیوسته بهره مند از خوشی باشد و به همین سبب، معیاری به ما داده اند که دنبال خوبی باشید نه خوشی، چون خوبی پر کننده وجود انسان و لازمه کمال اوست. شاید یک غذا برای مریض خوش باشد اما خوب نیست. و برعکس، یک دارو برای مریض خوش نیست اما خوب است. این بینش به انسان روحیه ای می دهد که حتی درد و رنج را با سعه صدر تحمل می کند و آن را مثل دارو می داند که اگر خوش نیست، خوب هست. روشن است که طرح این مطلب برای آگاهی به واقعیت زندگی بود، اما زندگی خالی از مقاطع دلنشین و نشاط آور نیست و مؤمن نیز از بهره مندی آنچه در حّد مشروع است، ممنوع نگردیده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
درمان گرفتگی های روحی چیست؟اگر این احساس تبدیل به یک بیماری شدید شده باشد نیازمند به مشاوره با پزشکان روانکار می باشد و در غیر این صورت باید گفت رنجهای انسان به اندازه دوری او از خداوند و دستورات اوست.
زیرا گشایش روحی و انبساط معنوی او جز با ارتباط خالصانه، نمی شود. در دعا آمده است «الهی اسئلک الامن و الایمان (1)؛ خدایا از تو امنیّت و ایمان می خواهم».
در آیه ای صریح می خوانیم: «ان المتقین فی مقام امین(2)؛ همانا پرهیزکاران در مقام امن قرار دارند».

« بخش پاسخ به سؤالات »
1) دعایی منقول از ابوذر، رس.
2) سوره دخان، آیه 51.
درمان افسردگی چیست؟افسردگی اگر حالت مزمن و حادّ پیدا نکرده باشد که نیاز به ارتباط با پزشک روانکار دارد، درمانی فکری و معنوی دارد.
افسردگی، از زمینه هایی مثل تحقیر خویش، ضعیف پنداری در موفقیّت، توقع همسانی با دیگران در استعداد و موقعیت ها و عدم قبول واقعیت زندگی(وجود اجتناب ناپذیر مشکلات و فراز و نشیب ها) و امثال این موارد، رشد می یابد.
و این انتقال از افسردگی با نشاط نیاز به یک تغییر ذهنیّت دارد. پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» فرموده اند انسانها معدنند مثل معدن طلا و نقره. پس همه استعداد داریم ولی تفاوت نیازها، تفاوت ها را در قابلیّت ها می طلبد و از همین جاست که باز حضرتش می فرماید کار خود را انجام دهید پس هر کس در کاری که ساختارش مناسب است موفق می شود. قرآن کریم می فرماید هرگز تمنای ویژگیهای دیگران که خدا به آنان داده نکنید. بلکه و اسئلواللَّه من فضله از فضل و رحمت فراوان او درخواست کنید. جهان بینی دین گرفتاری و بلا را سازنده می داند چون نقاط ضعف را آشکار می کند و اعتصام و توجّه به خداوند را سبب می شود. ما در گرفتاری ها باید به او روی آوریم و چون اشتباه می رویم گرفتار ضنک، همان تنگی در امور و دلتنگی و افسردگی ها می شویم در قرآن می خوانیم «و مَنْ أعْرضَ عَنْ ذکری فان له معیِشَةً ضنکا(3)؛ هر کس از من و یادم روی گردان شود، پس زندگی برابرش ناگوار می گردد».
آری! مشکلات و مکتب ها و گرفتاریهای، پیچ اندر پیچ در زندگی و در وجود تو در توی آدمی با سرانگشت علم و زحمت بی منتهای آن وجود مهربان باز می شود. توسل به اهل بیت«علیهم السلام» و امام حاضر حجةابن الحسن«علیه السلام» نباید مغفول واقع شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
3) کلمه 124.
آیا سرگرمی و تفریح در دین، مجاز است؟ چه نوع سرگرمی را پیشنهاد می کنید؟البته مسلّم است که بیشتر گناهان و همچنین اکثر جنایات در موقع بیکاری افراد مخصوصاً جوانان واقع می شود و اگر آنان بتوانند این خلاء را بوسیله سرگرمیهای سالم پرکنند دگر برای فحشاء و منکرات و کارهای زشت وقتی نمی ماند و در ضمن خستگی های کار و کوشش نیز برطرف می شود.
باید بدانید که اسلام با هیچ تفریح سالمی مخالف نیست. منتهی شرائط و امکانات افراد متفاوت است.
عدّه ای می توانند بوسیله مطالعه داستانهای شیرین و آموزنده و یا کتب تاریخی و علمی اطلاعات عمومی سرگرم شوند گروهی با گردش های دسته جمعی یا تنهائی و مسافرت(بدون اینکه مرتکب گناهی شوند) از ناراحتی های جسمی و روحی بیرون آیند.
برخی می توانند با ورزش های سالم و تفریحی و بازی های مفید در خود ایجاد نشاط بنمایند بعضی نیز می توانند دور یکدیگر بنشینند و با گفتن قصّه ها و مزاحهای شیرین بدون رنجش دیگران، همدیگر را مسرور و سرگرم سازند در هر حال هر چه که جنبه تفریحی داشته باشد اسلام صددرصد موافق می باشد و روایات فراوانی از پیشوایان دینی نقل شده است.
فقط باید توجّه داشته باشید که در تفریحات گناهی صورت نگیرد مثلاً به نوشیدن مشروبات الکلی، ترک نماز، اذیّت کردن دیگران و... مبتلا نشوند. «البتّه خیلی بهتر است بکوشند تفریحاتی انتخاب کنند که در عین تفریح استفاده های معنوی دیگری نموده باشند و همچنین باید جوانان بکوشند تا ایمان خود را قوی سازند» تا بتوان از عبادات اسلامی مانند نماز و دعا و قرآن نیکو بهره برند با توجّه به پروردگار مهربان و قادر حکیم خود را ناراحتی خارج سازند و تجدید انرژی روحی بنمایند.
حرف آخر اینکه:
شما باید نیاز خود را تشخیص دهید. زیرا دین حتّی ورزشهایی مثل شنا، تیراندازی، کشتی را تأکید کرده است. امّا چون نیازهای روحی متنوع است، می بینیم در حدیثی آمده است «المؤمن لیسکُنُ الی المؤمن؛ مؤمن در دیدار با مؤمن به آرامش می رسد که ضرورت نشستهای مفید را نشان می دهد».

« بخش پاسخ به سؤالات »

چاپ

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی